Халх

[Mfbfj]

Өмбүжи өөртөө таарсан тэнэг балай юмаа сараачихаа зогсоо..Ингэхийн оронд яах гэж нэг цусны маньжу ахтайгаа шөргөөцөлдөн уурыг нь хүргэв гэдгээ сайн тунгаа бод эрэгцүүл....


Нууц товчоонд

194. Qaraul-un ene kele ķurteĵu, Tayaŋ-qan Qaŋqai-in Qačir-usun-a aĵuui. Ene kele ķurķeuluet, ķučuluk-qan koun-duriyan keleleĵu ilerun: “Moŋğol-un aqtas turuqat aĵuui. Hod-un-nača oloan ğaltan! keemui. Moŋğol oloan aĵuui.

Tein boesu qatqulduya!” keeĵu, Qačir-usunača ķodolĵu, Tamir huruu yabuat, Orqon-i ketulĵu, Naqu-ķun-no doronaĵi qormai daarin, Čaqirmaut ķurču aisuqui-tur, Čiŋķis-qağano qaraul uĵeĵu: Naiman ķurču aisai! keen kelen ķurķeesu, ene kelen ķurķeuluet, Čiŋķis-qaqan ĵarliq bolurun:


Ухаандаа Хянганы нуруунаас хөдөлж Тамир голыг гатлаад дараа нь Орхон голыг гатлах хэрэгтэй болж байх шив дээ..


Найманы Таян хан Хянганы нурууны хаахна хавиар сууж байсан болж таарахав ? Хачир ус нь ч бас хаана байна..Энийг нэг хэлээдэх дээ...

Энэ бол XVI- зууны үед Халхчуудын сууж байсан гэх Хангай хан гэдэг газрыг ХААНА байдаг вэ ?-----гэсэн асуудалыг хөндсөн болохоос --------- XIII зууны үед Хангай (нуруу ) гэх газар байсан эсэх тухай яриа биш юм.wahaha:
Нөгөө талаар Монгол улсын Хангай нуруу орчимоор 1552 оныг хүртэл Ойрадууд амьдарч байсан нь түүхэн баримт юмаа.
Иймд Хангай хан бол Монгол улсын Хангай нуруу гэх үзлийг даган баясагч Найман дурак үүнийг эхлээд няцаа. Дараа нь Алтан хан Хөвсгөлд юу хийж явсаныг тайлбарла.
Мөн XVI- зууны үед Халхчуудын сууж байсан гэх Хангай хан гэдэг газрыг ХААНА байдаг вэ ?--гэсэн асуудлыг ярьж байхад тэс хөндлөн "Чингис хаан Наймантай байлдсан Хангайн Хачир Ус гэх газар бий "-------гэж мэдрэл царайлсанаараа юу хэлэх гээд байгаа хог вэ ?--------Арай тэр үед Халхчууд байсан гэх гээд байна уу даа нус чинь айн ?

[Mfbfj]

Ухаандаа Хянганы нуруунаас хөдөлж Тамир голыг гатлаад дараа нь Орхон голыг гатлах хэрэгтэй болж байх шив дээ..


Найманы Таян хан Хянганы нурууны хаахна хавиар сууж байсан болж таарахав ? Хачир ус нь ч бас хаана байна..Энийг нэг хэлээдэх дээ...

Ёстой жинхэнэ илжиг юмаа. Би чамд Хоёр өөр газар гэж хэлж өгсөн ба ?
Нэг нь Монгол улсын Хангай нуруу нөгөө нь өвөр Халхчуудын сууж байсан Хангай хан. Ойлгов уу ? --------Үүний баталгааг чамд би үзүүллээ. Болоо юм бишүү .

Харин чи энэ хоёр газрыг нэг газрын нэр хэмээх үзлийг даган баясаж байгаа бол түүнээ батал гэж хэлэе. Энд Чингис хаан огт хамаагүй. Учир нь тэр үед Халхчууд гэж байгаагүй.

[CYY 3APHA]

Ёстой жинхэнэ илжиг юмаа. Би чамд Хоёр өөр газар гэж хэлж өгсөн ба ?
Нэг нь Монгол улсын Хангай нуруу нөгөө нь өвөр Халхчуудын сууж байсан Хангай хан. Ойлгов уу ? --------Үүний баталгааг чамд би үзүүллээ. Болоо юм бишүү .

Харин чи энэ хоёр газрыг нэг газрын нэр хэмээх үзлийг даган баясаж байгаа бол түүнээ батал гэж хэлэе. Энд Чингис хаан огт хамаагүй. Учир нь тэр үед Халхчууд гэж байгаагүй.

anhnaasaa bol oirad geltgui buh mongol heltnuud zuunees baruun zugt nutgaa telsen bolohoos , baruunaas naash orj irsen yum bish. Zuungar bol busdiin nutgiig heseg hugatsaand deeremdej suusan l asuudal shdee. oiraduud zuun mongold suuj baij geed neg ih gaihaad baih yu baina. oiradiin holboond negdsen mongol ovog aimguudiig aliig ter gehev. bur tsaashlahaaraa tureg bolchihdog humuusiig chin.

[Дуулга]

Нэгэн зүйл Мөн ЧИнгис хаан Буйр нураас 6000-7000 км давхин байж, хүрж очоод ганцхан цохилтоор дагуулаад ирлээ гэж үү дээ.

Найман аймагтай хийсэн байлдаан одоогийн Орхон голын зүүн эрэг дээр Булганы Могод сумын нутаг хавиас эхэлсэн..Найман аймгийн зүүн хил хязгаар одоогийн Хужирт Хархорин хавиас эхэлж байсан тул ямарч асуудал байхгүй..Найманы ард иргэд баруун тийш дүрвэж байсныг Чингис гүйцэн очиж нэгтгэсэн.. Одоо Өвөрхангайгаас Баян-Өлгий руу хар зам тавьчихвал 105-р нэг өдөр ч хүрэхгүй хугацаанд давхиад хүрчихнэ Хярсаа гуай...

Өө за намайг чи ХИРГСИ гэж их авгайлч байгаа юм уу? сайн байна. Зогсолтгүй 80 км давхичихдаг яаасан хурданы угшилтай адуутай хүн бэ? Монголын хаад, язгууртанууд Монгол нутагт буухиа элчийн зам засаж, янзалах байтугай нэг ширхэгч худдаг босгосонгүй. Энэ юутай холбоотойв? 105-р орсон хүмүүс шууд Нүхэн зооринд морилдог байсан байгаа юм даа..

[Дуулга]

Ухаандаа Хянганы нуруунаас хөдөлж Тамир голыг гатлаад дараа нь Орхон голыг гатлах хэрэгтэй болж байх шив дээ..


Найманы Таян хан Хянганы нурууны хаахна хавиар сууж байсан болж таарахав ? Хачир ус нь ч бас хаана байна..Энийг нэг хэлээдэх дээ...

Ёстой жинхэнэ илжиг юмаа. Би чамд Хоёр өөр газар гэж хэлж өгсөн ба ?
Нэг нь Монгол улсын Хангай нуруу нөгөө нь өвөр Халхчуудын сууж байсан Хангай хан. Ойлгов уу ? --------Үүний баталгааг чамд би үзүүллээ. Болоо юм бишүү .

Харин чи энэ хоёр газрыг нэг газрын нэр хэмээх үзлийг даган баясаж байгаа бол түүнээ батал гэж хэлэе. Энд Чингис хаан огт хамаагүй. Учир нь тэр үед Халхчууд гэж байгаагүй.

Байсан л даа. Их даян хаадууд энтхэг-иран руу цэрэг айрмын айлчилал хийгээд ирэхдээ хэдэн халх гэсэн нэрлэсэн хүмүүсийг авчирсан байдаг.

[Mfbfj]

Жаа энэ олон постон дунд ХАЛХ гэсэн үгийн тайлбар ердөө ч алга байх тул хэдэн үг нэмсүгэй.
Монгол угсаатны түүхэнд Халх нэртэй хоёр бүлэг байх. Нэг нь Вэй Монголын Халх. Нөгөө нь Өвөр таван отог Халх гэж түүхэнд байх.
Өвөр таван отог Халхыг манайхан "Жинхэнэ оргиналь ХАЛХ""хэмээн боддог нь ташаарал болой. Эд нарыг Халх гол хавьцаа амьдарч байсан тул тийн Халх гэгдэх болсон гэж сэтгэлийн угтаа итгэж улмаар Вэй Монголын Халх нартай уг гарвалын холбоотой хэмээн эндүүрдэг ажээ.
Угтаан бол өвөр таван отог Халх нь --"Халх гол"-гэх газар зүйн нэршилтэй огтхон ч хамааралгүй хаа байсан Хянган давааны зүүн талд Халх голоос бараг 1000км-ын цаана байжухуй.
Юу яасаны Халх голоор нэрлэгдэхэвдээ.Хэрвээ амьдарч буй газрынхаа нэрээр нэрлэгддэг бол Халх гол, Хөлөнбуйраар нутагтай байсан Цахар нар яагаад ХАЛХ биш гэж?
Өвөр таван отог Халх бол Урианхайн гурван харуул гэгддэг гурван харуулын Мин улсын ТАЙНИН Вэй мөн.
Тэгвэл эд шаарнууд чухам яагаад ХАЛХ нэр зүүдэг байна ? гэвээс Мин улсын зүгээс энэ харуулыг "хаан төрийн Халх бамбай, Халхавч Харуул" гэж нэрлэж байсанаас сая энэ нэрийг зүүх болжээ . Энэ тухай ИЛТГЭЛ ШАСТИРТ ч буй.
Эндээс "12 отог Халх" гэдэгт Вэй Монголын 7 хошуу [манайхан отог гэж андуурдаг] болон өвөр таван отог Халхыг нийлүүлэн 12 отог хэмээн тоолж Ар Өвөр Халх нь угтаан НЭГ байсан хэмээн гэнэнээр итгэжүхүй.
Үнэндээ бол ар Халх нь дангаараа 12-13 отогтой юм. Эхнэдээ 12 отогтой байгаад сүүлд Самуу Буймаад өмч хуваан 13 ч болсон магад.
Иймд Монголын түүхэнд 2 Халх буй. Нэг нь Монголоос урваж Мин улсын харуул ,халхавч болсон ХАЛХ. Нөгөө нь Халх голын дагуу малжин байсан Вэй Монголын Халх .
Ийм жишээ бас Дөрвөдүүд дээр буй. Нэг нь Дува сохорын удам дөрвөн Ойрадын Дөрвөд.Нөгөө нь Илтгэл шастирт бичсэнээр тээ хойно Дөрвөд нэр зүүсэн Хорчины харьяат нар гэх мэт. Нэр нэг утга өөр ажээ.

[NAIMAN-NOMAD]

[Mfbfj]

Зиааг...........Манай Халхчууд маань ихэд зальтай этгээдүүд болотой. Монгол улсын Халх нар болбаас Монгол үндэстний түүхэн дэх "ХАЛХ ТҮМЭН" биш. Та нар маань зүгээр л Халхголчууд юм. :
Түргэний голыхон, Сэлэнгэчүүд гэдэг шиг гэх мэт. Ганц тоон дээрх Халх хүн. Энэ нь Увс хүн гэдэгтэй дүйж байгаа юм. Мэдээж нуур нь том.
Даян хаан Батмөнхийн 5 түмэний нэг байсан гэж 100 гаруй жил судлаад батлаж чадахгүй байна шүүдээ.

[NAIMAN-NOMAD]

Зиааг...........Манай Халхчууд маань ихэд зальтай этгээдүүд болотой. Монгол улсын Халх нар болбаас Монгол үндэстний түүхэн дэх "ХАЛХ ТҮМЭН" биш. Та нар маань зүгээр л Халхголчууд юм. :
Түргэний голыхон, Сэлэнгэчүүд гэдэг шиг гэх мэт. Ганц тоон дээрх Халх хүн. Энэ нь Увс хүн гэдэгтэй дүйж байгаа юм. Мэдээж нуур нь том.
Даян хаан Батмөнхийн 5 түмэний нэг байсан гэж 100 гаруй жил судлаад батлаж чадахгүй байна шүүдээ.

Ухнаа гуай арай Үмбүжи болж жүжиглээд байгаа юм биш биз..Яриа нь их л адилхан болоод байх чинь..

[Mfbfj]

Өвөр таван отог Халх---буюу Монголын түүхэн дэх ХАЛХ ТҮМЭН.

[NAIMAN-NOMAD]

Өвөр 5 халх нар одоогийн нутагтаа баруун хойд зүгээс буюу Монголын нутгаас нүүж очсон түүхтэй юм..Энэ талаар өвөрмонголын сайтаар нэг бичсэн байгаа..

[Mfbfj]

Монголын түүхэнд гардаг ХАЛХ ТҮМЭН гэдэгт өөрсөдийгөө хавчуулахаа больцгоо..............Энэ бол түүхчид та нарын тархи толгойг эргүүлж байсаных юм.
Та нар маань бол яг сайхан Халхголчууд бөгөөд энэ нь Өвөр Халхчуудын нэртэй санамсаргүй давхцсанаас ялгаж салгахын тулд амьдарч байсан зүг чигээр нь ар, өвөр гэж ялгамжтай тэмдэглэж байсан ажээ.

[Mfbfj]

Халх --гэдэг нь Хаалт ,Халхавч гэсэн утгатай Перс үг гэдэг нь үнэн. Монголчууд бүх төрлийн дугуй бамбайг Халх гэдэг байжээ.
Ийм учираас нэг эрэг нь нөгөөгөөсөө илүү өндөр халхлаа ,далдлаа ихтэй мушигралдсан Татар голыг Халх гол гэж нэрлэсэн ажээ.
Харин энэ хавиар амьдарч байсан хүмүүсийн нэр нь ийм утгатй биш юм. Харьцуулбаас Сэлэнгэ гэдэг нь төмөртэй гэсэн Манж үг ажээ. Харин энд амьдрагч Сэлэнгэчүүд нь "ТӨМӨРТЭЙ ХҮН"- гэсэн үг биш юм.Үүнтэй ижил болой.
Товчдоо бол Халх голын цаад эргээр нутаглагч зарим Монголчуудыг Халхголын хүн гэж нэрлэсэн нь яваандаа Эзнийхээ нэр сүрийн дор тархажээ.

[Mfbfj]

Мин улсын үеийн Хятадууд өнөөгийн Монгол улсын нутагт амьдарч байсан хүмүүсийг Ойрад гээд Ойрадын шастирт, харин Халх голоос зүүнш өдгөөгийн БНХАУ-ын нутагт амьдарч байсан зүүн Монголчуудыг Татар гэж нэрлээд Татарын шастирт тус тус түүхчилэн бичижээ.
Мөн Тайсун хаан ,Мандуул хаан, Баянмөнх жонон, Батмөнх даян хаан бүгдийг нь энэ Ойрадууд хан суулгасан байх ба заримыг нь тухайлбал Мандуулыг Ойрадын хаан гэж бичсэн нь ч ийм учиртай юм.
Эд нар чинь манай Монголчуудын хаан юм байгаам биздээ ?. Эднийг ханаа болгосон хүмүүс чинь Монгол байлгүй яахв.
Харьцуулахад Халх нарт Пу И гэдэг нэг Манж , Жавзундамба гэх нэг Түвд хаанаас өөр ямар ч хаан байхгүй. Болоогүйээ бас Чахундорж гэдэг мал нь Манжийн Энх-Амгаланг Богд Чингис хаан гэж өргөмжилсөн байгаа юм. Энэ бол манай Чингис хаанаас өөр бас нэг Манж Чингис Халх нарт байсаныг харуулна. Үгүй юмуу?

[Walder Frey]

oiraduud mongol hun mon eseh talaar tailbarla daa mfbfj

[Mfbfj]

oiraduud mongol hun mon eseh talaar tailbarla daa mfbfj

Энэ бол тэнэг асуулт байна. Гэвч нэгэнт хариулт гуйж байгаа болохоор хариулсугай:

Дээрх зургаас маш тодорхой харагдна. Өнөөгийн Монгол улсад Ойрад , Урианхай нар за зарим Хорчингууд амьдарч байсан ба Өвөр Халхууд Хянганы нурууны зүүн урд--А Харин та нар [ар Халхууд ] бол Хянганы нурууны ард Халх голын цаад талд сууж байжээ. ХАЛХ ГОЛ бол үнэндээ та бидний ХИЛ байсан байна.
Эндээс Хэн нь Монгол болох нь харагдах бус уу?

Энэ бол тухайн үедээ Ойрадууд нь ТӨВ МОНГОЛЧУУД байсаныг харуулах ба харин Ойрадуудын амьдарч байсан Монголын нийслэл Хархорумаас Халх гол , ХөлөнБуйрлуу харах аваас тээр тэнд харагдах --та нар их үсрээд хөдөө орон нутгийн л гарууд байсан боловуу гэж бодогдож байнашдээ.

[Walder Frey]

oiraduud mongol hun mon eseh talaar tailbarla daa mfbfj

Энэ бол тэнэг асуулт байна. Гэвч нэгэнт хариулт гуйж байгаа болохоор хариулсугай:

Дээрх зургаас маш тодорхой харагдна. Өнөөгийн Монгол улсад Ойрад , Урианхай нар за зарим Хорчингууд амьдарч байсан ба Өвөр Халхууд Хянганы нурууны зүүн урд--А Харин та нар [ар Халхууд ] бол Хянганы нурууны ард Халх голын цаад талд сууж байжээ. ХАЛХ ГОЛ бол үнэндээ та бидний ХИЛ байсан байна.
Эндээс Хэн нь Монгол болох нь харагдах бус уу?

Энэ бол тухайн үедээ Ойрадууд нь ТӨВ МОНГОЛЧУУД байсаныг харуулах ба харин Хархорумаас хаа байсан Халх гол , ХөлөнБуйрлуу харах аваас та нар их үсрээд хөдөө орон нутгийн л гарууд байсан боловуу гэж бодогдож байнашдээ.

Tegeed Altai nuruunii tsaadah humuus end yamar hamaatai bilee

[Mfbfj]

Тэндээс та нарын ихэнхчинь нь ирсэн юм. Жнь:----------Ар Халхын Сартуул отог нь Цагаадайн улус болох Монголстанаас буюу Шинжаанаас иржүхүй. Алтайн цаанаас мөн үү ?.

Алтайн Баруун хойноос Ар Халхын Хэргүд отогийхон Горлос отогийхонтойгоо хамт иржээ.Мөн
Сэцэн ханы Цоохор отог байна..........Ийм бүлэг иргэд Цагаадайн улус , Зүүнгар хаант улс, Халимаг, ар Халхын Сэцэн хан аймагт буй нь ...........эрээвэр хураавар гэсэн утгатай биш л боловуу гэсэн бодлыг төрүшүлэх бөгөөд ийм отог хамгийн анх Цагаадайн улуст нэр гарсан тул тэндээс Моголстаны задралтай холбогдон тархсан байж болохыг харуулна.
Эднар чинь тэгээд Алтайн цаанаас биш үү ? таминь ээ?

Харин ар Халхын Тангуд отог нь Алтайн урд талаас давж орж ирсэн нь мөн л Алтайн ЦААНА гэх утганд хамаарах буйза.

[Walder Frey]

Тэндээс та нарын зарим нь ирсэн юм. Жнь:----------Ар Халхын Сартуул отог нь Цагаадайн улус болох Монголстанаас буюу Шинжаанаас иржүхүй. Алтайн цаанаас мөн үү ?.

Алтайн Баруун хойноос Ар Халхын Хэргүд отогийхон Горлос отогийхонтойгоо хамт иржээ.Мөн
Сэцэн ханы Цоохор отог байна..........Ийм бүлэг иргэд Цагаадайн улус , Зүүнгар хаант улс, Халимаг, ар Халхын Сэцэн хан аймагт буй нь ...........эрээвэр хураавар гэсэн утгатай биш л боловуу гэсэн бодлыг төрүшүлэх бөгөөд ийм отог хамгийн анх Цагаадайн улуст нэр гарсан тул тэндээс Моголстаны задралтай холбогдон тархсан байж болохыг харуулна.
Эднар чинь тэгээд Алтайн цаанаас биш үү ? таминь ээ?

Tegeed jinhene mongolchuud ni haachsan hereg ve?

[Walder Frey]

Chingisiin ur udmiig alah gej ochnoon zuun jil oroldson oiraduud ta nar jinhene mongol boloh uu tegeed

[Walder Frey]

Ene soliorol bur ineed hugeheer henjeend hurlee shu ha ha ha

[Mfbfj]

Tegeed jinhene mongolchuud ni haachsan hereg ve? [/quote]

Ойрад бол --"Монгол"-- юм. Харин ар Халх бол --"Ойрад"- юм.
Учир ану ар Халхын 7 отогийн думдаа төв Халхчууд гээд ханхалзах аядаад байгаа голлох хоёр аймаг болох Түшээт хан аймаг нь Ойрад Хэргүүдийн Үгэчи Хашиха хааны боолууд болох Хэргүүд отогийхоноор голчилон байгуулагдсан бол СайН НОЁН хан аймаг нь ойн иргэд болох Горлос отогоор голчилон бүрэлджээ...........
Иймд эд нар бол оргиналь Ойрадууд болна.
Харин Ойрадын тухайд Хамуг Монголын аймагууд болох Тайчууд, Чонос, Урианхай нараар бүрдэж--------Торгууд, Хорчин зэрэг шилмэл элит Монголчуудаар эгнээгээ нэмсэн байна даа.
Ялгаа байгаа биз?-------Торгууд нар Монголчууд дундаа хамгийн өндөр байдаг нь ийм учиртай юм..........Харьцуулахад Халхын отогууд бараг боолчуудын легион гэмээр байдаг.

[Walder Frey]

Tegeed jinhene mongolchuud ni haachsan hereg ve?

Ойрад бол --"Монгол"-- юм. Харин ар Халх бол --"Ойрад"- юм.
Учир ану ар Халхын 7 отогийн думдаа төв Халхчууд гээд ханхалзах аядаад байгаа голлох хоёр аймаг болох Түшээт хан аймаг нь Ойрад Хэргүүдийн Үгэчи Хашиха хааны боолууд болох Хэргүүд отогийхоноор голчилон байгуулагдсан бол Сэцэн хан аймаг нь ойн иргэд болох Горлос отогоор голчилон бүрэлджээ...........
Иймд эд нар бол оргиналь Ойрадууд болна.
Харин Ойрадын тухайд Хамуг Монголын аймагууд болох Тайчууд, Чонос, Урианхай нараар бүрдэж--------Торгууд, Хорчин зэрэг шилмэл элит Монголчуудаар эгнээгээ нэмсэн байна даа.
Ялгаа байгаа биз?-------Торгууд нар Монголчууд дундаа хамгийн өндөр байдаг нь ийм учиртай юм..........Харьцуулахад Халхын отогууд бараг боолчуудын легион гэмээр байдаг.[/quote]


Ha ha ha tarhi chin hamuurtsan baina. Chingisiin ur udmiig ochnoon zuun jil anguuchilj hydsan ta nar mongol mon uu gedeg asuultad ehleed bulzaaruulalgui shuud hariul

[Mfbfj]

Ойрадууд тэгээд Монголын хэн хэн гэдэг хаадуудыг алчихсан юм ?. Нэрсээ тоочно уу ?

[Walder Frey]

Medeej umand bulzah ni uu? Esen taish yaj haan bolsniig hel dee ydaj ha ha ha

[Mfbfj]

Энэ ямар сонин этгээд вэ ?.
Удаа чи хүн гүтгээд байгаа биздээ ? Тэгээд түүнээ батлаач.