Эртний Хөхтүрэгүүдийн хэл нь монгол хэл мөн болох нь тодорхой боллоо.

[BlueSky]

Умард хүннү, Yueban, цагаан хүннү
Нирун, Авар
Хөх-түрэг
Хар Кидан
Чингисийн Монголчууд
Алтан орд, Хүлэгү, Цагаадайн улс
Зүүнгарын ноёрхол, Торгуудын нүүдэл.

бараг амьсгаа авах зав чөлөө өгөлгүй Монгол хэл заасан бна

наад зах нь Хар Киданаас Зүүнгарын ноёрхол дуустал тасралтгүй 700 жил Монгол хэлний эрчимжүүлсэн сургалтанд суучаал наад үг чинь манай туркийнх гээл айн.

[көктүрік]

Энд турк, түрэг 2оо ялгахгүй байж постлох дуртай нэг амьтан байна. Турк нь түрэг хэлний бүлэгт багтах ба одооны туркууд эртний хөх түрэгтэй бараг ямар ч хамааралгүй шахуу, ерөнхийдөө зуун хувь европоид үндэстэн. Сырдария мөрөн хавьцаа байсан огуз гарлын турк-селжүкүүд Анатолийн хойгт очиж тэндэхийн грек, армян, славян, византийн хойчис зэрэг зүсэн бүрийн үндэстэнтэй холилдон үүсээд өөрийнхөө огуз түрэг хэлийг түгээсэн үндэстэн.
Хүннүг хэн ч монгол хэлтэй байсныг батлаагүй, харин ч ихэнх эрдэмтэд тэднийг түрэгүүд давамгай байсан улс гэдэгт санал нийлдэг.
Аварыг монгол байжээ гэж көк тенгри мэтийн амьтад л хэлэх байх.
Көк түрік бол ойлгомжтой, нэрнээс авахуулаад түрэг байсан.
Қара кидан буюу қытай нь монгол гэх бас л баталгаа байхгүй, түүний хойчисууд одооны уйгар, хасагийн их ордод хамгийн ихээр болон хиргист багахан тоогоор шингэсэн гэж үздэг.
Чингисийг монгол биш гэх нь тэнэг хэрэг боловч түүний байгуулсан Их монгол улсыг дан монгол үндэстний улс байсан гэдэг нь учир дутагдалтай. Ер нь монгол түрэг гарлын улс байсан гэвэл зөвдөнө. Учир нь түүний хойчисийн байгуулсан Алтан орд (Алтын орда), Цагаадайн улсын эзэд маш хурдан хугацаанд түрэгжин, исламд шашинд орсон нь эднүүс угаас түрэгүүдэд их ойр үндэстэн байжаагаад хурдан хайлан шингэснийг л нотолно.
Зүүнгар улс хэзээ ч одооны Казахстаныг бүтэн эзэлж байгаагүй юм. Хасагийн 3 ордын зөвхөн өмнөд ордыг бас л хэсэгхэн хугацаанд л хэсэгчилсэн байдлаар эзэлж байсан билээ. Гэхдээ юманд эцсийн үр дүн хамгийн чухал байдаг. Өнөөх эзэлж байсныг гайхуулах дуртай Зүүнгар улс 1757 он гэхэд хэдийнээ амь тасарч манжын албат болж хасагуудаасаа тусламж гуйх дээрээ тулсан байдаг. Худлаа гэвэл Амарсанаа хасагт 2 удаа ч амиа хоохойлон дутааж очсон байдаг ба Абылай тэднийг манжид барьж өгөөгүй юм. Тэр цааш нь үргэлжлүүлэн дутааж одооны Түменд (оросууд Тюмень гэх) очин өвчний улмаас нас барсан байдаг.
Торгуудын нүүдлээр бол өнөө Хурцын хэлдэг шигээр ярих уу байх уу, көк тенгри ээ? Яагаад гэвэл энэ нь түүхэнд Цуст нүүдэл (Шаңды жорық, 1771 он, Ижил мөрнөөс Зүүнгарын говь буюу Алтайн баруун өмнөд, Эрээнхавирга, Тэнгэр-Богд уул хүртэл) гэсэн нэрээр мөнхөрсөн үйл явдал юм. Зүүнгарын хүчирхэгжлийн үед Ижил хүртэл нүүдэллэн хоер талдаа ирэн очин байсан халимаг торгуудууд тэндээ шингэх аргагүй болж улмаар хасагийн нутгаар буцаж нүүх зөвшөөрөл гуйсан байдаг юм. Ийм үед хасагууд тэднийг юу гэж зүв зүгээр явуулахав дээ, мэдээж эртний өс хонзонгоо авч л таарна шдээ. Үр дүнд ижлээс нүүсэн 170 мянга гаруй торгуудын дөнгөж 1/10 буюу 10-15 мянгахан хүн л амьд үлдэж Зүүнгарт очжээ. Тэгэхээр хэн нь хэндээ хичээл заасан байх уу, көк тенгри ээ? Би ер нь энд байгаа түүх сонирхдог тангадмаа мэтийн олон форумчдад нэг л юмыг онцгойлон хэлэх дуртай. Эцсийн дүндээ одоо Зүүнгар улс гэж байна уу, Казахстан гэж байна уу? Хэн нь дийлсэн байна? Үүнийг монгол хэлэнд идүүлсэн бут ургаж, идсэн эрүү хувхайрдаг гэдэг юм шдээ. Монголын түүхэнд Чингисээс хойш бахархаад байхаар нэг их олигтой түүх байхгүй шүү. Дандаа алалцаан, дандаа бусдад очоод хайлан шингэлт, дандаа феодолын бутрал, доройтол зэргийн л түүх байдаг шдээ. Тэгээд ч ихэнхдээ уруудан доройтсон үндэстэн л өнгөрсөн түүхээр гайхуулах дуртай байдаг. Миний мэдэхийн ийм түүхийн гансрал маягийн хууч хиргис, грек, монгол 3т баттай байгаа.

[space]

Эзэнт гүрэн хурдан Түрэгжсэн нь яалт ч гүй үнэн .Зүгээр л хаадын нэрсийг нь хар

[көктүрік]

Эзэнт гүрэн хурдан Түрэгжсэн нь яалт ч гүй үнэн .Зүгээр л хаадын нэрсийг нь хар

Ажаад байхад нэг нэгэндээ ойр ард түмэн л өөр хоорондоо маш хурдан уусдаг юм. Үүнийг Төв Азид байгаа хасагт ууссан харахалпаак, хиргис, ногай, уйгар, узбект ууссан хасаг, уйгар, хиргисийн жишээнээс бэлээхэн харж болдог. Сүүлийн 20, 30 жилд Казахстанд байгаа уйгарын тоо огт өсөөгүй. Судлаачид үүнийг уйгарууд хасагт уусан шингэж байгаатай холбон тайлбарладаг юм. орост 3 жил байсан хасагийг Узбект 3 жил байсан хасагтай харьцуулбал узбект байсан нь хасагаар илүү муу, бас их аялгатай ярьдаг. Учир нь узбек хэл нь хасагтай их ойр учир хасаг хэлний үг болгоныг узбек аялгаар ярьчих гээд байдаг инстинк маягийн юм тогтсон байдаг. Энэ бол өнөөх уусалтын өмнөх шат юм. Би хувьдаа тухайн үеийн монгол хэл асар их түрэгжсэн хэл (Энэ нь МНТоос тод харагдана) байсан учир монгол хаад маш хурдан уусан хайлж байжээ гэж боддог юм.
Бату хаанаас хойш хэдхэн үе өнгөрөөд л Жанибек гэх түрэг, Абу л кайр гэх араб нэртэй болсон Зүчийн удам бол үүний нэг жишээ.

[space]

Эзэнт гүрэн хурдан Түрэгжсэн нь яалт ч гүй үнэн .Зүгээр л хаадын нэрсийг нь хар

Ажаад байхад нэг нэгэндээ ойр ард түмэн л өөр хоорондоо маш хурдан уусдаг юм. Үүнийг Төв Азид байгаа хасагт ууссан харахалпаак, хиргис, ногай, уйгар, узбект ууссан хасаг, уйгар, хиргисийн жишээнээс бэлээхэн харж болдог. Сүүлийн 20, 30 жилд Казахстанд байгаа уйгарын тоо огт өсөөгүй. Судлаачид үүнийг уйгарууд хасагт уусан шингэж байгаатай холбон тайлбарладаг юм. орост 3 жил байсан хасагийг Узбект 3 жил байсан хасагтай харьцуулбал узбект байсан нь хасагаар илүү муу, бас их аялгатай ярьдаг. Учир нь узбек хэл нь хасагтай их ойр учир хасаг хэлний үг болгоныг узбек аялгаар ярьчих гээд байдаг инстинк маягийн юм тогтсон байдаг. Энэ бол өнөөх уусалтын өмнөх шат юм. Би хувьдаа тухайн үеийн монгол хэл асар их түрэгжсэн хэл (Энэ нь МНТоос тод харагдана) байсан учир монгол хаад маш хурдан уусан хайлж байжээ гэж боддог юм.
Бату хаанаас хойш хэдхэн үе өнгөрөөд л Жанибек гэх түрэг, Абу л кайр гэх араб нэртэй болсон Зүчийн удам бол үүний нэг жишээ.

Тэр ч тийм байх , нөгөө талаар олон Түрэг эхнэрүүд авдаг байсан , Монголчууд гэдэг ойлголт нь дөнгөж эхлэж байсантай холбоотой байх . Мэргидүүд өөрсдийгөө Мэргидүүд , Татарууд өөрсдийгөө Татарууд гэж үзэж байсан Чингисийн үеээс л Монгол гэж үзэж эхэлсэн . Чингис хүү нараа Хэрэйд Найман хатадтай суулгасан нь одооны Хакухо Япон эхнэр авснаас шал өөр байсан биз хаха .

[NAIMAN-NOMAD]

Эзэнт гүрэн хурдан Түрэгжсэн нь яалт ч гүй үнэн .Зүгээр л хаадын нэрсийг нь хар

Ажаад байхад нэг нэгэндээ ойр ард түмэн л өөр хоорондоо маш хурдан уусдаг юм. Үүнийг Төв Азид байгаа хасагт ууссан харахалпаак, хиргис, ногай, уйгар, узбект ууссан хасаг, уйгар, хиргисийн жишээнээс бэлээхэн харж болдог. Сүүлийн 20, 30 жилд Казахстанд байгаа уйгарын тоо огт өсөөгүй. Судлаачид үүнийг уйгарууд хасагт уусан шингэж байгаатай холбон тайлбарладаг юм. орост 3 жил байсан хасагийг Узбект 3 жил байсан хасагтай харьцуулбал узбект байсан нь хасагаар илүү муу, бас их аялгатай ярьдаг. Учир нь узбек хэл нь хасагтай их ойр учир хасаг хэлний үг болгоныг узбек аялгаар ярьчих гээд байдаг инстинк маягийн юм тогтсон байдаг. Энэ бол өнөөх уусалтын өмнөх шат юм. Би хувьдаа тухайн үеийн монгол хэл асар их түрэгжсэн хэл (Энэ нь МНТоос тод харагдана) байсан учир монгол хаад маш хурдан уусан хайлж байжээ гэж боддог юм.
Бату хаанаас хойш хэдхэн үе өнгөрөөд л Жанибек гэх түрэг, Абу л кайр гэх араб нэртэй болсон Зүчийн удам бол үүний нэг жишээ.

За Ухна гуа хий навсаганаад байхаар цог заль гэсэн хөхтүрэг үгийг хасаг хэл дотроос гаргаад ир.Чадахгүй бол 10 ташууртай гэж мэдээрэй.

[NAIMAN-NOMAD]

бэлэг


бүлэг


бөх





бүжих,бүжиг.

[NAIMAN-NOMAD]

бүтэн

бас амраг хайр гэдэг галх үг гүртэл байж шүү..

[BlueSky]

наадуул чинь амьдралд наад захын хэрэглэдэг маш энгийн хэдэн үгийг дутуу хагас цээжлээд,
арай нарийн ширийн, олон утгатай, хийсвэр сэтгэлгээ шаардсан үгсийг ойлголгүй хоолтойгоо холиод идчихсэн нь харваас илт байна.
гадаад хэл сурж байгаа хүний туулдаг л зовлон.

кектүркийн урт юманд маргааш тухтай хариу бичхээс

[көктүрік]

Тангадмээ дүү, шоқ жалын гэж мэднэ? Жалынды (жалынды жастық шақ = цог зальтай залуу нас) гэж бас байна. Энэ дээр хөх түрэгийн бичээст жалынлық гэж бичигдсэн байна. Butun нь бүтін, amraq нь амырақ, boluk нь бөлік гэх мэтээрээ ода күртіл хасаг хэлэнд байж л байна шдээ.

[көктүрік]

...
кектүркийн урт юманд маргааш тухтай хариу бичхээс

Би чиний монголчууд бусдад хичээл заасан гэдэг хий дэмий цээж балбалтанд хариу өгсөн төдий . Ялангуяа торгуудын нүүдлээр бол чи бүр ичгэвтэр юм хэлсэн болохоор жоохон шаралхаад хариу өгсөн болно.

[BlueSky]

Түүхэнд өгөө аваа байдаг л юм. Идүүлсэн бут хувхайрсангүй 400k ойрдууд өсөж үржээд байж л байна.
Назараа ахтайгаа ярьж байгаад Алтанбэхийн Сабинагаа өгвөл даралтыг чинь ихэсгэхээ хэсэгтээ азнаж болох л юм.

[BlueSky]

Казакын мал аж ахуйтай холбоотой үгсийн жагсаалт байвал өгөөч хө.
Би казак хэл өмнө нь үзэж байгаагүй болхоор гадны нүдээр логик алдааг нь сайн олчих гээд бх шиг бна.
эхний үр дүн нэг иймэрхүү.


ірі қара мал

[BlueSky]

Энд турк, түрэг 2оо ялгахгүй байж постлох дуртай нэг амьтан байна. Турк нь түрэг хэлний бүлэгт багтах ба одооны туркууд эртний хөх түрэгтэй бараг ямар ч хамааралгүй шахуу, ерөнхийдөө зуун хувь европоид үндэстэн. Сырдария мөрөн хавьцаа байсан огуз гарлын турк-селжүкүүд Анатолийн хойгт очиж тэндэхийн грек, армян, славян, византийн хойчис зэрэг зүсэн бүрийн үндэстэнтэй холилдон үүсээд өөрийнхөө огуз түрэг хэлийг түгээсэн үндэстэн.
Хүннүг хэн ч монгол хэлтэй байсныг батлаагүй, харин ч ихэнх эрдэмтэд тэднийг түрэгүүд давамгай байсан улс гэдэгт санал нийлдэг.
Аварыг монгол байжээ гэж көк тенгри мэтийн амьтад л хэлэх байх.
Көк түрік бол ойлгомжтой, нэрнээс авахуулаад түрэг байсан.
Қара кидан буюу қытай нь монгол гэх бас л баталгаа байхгүй, түүний хойчисууд одооны уйгар, хасагийн их ордод хамгийн ихээр болон хиргист багахан тоогоор шингэсэн гэж үздэг.
Чингисийг монгол биш гэх нь тэнэг хэрэг боловч түүний байгуулсан Их монгол улсыг дан монгол үндэстний улс байсан гэдэг нь учир дутагдалтай. Ер нь монгол түрэг гарлын улс байсан гэвэл зөвдөнө. Учир нь түүний хойчисийн байгуулсан Алтан орд (Алтын орда), Цагаадайн улсын эзэд маш хурдан хугацаанд түрэгжин, исламд шашинд орсон нь эднүүс угаас түрэгүүдэд их ойр үндэстэн байжаагаад хурдан хайлан шингэснийг л нотолно.
Зүүнгар улс хэзээ ч одооны Казахстаныг бүтэн эзэлж байгаагүй юм. Хасагийн 3 ордын зөвхөн өмнөд ордыг бас л хэсэгхэн хугацаанд л хэсэгчилсэн байдлаар эзэлж байсан билээ. Гэхдээ юманд эцсийн үр дүн хамгийн чухал байдаг. Өнөөх эзэлж байсныг гайхуулах дуртай Зүүнгар улс 1757 он гэхэд хэдийнээ амь тасарч манжын албат болж хасагуудаасаа тусламж гуйх дээрээ тулсан байдаг. Худлаа гэвэл Амарсанаа хасагт 2 удаа ч амиа хоохойлон дутааж очсон байдаг ба Абылай тэднийг манжид барьж өгөөгүй юм. Тэр цааш нь үргэлжлүүлэн дутааж одооны Түменд (оросууд Тюмень гэх) очин өвчний улмаас нас барсан байдаг.
Торгуудын нүүдлээр бол өнөө Хурцын хэлдэг шигээр ярих уу байх уу, көк тенгри ээ? Яагаад гэвэл энэ нь түүхэнд Цуст нүүдэл (Шаңды жорық, 1771 он, Ижил мөрнөөс Зүүнгарын говь буюу Алтайн баруун өмнөд, Эрээнхавирга, Тэнгэр-Богд уул хүртэл) гэсэн нэрээр мөнхөрсөн үйл явдал юм. Зүүнгарын хүчирхэгжлийн үед Ижил хүртэл нүүдэллэн хоер талдаа ирэн очин байсан халимаг торгуудууд тэндээ шингэх аргагүй болж улмаар хасагийн нутгаар буцаж нүүх зөвшөөрөл гуйсан байдаг юм. Ийм үед хасагууд тэднийг юу гэж зүв зүгээр явуулахав дээ, мэдээж эртний өс хонзонгоо авч л таарна шдээ. Үр дүнд ижлээс нүүсэн 170 мянга гаруй торгуудын дөнгөж 1/10 буюу 10-15 мянгахан хүн л амьд үлдэж Зүүнгарт очжээ. Тэгэхээр хэн нь хэндээ хичээл заасан байх уу, көк тенгри ээ? Би ер нь энд байгаа түүх сонирхдог тангадмаа мэтийн олон форумчдад нэг л юмыг онцгойлон хэлэх дуртай. Эцсийн дүндээ одоо Зүүнгар улс гэж байна уу, Казахстан гэж байна уу? Хэн нь дийлсэн байна? Үүнийг монгол хэлэнд идүүлсэн бут ургаж, идсэн эрүү хувхайрдаг гэдэг юм шдээ. Монголын түүхэнд Чингисээс хойш бахархаад байхаар нэг их олигтой түүх байхгүй шүү. Дандаа алалцаан, дандаа бусдад очоод хайлан шингэлт, дандаа феодолын бутрал, доройтол зэргийн л түүх байдаг шдээ. Тэгээд ч ихэнхдээ уруудан доройтсон үндэстэн л өнгөрсөн түүхээр гайхуулах дуртай байдаг. Миний мэдэхийн ийм түүхийн гансрал маягийн хууч хиргис, грек, монгол 3т баттай байгаа.

сонирхолтой юм бичсийн болуу гээд нэх хүлээлттэй уншсан чинь миний санааг няцааж чадсан юм алга.

Кидан ялангуяа Хар Киданы түүх намтар, бичиг дурсгал, зураг хөрөг маш их байдаг, сайн судлагдсан зүйл. Монголчуудын нэг салбар мөчир нь тодорхой болсон.
хэрвээ танай казакстанд үлдэгдэл нь байгаа бол тэд Монгол үг заахад хувь нэмэр оруулсан л байна.

Аварыг нирун гаралтай гэдэг дээр илүү санал нэгдсэн байгаа.

Тэр янз бүрийн ууссан улсууд уусахдаа хэл соёлоо шингээж уусч байгаа. энэ нь танай казак хэлэнд, ер нь түрэг гээд байгаа улсуудад монгол үг (ориг хүннү, түрэг үг) олноор шингэхэд нөлөөлсөн.
зүгээр жишээ авхад Урианхан нар Тува руу цөлөгдөж очоод хэлнийх нь тал хувийг Монгол үг болгож өөрчилсөн сурагтай

Европын Хүннүг ямар хэлээр ярьж байсан талаар баримт олдоогүй, Ромчуудын тэмдэглэсэн 30 орчим хүннүгийн удирдагчдын нэр л байдаг.
Харвардын судлаач эндээс Монгол гаралтай үг олныг дурдсан байгаа. Аттилатай уулзсан Ромын элч нар сибир царайтай байсан гэж дурддаг юм.

https://projects.iq.harvard.edu/files/h ... ec1982.pdf

Харин азийн Хүннүгээс ямарч үг тэмдэглэгдээгүй гэж гарууд худлаа шаадаг юм. зүгээр сэтгэлгүй, залхуугийнх.
Унгар судлаач хятад сурвалжаас үгсийг нь олоод орчуулах гэж оролдсон. ихэнх нь халх монгол үг байгаа.

Ойрдуудыг би харин Хүннүгийн нэг аймгаас гаралтай байх гэж боддог шүү.
Төвдийн хар номын тарнинд зомби болсон Галдан байгаагүй бол дажгүй явчих л бсан юм.

[көктүрік]

Сонирхолгүй байна гэв үү? Хэн ч шинээр Америк тив нээхгүй ээ, ер нь байгаа юмаа л давтаж ярина. Маань ч адилхан.
Зүүнгарыг сүйрүүлсэн гол буруутан бол Цэвээнравдан, Галданцэрэн хоер. Дараа нь Даваач, Амарсанаа гэж 2 бүтэлгүй хаан байна. Нэгэнт халхтай дайтаад хүч суларсан ойрдууд хасаг руу халдаад хэрэггүй байсан юм. Одоо чи монгол монгол гээд багахан шиг цээжээ балбачих гээд байгаатай адил тэд өөрд өөрд гэж хөөрч байгаад хасагтай дайтаж илтэд сулраад ирэх үеэр нь манж хятад жанжидтай болохоос адилхан мах цусны тасархай болсон халх, өвөр монгол, дагуураас голчлон бүрдсэн манжын их цэрэгт бут ниргүүлсэн шдээ. Тэгээд Зүүнгарын нэг сая хүнээс уул хаданд дүрвэж нуугдах зэргээр зуугаадхан мянга күм үлдсэн юм уу даа. Одоо өсөөд2 500 мянга ч хүрээгүй. Харьцуулахад тэр үед ердөө л 300 мянга байсан хиргисүүд одоо 5 сая болчихсон сууж байна. Монголын түүх бол ер нь нэг ийм эмгэнэлтэй л түүх байдаг. Хамгийн харамсалтай нь, өөрсдөө ингээд хохироод зогсохгүй, орос, хятад мэтийн гол дайснуудаа нэгдэн нягтрахад асар их нөлөө үзүүлсэн, эсрэгээр нь эргэн тойрон дахь түрэг монгол гарлын нүүдэлч ард түмнийг их сулруулсан түүх байдаг болохоор би монголын түүхээр бахархаад байдаггүй юм.
Би Галданг муу хэлэх дургүй. Халхтай дайтсан гэж байгаа бол халхууд тодорхой хэмжээгээр дургүйг нь хүргэж байгаад дайтсан гэж боддог. Буддын сахил хүртсэн лам, дээр нь Занабазартай эртний танил, нэг багшын шавь гээд яривал муудах тодорхой шалтгаан байсан болоод дайтаж таарна.

[NCA_D]

Зүүнгар сөнөснөөр Казак амь мултарсан

Зүүнгар сөнөөгүй бол Казак өнөөдөр Ногай шиг юу ч биш ард түмэн байх байлаа

Хасгууд Галданд мөргөх нь аргагүй юм

[көктүрік]

НҮХ чи өөрд күмн билүү? Тэгүүл маанууст хорсох нь аргагүй юмаа . Мангад ногайчууд яг л танай өөрд шиг өөр хоорондоо алалцаж эв нэгдэлгүй байгаад мөхсөн билээ. Харин манай хасагууд могой гурав тасравч гүрвэлийн дайтай гэгчээр Төв Азидаа л хэзээний том улс байсан учир мөхөлгүй үлдсэн билээ. Тэгэхээр өөрд чи, халхын заяа болон хасагийн заяанд давхар сөгдөж, буян заяаг хүртэж амьдарваас зүйд нийцмой. Учир юу хэмээвээс манай халх болон хасагууд эртнээс заяа ихтэй түмэн билээ .

[көктүрік]

Түүхэнд өгөө аваа байдаг л юм. Идүүлсэн бут хувхайрсангүй 400k ойрдууд өсөж үржээд байж л байна.
Назараа ахтайгаа ярьж байгаад Алтанбэхийн Сабинагаа өгвөл даралтыг чинь ихэсгэхээ хэсэгтээ азнаж болох л юм.

Алтанбэх гэснээс монголчууд одоо яагаад ийм нэр хэрэглэхгүй байнаа? МНТд Сача бэхи, Тогтоа бэхи гээд баахан бэх мэхтэй түрэг нэр бий. Хасагууд болохоор одоо хүртэл хэрэглээд, монголчууд болохоор үгүй. Үүнд юу гэх вэ, көк тенгр ээ? Дашрамд хэлэхэд чиний хөх гэсэн үг ч гэсэн эртний монголоор көк гэж л бичигдэнэ шүү. Ингэж одоо ойрдууд л хэлж байгаа. Эртний монгол хэлэнд г үсгийг голдуу қ үсгээр хэлдэг байжээ. Энэ уламжлал хасаг хэлэнд одоо хэр байгаа.

[көктүрік]

Казакын мал аж ахуйтай холбоотой үгсийн жагсаалт байвал өгөөч хө.
Би казак хэл өмнө нь үзэж байгаагүй болхоор гадны нүдээр логик алдааг нь сайн олчих гээд бх шиг бна.
эхний үр дүн нэг иймэрхүү.
ірі қара мал

Надад тийм жагсаалт алга. Ер нь МААтай холбоотой үг бүр адил болоод явчихна шүү, ялангуяа малын зүстэй холбоотой нэршил. Хонгор қоңыр, хул құла, хар қара, шар сары, хөх көк, зээрд жирен, хээр кері, цавьдир шавдар, улаан (ал) ал (қызыл), мал мал, буур бура, ингэ інген, ат атан, аргамаг арғымақ, хонь қой гэх мэт. Хасаг дуудлага нь эртний монгол хэлтэй илүү төстэй байгаа. Орчин цагийн монгол хэлэнд үгийн ар дахь эгшиг гээгдсэнийг анзаарч болно.

[NCA_D]

НҮХ чи өөрд күмн билүү? Тэгүүл маанууст хорсох нь аргагүй юмаа . Мангад ногайчууд яг л танай өөрд шиг өөр хоорондоо алалцаж эв нэгдэлгүй байгаад мөхсөн билээ. Харин манай хасагууд могой гурав тасравч гүрвэлийн дайтай гэгчээр Төв Азидаа л хэзээний том улс байсан учир мөхөлгүй үлдсэн билээ. Тэгэхээр өөрд чи, халхын заяа болон хасагийн заяанд давхар сөгдөж, буян заяаг хүртэж амьдарваас зүйд нийцмой. Учир юу хэмээвээс манай халх болон хасагууд эртнээс заяа ихтэй түмэн билээ .

Kazak gej 20r zuund garch irsen oilgolt

20r zuunii eheer Kirgiz gej yavdag bailaa

[көктүрік]

НҮХ ээ, орос нүдээр харвал тэр үед хиргис нь хар хиргис буюу одооны нэрээ ч аваагүй байсан. Энэ нэршил бол оросын хувьд л хэрэглэгдэж байсан. оросууд Германыг немец гэнэ. Тэгэхээр чиний НҮХлэг мэргэн логикоор герман гэж үндэстэн байхгүй, немец гэж л үндэстэн байгаа юм байна, тээ? оросын гаргаж ирсэн киргиз кайсак бол манай казахыг (хасаг) өөрийнхөө казакаас (козак) ялгах гэж л гаргаж ирсэн бантан шдээ. Түүнээс хасагууд өөрсдийгөө үеийн үед қазақ гэж нэрлэж байсан байхгүй юу.

[space]

Явж явж Казахууд мангар том газартай завшиж үлджээ

[Саруул]

Энд турк, түрэг 2оо ялгахгүй байж постлох дуртай нэг амьтан байна.

Чухам хэнийг хэлснийг мэдэх юм алга. Гэхдээ үүнд гайхах хэрэг юун. Turkish, turkic хоёроо ялгахгүй амьтдад л зориулж ийм домог зохиосон байлгүй, угаасаа. Ямар Отгон ч билээ, тэр авгай дэлхий нарнаас холдохоор өвөл болдог гээд ярихад зориуд лекцийг сонсох гэж очсон таарсан таар шуудайнууд нь итгээд баясаад сууж байсан шиг

[NAIMAN-NOMAD]

бээр



бэлчир



бэрх



би



бид



бич



будаг



будах



боох



билүү,билүүдэх



боох,боодол

[NAIMAN-NOMAD]

[NAIMAN-NOMAD]

Заг. Байдрагийн хүрэн бэлчир.