Хувьцаа болон Бонд

[jonbie]

bas alivaa baiguullaga-t, ediin zasagch hun, sanhuuch (bas accounting, financeer bilu, ) ed nariin mergejiliin yag yu yu hiideg talaar n helj uguuch. ediin zasagch hun stock avch zarhu, financeer n hiihu, geh met, yerunhii oilgolt..

bi marketing-r surdag ene tald ih sonirholtoi yum bgaan..

tnks

economy, finance, bank, (stock, stock marketing..)ed nariin uyaldaa holboo bas yalgaag ih oilgomjtoigor (joohon huuhded tailbarlaj ugch baigam shig) tailbarlaad uguuch..

esul, edgeeriin yerunhii medlegiig haanaas unshij boloh ve. mongoloor, or in english.

[tehdee iimerhuu yum unshihaar heterhii ih mergeiliin ug helleg baidag bolhoor oilgohod yarvigtai baidiima.. herev medeh bol, oilgomjtoigoor bichsen yum baival helj uguurei. bas edgeeriin baingiin medeelel avch baij boloh site.. etc.]

tnx..

manaihan, medlegee neg negenteige huvaaltsaad goyo bn shu.. ta nar shu, gsn..

[CAPAH-HAPAH]

economy, finance, bank, ed nariin uyaldaa holboo bas yalgaag ih oilgomjtoigor (joohon huuhded tailbarlaj ugch baigam shig) tailbarlaad uguuch..

"Joohon huuhded taibarlaj ugch baigaa yum shig" tailbarladag baisan bol buh tsetserlegiin bolon dynd yrgyyliin huuhduud ene talaar medlegtei baina shde xaxa... Mongoliin huuhed zalyychyyd er ni ene chigleliig ih sonirhoh bolson l do (tehdee zarim ni toond dyrgui geed baidiig ni oilgodoggui yum xexexe)

Yunii turuund ediin zasgiin tyhai yarii, chi bol udur bolgon ediin zasgiin uildliig yamar neg hemjeegeer hiij baigaa, hool hiigeed 4-5 naizyyd hyvaagaad idehiig ediin zasag gej baigaa yum da, harin terniigee buten yls, delhiin hemjeend bodvol macro ediin zasag bolj baigaa yum. Bid nar yu uildverlej baina? Yaj uildverlej baina? Hend zoryulj uildverlej baina? geh met asyyltyydad ediin zasag haryuldag, ene suuldee "Bid her bayan baina?" gesen absolute asuultand haryulah bolj baigaa yum l da.

Finance ediin zasgaas mash iheer hamaaraltai, alivaa negen baiguullagiin ooriigoo sanhuujuuleh chadvar arga zam ni macro ediin zasgaas ih hamaaraltai jishee ni Urt Hugatsaanii zeeliin huu, Infliatsiin tuvshin, alivaa buteegdehuunii une geh met...

Alivaa bank gedeg bol humuusiin hereglehgui baigaa mungiig, mungu heregtei baigaa puus companyudad damjyylj ogdog gyravdagch etgeed boldog ni tuunii gol ontslog. Uuniig angliar financial intermediaries gej nerledeg, tednii gol uureg bol erdoo l ene, harin eniigee hiihdee dyndaas ni ashig ynagaj baigaa ni companyudiin tolj baigaa interest expense (huu). Harin munguu hadgalyylsan hun bas hadgalamjiin huu gej avna!

Za enenees iluu huuhed shig tailarlaj daanch chadahgui ni de, hervee tiim ih sonirholtoi baigaa bol ene talaar nom ynshih heregtei shde!

[CAPAH-HAPAH]

bas alivaa baiguullaga-t, ediin zasagch hun, sanhuuch (bas accounting, financeer bilu, ) ed nariin mergejiliin yag yu yu hiideg talaar n helj uguuch. ediin zasagch hun stock avch zarhu, financeer n hiihu, geh met, yerunhii oilgolt..

bi marketing-r surdag ene tald ih sonirholtoi yum bgaan..

tnks

Ediin zasagch gedeg mergejil bol ih urgun hureetei. Orchin ued iim mergejil baihgui bolj baigaa gej helj bolno. Baiguullaga bolgond ediin zasagch gesen mergejil baidaggui baival zarim neg bank bolon toriin baiguullagyydad l baidag baih. Ene bol jinhen uitgartai ajil!!! hehehe

Sanhuuch(Financial Analyst) gedeg mergejil bol ihenhdee (zarimdaa bas arai oor) hurungu oryylalt buyu investment-iig sydaldag ne ni barag l stock market-tai tylj ajilladag gej helehed bolno! bas bankind iim alban tyshaal baidag ni ihenhdee sydalgaanii chigleliinh baidag, jishee ni risk assessment, sector analyst geh met. Herev ene mergejliig sain ezemshij chadaad CFA geh met designation-iig avch chadval, mash ih mungu hiih bolmjtoi!

Accountant bol manai mongoloor bol nya-bo (nyagtlan bodoh) shdee... (BORING ) baiguullagiin sanhuugiin tailan tootsoog gargana, tsalin bodno geh met.... Tehdee ene mergejil bol haana ch erelts heregtseetei bas undur tsalintai baidag!

Chi haana yamar syrgyylid syrdiin? tegeed marketing-iin mergejiltei boloh gej baigaa yum biz de? nadad l lav marketing ih uitgartai yum shig sanagddag...

[CAPAH-HAPAH]

Er ni end orj asuult asuuj baigaa huuhduud macro ediin zasgiin naad zahiin medleggui bol neeh ih stock market bolon money marketiin talaar sydlaj ehleh hereggui bolov yy gej bodoj baina.

Hervee uneheer l stock market-iig sonirhoj baigaa bol ehleed macro ediin zasgiin tyhai medlegtei bolchihood, tegeed daraa ni sydlah heregtei!

Bi stock, bond, option-iin talaar asyyltyydad haryulah bolno bas accounting-iin asuultuudad chini tys bolj bolno!

CAPAH-HAPAH

[jonbie]

Er ni end orj asuult asuuj baigaa huuhduud macro ediin zasgiin naad zahiin medleggui bol neeh ih stock market bolon money marketiin talaar sydlaj ehleh hereggui bolov yy gej bodoj baina.

Hervee uneheer l stock market-iig sonirhoj baigaa bol ehleed macro ediin zasgiin tyhai medlegtei bolchihood, tegeed daraa ni sydlah heregtei!

Bi stock, bond, option-iin talaar asyyltyydad haryulah bolno bas accounting-iin asuultuudad chini tys bolj bolno!

CAPAH-HAPAH

za tnx,
saihan oilgomjtoi tailbarlajee hehe.

tegeed internet-d ene talaar unshaad yerunhii medleg evchih site bn bizde, chi medhu?

stock market, money market-in talaar bi yer n joohon anhnii medegdehuuntei bolmoor bn a..

[jonbie]

marketing yagaad neeree yagad uitgartai sanagddag gej?
sonirholtoi shdee.. hehe

buh yum 2 taltai gej..
marketing neg bodliin uitgartai, neg bodliin sonirholtoi.
bas, finance uitgartai, bas sonirholtoi,

tiim bidde ho.

and good luck

bas alivaa baiguullaga-t, ediin zasagch hun, sanhuuch (bas accounting, financeer bilu, ) ed nariin mergejiliin yag yu yu hiideg talaar n helj uguuch. ediin zasagch hun stock avch zarhu, financeer n hiihu, geh met, yerunhii oilgolt..

bi marketing-r surdag ene tald ih sonirholtoi yum bgaan..

tnks

Ediin zasagch gedeg mergejil bol ih urgun hureetei. Orchin ued iim mergejil baihgui bolj baigaa gej helj bolno. Baiguullaga bolgond ediin zasagch gesen mergejil baidaggui baival zarim neg bank bolon toriin baiguullagyydad l baidag baih. Ene bol jinhen uitgartai ajil!!! hehehe

Sanhuuch(Financial Analyst) gedeg mergejil bol ihenhdee (zarimdaa bas arai oor) hurungu oryylalt buyu investment-iig sydaldag ne ni barag l stock market-tai tylj ajilladag gej helehed bolno! bas bankind iim alban tyshaal baidag ni ihenhdee sydalgaanii chigleliinh baidag, jishee ni risk assessment, sector analyst geh met. Herev ene mergejliig sain ezemshij chadaad CFA geh met designation-iig avch chadval, mash ih mungu hiih bolmjtoi!

Accountant bol manai mongoloor bol nya-bo (nyagtlan bodoh) shdee... (BORING ) baiguullagiin sanhuugiin tailan tootsoog gargana, tsalin bodno geh met.... Tehdee ene mergejil bol haana ch erelts heregtseetei bas undur tsalintai baidag!

Chi haana yamar syrgyylid syrdiin? tegeed marketing-iin mergejiltei boloh gej baigaa yum biz de? nadad l lav marketing ih uitgartai yum shig sanagddag...

[rain man]

bi neg iim um duulsiimaa. unen eshiig n sain medehgui bnaa. horongiin ariljaan d engiin erged zovhon jijig huvitsaa yumuu todiilon nolooloh chadvargui zuilsiig l hudaldaj avah bolomjtoi gej. yagaav dee manaid neg anhandaa yarij baigaad odoo baigaa eseh n medegdehgui nogoo ih huvichilal, baga huvichilal geed l . jasdaq t bol engiin huvi hun baga huvichilaliig l avah bolomjtoi yum gene lee. harin tom iig ergen bish hariutslaga huleeh chadvar buhii konpani baiguulaga avch bolno gej yarih yum ene unen uu. unen bol yagaad yum boloo. nasdaq t bas iimerhuu zuil bdag uu?

[CAPAH-HAPAH]

Er ni end orj asuult asuuj baigaa huuhduud macro ediin zasgiin naad zahiin medleggui bol neeh ih stock market bolon money marketiin talaar sydlaj ehleh hereggui bolov yy gej bodoj baina.

Hervee uneheer l stock market-iig sonirhoj baigaa bol ehleed macro ediin zasgiin tyhai medlegtei bolchihood, tegeed daraa ni sydlah heregtei!

Bi stock, bond, option-iin talaar asyyltyydad haryulah bolno bas accounting-iin asuultuudad chini tys bolj bolno!

CAPAH-HAPAH

za tnx,
saihan oilgomjtoi tailbarlajee hehe.

tegeed internet-d ene talaar unshaad yerunhii medleg evchih site bn bizde, chi medhu?

stock market, money market-in talaar bi yer n joohon anhnii medegdehuuntei bolmoor bn a..

www.investopedia.com
www.fpinfomart.ca

[CAPAH-HAPAH]

marketing yagaad neeree yagad uitgartai sanagddag gej?
sonirholtoi shdee.. hehe

buh yum 2 taltai gej..
marketing neg bodliin uitgartai, neg bodliin sonirholtoi.
bas, finance uitgartai, bas sonirholtoi,

tiim bidde ho.

and good luck

XEXE... Bi baga baihdaa marketing-iig bas ih sonirholtoi gej boddog baisan, yag joohon yum uzeed ireheer joohon uitgartai sanagddag bolson. Finance ch gesen uitgartai uedee bas ch uitgartai shuu.... tehdee uitgartai geed yahav de, hun bolgon mungund dyrtaigaas hoish .... xexexe

Good luck with the marketing!!!

[CAPAH-HAPAH]

bi neg iim um duulsiimaa. unen eshiig n sain medehgui bnaa. horongiin ariljaan d engiin erged zovhon jijig huvitsaa yumuu todiilon nolooloh chadvargui zuilsiig l hudaldaj avah bolomjtoi gej. yagaav dee manaid neg anhandaa yarij baigaad odoo baigaa eseh n medegdehgui nogoo ih huvichilal, baga huvichilal geed l . jasdaq t bol engiin huvi hun baga huvichilaliig l avah bolomjtoi yum gene lee. harin tom iig ergen bish hariutslaga huleeh chadvar buhii konpani baiguulaga avch bolno gej yarih yum ene unen uu. unen bol yagaad yum boloo. nasdaq t bas iimerhuu zuil bdag uu?

Za bi bol JASDAQ gej halit sonsoj baisnaas tsaashgui, Yaponii hurungiin birj deer yamar durem jyramtai baidgiig ni sain medehgui. Chinii yariad baigaa bol bas baij boloh zuil. yalanguya Japan-d iimerhuu hyyli duremtei baihad neeh gaihaad baih yumgui l bolov uu.

Harin minii medeh NYSE, NASDAQ deer bol, hervee mungutei l bol hichneen ch share hudaldan avch bolno! Tehdee yag amidral deer heden saya, terbum dollar tuluud companii udirdlagiin bagtsiig gartaa avchih hun neeh ih baidaggui. Hedhen honogiin umnu Bill Gates oor neg huntei niilj "4 Seasons Hotel Resorts"-iig hudladaj avsan, tiim bolohoor ene bol baij boloh zuil. Bas block shareholder gesen oilgolt baidag ni, alivaa negen bank yumuu sanhuuugiin baigyyllaga tyhain companii hyvitsaanii ih hemjeeteigeer (30%< ) avah. Tehdee uund yamar negen tysgailan zaasan durem baidaggui.

Minii bodoj baigaagaar yagaad jijig hyvitsaa tom hyvitsaa gej yalgasnii ychir ni zasgiin gazriin umchlultei holbootoi baigaa bolov yy gej sanaj baina. Bi ene talaar yrd ni ogt sonsoj baigaagui yum baina. Tehdee hoid americiin hurungiin zah zeel deer iim oilgolt baidaggui.

[Iris]

Saran-Naran ooroo stock trading hiideg uu? Ene talaar yariltsval sonirholtoi baina.

[CAPAH-HAPAH]

Saran-Naran ooroo stock trading hiideg uu? Ene talaar yariltsval sonirholtoi baina.

Nadad oort trading hiichih mungu baihgui ee. Harin baiguullagiin munguur yamar hyvitsaa avah bolomjiig sydaldag gehuu de (research analyst ). Hervee sonirhson zuil baival asyy l da, medeh yum baival tyslaya!

[sanjaa]

minii bodloor horongiin zah zeeid ediin zasgiin huchin zuil ih nolooloh bh. medeej huvitsaat kompanii hir ashigtaig n zah zeeldeh tuhai bguullagiin ner hundees hamaarch boloh yum gej uzej bnaldaa. "Tobin q" gedeg zuileer hemjdeg sanagdaj bna. eniig tootsdog programm bi yu?

jich: Macro, micro ediin zasgiin talaar asuuh zuil bval onoliin huvid tusalj chadna shuu.

[CAPAH-HAPAH]

Tiimee, Macro ediin zasagtai barag shyyd yum shig holbootoi. Alivaa oron ediin zasgiin berhsheeld orohod tyhain ornii hurungiin zah zeeld mash tom tsohilt boldog. Americ Canada metiin gurnuudiin ediin zasgiig hurungiin zah zeeliin index-ees barag harj boldog. Index gedeg ni tyhain zah zeeliin hamgiin togtvortoi tom companyudiin uniig niiluulj tyhain hurungiin zah zeeliin tuluulul bolgoson indexiig heldeg. Americiin Indexuud gevel S&P500 (Standard and Poors) Dow Jones, NASDAQ geh met indexuud baidag.

Index-iin huug Market-iin ashig gej nerledeg buguud, marketiin hudulguun ni negj hyvitsaand nuluuldug nuluulliig BETA-aar hemjdeg. Company bolgon ooriin gesen BETA-tai baidag(Herev Market Index 50% ynaval neg company yamarhuu hemjeend ynah ve geh met)

[sanjaa]

Ediin zasgiin erh choloonii indexiin talaar sonsson bizdee. mongol ih sn gesen unelgee garch bsan sanagdaj bna. neelttei niigem forumaas erhlen yavuulj mongol banknii eronhiilogch bsan unenbatgui tootsson. tuhain ulsiin horongiin birjid nolooloh bollov? sonsson bol ene talaar sanalaa ogooch?

[sanjaa]

Ochigdor mongoliin horongiin birjid ontsloh uil yavdal bolson yum bna. uchir n urid omno hovor tohiolddog buyu 94 say togrogiin ariljaa hiigdsen bna. ene n omno sariin neg odriin ariljaanaas barag 90 sayaar ih yum bna. tegeheer manai horongiin birj ih l baga yum.

[rain man]

hi Naran-Saran naiz neeh sain medehgui hediich joohon tom baamaar sanagdchihlaa uuchlaarai. buruu tashaa zuil baival harin zasaj ogno bizdee
he he san_maradona tsaaduul chin chamd boortsog umhuulj baigaa ymdaa. iim genetiin ter dundaa manaih shig yuunch burdeegui oron d iim ogtsom oorchlolt baih yosgui. baih ch undesgui. herev iimerhuu yum yariad yavah yum bol ter banknii zahiral negl notstoi shuu.
manai d horongiin birj hogjih yamar ch bolomjgui. yagaad gevel anhnaasaa buruu zohitsuulalttai uil ajillagaa, huuli duremtei hiigdchihsen yum chin...arai tanai SHINE DAVALGAA gedeg humuus chin manigaa MGL d horongiin birjiig hogjuulne gej boov umhuuleh gej iim yum yariad bainuu? ain?????????......bitgii uurlaarai mgl d ene hogjihgui ter dundaa oiriin heden arvan jild, magadgui heden zuun jilch baij magadgui...terniihee orond gadnii birjiig sain sudal, baga bagaar orolts. Herev tolgoi chin hurehgui bol yadaj ulsiinhaa tuuhii ashigt maltmaliig hoorhon tov hiisen unetei barij baival bolno. za tegeed joohon muuluultsan hun chin heden ug helne bizdee........ yu yarihiig chin sonirhoj bn. za tegeed sain onoldood ogoorei. chamaig muulahdaa minii gol zorilogo bishee. naiziigaa neg sain bodol sanaag n hurtsalj ogyo gej bodsiim shuu.....kkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk

[rain man]

saran haran ... aa naaduuldaa yagaad odoo hurtel MGL d ene zuil oligtoi hogjihgui baigaag neg senhruultel n yariad ogchih ain tegne bizdee. bi ooroo medleg homs bolhoor bichij chadahgui n. aan bas busad geshuuddee handhad naad english ug hereglehee joohon bolgoomjloh heregleh n heregtei bolvuu gej tolgoi muutai bi munhaglan bodoj bn. bur ugchilj orchuulah n haashaa yum yadaj utgaar n ard saihan MGL ooroo bichvel hen buhentei oilgoltsoj bolno doo hooooooo... za tegeed bugd dor buhnee hicheegeeree..........

[CAPAH-HAPAH]

hehehe.... harin ter ediin zasgiin erh chuluunii index-iin talaar sonsoj baisan yum baina. Manaih hyychin communist ornyydiin dotroos arai gaigui baidag yum baina lee.

Mongoliin hurungiin birjiin talaar nadad neeh ih medeelel daanch alga, minii medeh zuil gevel barag guilgee hiigddeggui, tootoi hedhen company baidag geh met hurungiin birj geh ner todii l yum baidag yum shig sanagdsan shde.

Mongold hurungiin birj hugjihgui gej helj bolohgui l de. hurungiin birj gej etssiin etsest hurungu oryylah gesen humuusiig hurungu heregtei baigaa companyudtai yylzyylj ychryyldag l gazar shde!

Er ni manaih mongoliin companyudiin sanhuugiin butets bysad aziin ornii (Yapon, Solongos) companyudtai ih adilhan bolj baina gej bi hyvidaa bodoj baina. Hoid americiin companyud ihenh mash olon hyvitsaa ezemshigchtei baidag, jishee ni chi Microsoft-iin hyvitsaanii 0.00001%-ig hydaldaj avah bolomjtoi. Harin Azid iim zuil baga baidag ihenh companyud 5-10 hyvitsaa ezemshigchtei, ted ni ihenh ni Board of Directors (Zahirliin Zuvlul)-d bagtdag.

Odoo Mongold iimerhuu butetstei companyud nileed olon baigaa buguud, er ni ireeduid iimerhuu chigleleer hurungiin birj oiriin 3-4 jil hugjinu gej helehed neeh ih hydlaa yarisan hereg bolohgui baih.

Ungursun sard internet deer neg tom medee garsan baisan ni Mongoliin hurungiin birj hyvichlagdaj baigaa gesen baisan. Hervee hurungiin birj hyvichlagdah yum bol ene ni manai hurungiin birjiin hugjild chyhal ach holbogdol ugnu. Tehdee heden huntei ytasaar yarisanii etsest, ene ni oiriin 1-2 jild heregjihgui gej sonsson yum baina.

Tegehleer Mongold Americiinh shig hurungiin birj baigyylna gedeg bol barag 100 jildee butehgui ajil gej bodoj baina. Harin Mongol mayagiin hurungiin birj bol odoo ch bii bolchihood baina shde.

Minii bodol iimerhuu l baina...

[sanjaa]

rain man-d unetei zovolgoo ogsond bayarlalaa. Horongiin birjiin talaarh medleg mini jaahan taaruuhanch gesen ediin zasagtai holbood yarival jaal yum helj magadgui gej bodoj bna. Iim gutranga uzeltei bj bolohgui bhaa. hun chini setgeleer amidardag shuudee. Tiim bolohoor jaahan oodrog l bha heregtei bh heregteishuudee. Mongoliin horongiin birj hogjih l bhdaa.
Za neg onol yarichihie. horongiin birjiig hogjuulsneer zah zeel deerh zeeliin huu buurna. gesen undsendeer Mongol banknaas arga hemjee avch ehleh gej bgaa yum bilee. tegeed jaal sudalgaa ene teree hiij bgaa surag bgaa. tegeheer bas hogjuulehiin tuld bas uzej bgaa yumshig bnlee. rain man chinii zovolsonii daguu sudalnaa. Chi ch gesen nadaas iluu medlegee nadad ogooroi.

rain man-iig hundetgesen san_maradona

[NightLight]

hurungiin birj bus financial market-iig byheld n hugjuuleh tuhai yariltsah n zohistoi baihaadaa.
Yneheer sanaa tavij hugjuuleh tuhai discuss hiih bolbol, asuudluudiig zadalj tavij, discuss hiih yostoi.

- Hurungiin birj or financial market-iig Mongold hugjuuleh - Er n hugjuulne gej yug heleed baigaagaa define hiih heregtei.
- Hugjuulseneer hen hojih gej baina?
Jiriin ard tymen? dundaj orlogotoi irged? or hurungutei heseg hymyys? Mongoliin tomoohon company-uud? Gadniihan? Mongol ulsiin zasag(tusov)?
-- Yneheer hojih yostoi hymyys n hojihuu? Yneheer jiriin ard tymen, dundaj irgen hojij chadah uu?
-- Hedhen tomoohon company-uud, gadniihand hurungoo aldaad tuuchih yum bish biz?
-- Herev tiim bol, tyyniig zailshiih mechanism-iig oruulsan (huuli zuin bolon system-iin) bodlogiig zasagaas barih yostoi yu? And, can they or do they have willingness to do that?

[NightLight]

Financial market-iig gadnii hugjisen ornii jishigt avaachihtai holbootoi tomoohon asuudaliin neg n,
financial and accounting information's disclosure and transparency (sanhyygiin tailan tootsoonii medeelliin neelltei chulootei baidal) boluu.

Baruunii company-uud jil byr, uliral byr sanhyygiin tootsoogoo (financial statement 10K, 10Q) ynen zuv, togtson system-iin daguu tavij,
tyyniigee company-iihaa website bol medeej hereg, hyanaj zohitsuulah gazartaa (SEC - Securities and Exchange Commission) paper bolon electronic baidlaar tavij baidag.
Ter medeelliig hen durtai huvi hyn, hurongo oruulagch access hiih erhtei. Mun audit-oor damjuulsan uchiraas ynen zuv, standart-chilagdsan medeeleltei.
Iim neelttei bolon bodit ynen medeelel, company-uudiin umnoh 5 10 jileer tavigdaj, mun irj bui heden on doh uridchilsan medee (forecast) baidag n,
baruund hurungo oruulalt hiih, terniihee tulooh ynelgeeg hiih (valuation of company/security) mash chuhal yndsen nuhtsol bolson baidag gej helj bolno.

Iim systemiig, Mongoliin niit company bitgii hel, tomoohon 50 100 company-iin huvid ch nevtryylj, amidral deer barij yavahad, nileen yarvigtai boluu.
Zuvhon computer system gesen technik talaasaa ilyyteigeer, company-uudiin tailan tootsoogoo ynen zuv tavih eseh, odoo hyrtelh olon jiliin bolohgiu bytehgui hiij irsen zuiliig yaj tootsoh geh meteer... Ene n mongol ulsiin niit zasag zahirgaa, ediin zasag, huuli zuin orchin, niigmiiin togtvortoi baidaltai hyrtel orootsoldson yarvigtai zuil bolj taarna...

Tiimees ene, financial and accounting information's disclosure and transparency asuudal shiidegdehed dahiad 5aas 10 jil elbeg zartsuulagdah baih.
Ternii daraagaas l, ter medeelliig ashiglaj jinhene utgaaraa ajillah (function) financial market bolon tyynd oroltsogch huvi hyn, company-uud, hyanah baiguullaga gesen system-iinh n player-uud garj ireh bizee.
Ter yed l , Mongold financial market hugjij ehellee gej helj ehleh boluu...


Ternii tuloo huvi hymyys, nen yalanguya ene sambariin sonirhogch gishyyd yu hiih yostoi ve?
One simple probable answer might be:
hen negnii deehne helseneer "Sur sur bas dahin sur"?, and really get to know stuffs what you are really talking about?

[rain man]

rain man-d unetei zovolgoo ogsond bayarlalaa. Horongiin birjiin talaarh medleg mini jaahan taaruuhanch gesen ediin zasagtai holbood yarival jaal yum helj magadgui gej bodoj bna. Iim gutranga uzeltei bj bolohgui bhaa. hun chini setgeleer amidardag shuudee. Tiim bolohoor jaahan oodrog l bha heregtei bh heregteishuudee. Mongoliin horongiin birj hogjih l bhdaa.
Za neg onol yarichihie. horongiin birjiig hogjuulsneer zah zeel deerh zeeliin huu buurna. gesen undsendeer Mongol banknaas arga hemjee avch ehleh gej bgaa yum bilee. tegeed jaal sudalgaa ene teree hiij bgaa surag bgaa. tegeheer bas hogjuulehiin tuld bas uzej bgaa yumshig bnlee. rain man chinii zovolsonii daguu sudalnaa. Chi ch gesen nadaas iluu medlegee nadad ogooroi.

rain man-iig hundetgesen san_maradona

zaaaaaaaaaaaaa yuuuun surtei yum. hundetgeed l ... ok. minii bodol shuu. onoliin huvid zah zeel deerh zeeliin huu buurna gedeg n ch unen ldee. onol bol yordoo onol. onol iin biyelelt gedeg n hamgiin gol zuil n yum. jishee n iim tiim onoltoi geed olon yum hiiye gej bodyoo.( manaid MGL ) tegeed baahan yum hiij hiij ergeed harsan chin paaa onol deer bichisnees shal oor yum hiichihsen baidag. ooroor helbel gajuudal tai hatuugaar helbel yordoo ner todii orontsog yum hiichihsen baidag. ene yag manaih anh horongiin birjiig baiguulahdaa yag yu bodoj setgegj hiisen zuiltei yag adil. 2 t gantshan ene zah zeel deer h zeeliin huug buulgah zorilgoor birjiig tsaash n hogjuulne gevel ch ..... aiddaa aldaj l bndaa.3 bi gutranga uzeltei negen bishee. ene bol bodit baidal. oilgomjtoigoor gevel odoo manai MGL iin baigaa baidal huuli, shuuhiin togtoltsoo horingiin birjiin orshin togtnoh orchin bish. bi neeh mundagtaa huuli ene teriig medne muu bolohgui gej tom baahgui... gol n l manai h shig iim orchind birjiig hed baiguul ch bolno. daanc h hogjihgui. zagas iig elsen tsold amidar gedegtei adilhan sanaa daa. harin orchin maani tseversheed irvel jinhene BEST birjiig baiguulj bolno. (ene chi harin amarhan baihgui yu game shuu)

[rain man]

hehehe.... harin ter ediin zasgiin erh chuluunii index-iin talaar sonsoj baisan yum baina. Manaih hyychin communist ornyydiin dotroos arai gaigui baidag yum baina lee.

Mongoliin hurungiin birjiin talaar nadad neeh ih medeelel daanch alga, minii medeh zuil gevel barag guilgee hiigddeggui, tootoi hedhen company baidag geh met hurungiin birj geh ner todii l yum baidag yum shig sanagdsan shde.

Mongold hurungiin birj hugjihgui gej helj bolohgui l de. hurungiin birj gej etssiin etsest hurungu oryylah gesen humuusiig hurungu heregtei baigaa companyudtai yylzyylj ychryyldag l gazar shde!

Er ni manaih mongoliin companyudiin sanhuugiin butets bysad aziin ornii (Yapon, Solongos) companyudtai ih adilhan bolj baina gej bi hyvidaa bodoj baina. Hoid americiin companyud ihenh mash olon hyvitsaa ezemshigchtei baidag, jishee ni chi Microsoft-iin hyvitsaanii 0.00001%-ig hydaldaj avah bolomjtoi. Harin Azid iim zuil baga baidag ihenh companyud 5-10 hyvitsaa ezemshigchtei, ted ni ihenh ni Board of Directors (Zahirliin Zuvlul)-d bagtdag.

Odoo Mongold iimerhuu butetstei companyud nileed olon baigaa buguud, er ni ireeduid iimerhuu chigleleer hurungiin birj oiriin 3-4 jil hugjinu gej helehed neeh ih hydlaa yarisan hereg bolohgui baih.

Ungursun sard internet deer neg tom medee garsan baisan ni Mongoliin hurungiin birj hyvichlagdaj baigaa gesen baisan. Hervee hurungiin birj hyvichlagdah yum bol ene ni manai hurungiin birjiin hugjild chyhal ach holbogdol ugnu. Tehdee heden huntei ytasaar yarisanii etsest, ene ni oiriin 1-2 jild heregjihgui gej sonsson yum baina.

Tegehleer Mongold Americiinh shig hurungiin birj baigyylna gedeg bol barag 100 jildee butehgui ajil gej bodoj baina. Harin Mongol mayagiin hurungiin birj bol odoo ch bii bolchihood baina shde.

Minii bodol iimerhuu l baina...

bi negl sanal niilehgui bndaa. gehdee sanaj yavbal butne gej yaridag baihaa. harin ter huvichilal iin talaar ogt sonsoogui yum bn. yamar sonin yum be? bi ene talaar jaaahan surdar bichij, hashir turshlagatai gavshigaach naraas asuuj baij bodloo bichmeer bn. sonin yumaaaaaaaaaa....
iim zuil USA d baidag uu?

[rain man]

Financial market-iig gadnii hugjisen ornii jishigt avaachihtai holbootoi tomoohon asuudaliin neg n,
financial and accounting information's disclosure and transparency (sanhyygiin tailan tootsoonii medeelliin neelltei chulootei baidal) boluu.

Baruunii company-uud jil byr, uliral byr sanhyygiin tootsoogoo (financial statement 10K, 10Q) ynen zuv, togtson system-iin daguu tavij,
tyyniigee company-iihaa website bol medeej hereg, hyanaj zohitsuulah gazartaa (SEC - Securities and Exchange Commission) paper bolon electronic baidlaar tavij baidag.
Ter medeelliig hen durtai huvi hyn, hurongo oruulagch access hiih erhtei. Mun audit-oor damjuulsan uchiraas ynen zuv, standart-chilagdsan medeeleltei.
Iim neelttei bolon bodit ynen medeelel, company-uudiin umnoh 5 10 jileer tavigdaj, mun irj bui heden on doh uridchilsan medee (forecast) baidag n,
baruund hurungo oruulalt hiih, terniihee tulooh ynelgeeg hiih (valuation of company/security) mash chuhal yndsen nuhtsol bolson baidag gej helj bolno.

Iim systemiig, Mongoliin niit company bitgii hel, tomoohon 50 100 company-iin huvid ch nevtryylj, amidral deer barij yavahad, nileen yarvigtai boluu.
Zuvhon computer system gesen technik talaasaa ilyyteigeer, company-uudiin tailan tootsoogoo ynen zuv tavih eseh, odoo hyrtelh olon jiliin bolohgiu bytehgui hiij irsen zuiliig yaj tootsoh geh meteer... Ene n mongol ulsiin niit zasag zahirgaa, ediin zasag, huuli zuin orchin, niigmiiin togtvortoi baidaltai hyrtel orootsoldson yarvigtai zuil bolj taarna...

Tiimees ene, financial and accounting information's disclosure and transparency asuudal shiidegdehed dahiad 5aas 10 jil elbeg zartsuulagdah baih.
Ternii daraagaas l, ter medeelliig ashiglaj jinhene utgaaraa ajillah (function) financial market bolon tyynd oroltsogch huvi hyn, company-uud, hyanah baiguullaga gesen system-iinh n player-uud garj ireh bizee.
Ter yed l , Mongold financial market hugjij ehellee gej helj ehleh boluu...


Ternii tuloo huvi hymyys, nen yalanguya ene sambariin sonirhogch gishyyd yu hiih yostoi ve?
One simple probable answer might be:
hen negnii deehne helseneer "Sur sur bas dahin sur"?, and really get to know stuffs what you are really talking about?

bi yuj hiij chadah aa onoog hurtel bodoj yavdag. daach nadad orchin n algadaa. togs orchin bish yumaa gehed adaglaad huuli tsagdaa shuuh n shavar haaj oroltsood baidag gui orchin baihad l bolno. unen shuu.

[CAPAH-HAPAH]

Financial market-iig gadnii hugjisen ornii jishigt avaachihtai holbootoi tomoohon asuudaliin neg n,
financial and accounting information's disclosure and transparency (sanhyygiin tailan tootsoonii medeelliin neelltei chulootei baidal) boluu.

Baruunii company-uud jil byr, uliral byr sanhyygiin tootsoogoo (financial statement 10K, 10Q) ynen zuv, togtson system-iin daguu tavij,
tyyniigee company-iihaa website bol medeej hereg, hyanaj zohitsuulah gazartaa (SEC - Securities and Exchange Commission) paper bolon electronic baidlaar tavij baidag.
Ter medeelliig hen durtai huvi hyn, hurongo oruulagch access hiih erhtei. Mun audit-oor damjuulsan uchiraas ynen zuv, standart-chilagdsan medeeleltei.
Iim neelttei bolon bodit ynen medeelel, company-uudiin umnoh 5 10 jileer tavigdaj, mun irj bui heden on doh uridchilsan medee (forecast) baidag n,
baruund hurungo oruulalt hiih, terniihee tulooh ynelgeeg hiih (valuation of company/security) mash chuhal yndsen nuhtsol bolson baidag gej helj bolno.

Iim systemiig, Mongoliin niit company bitgii hel, tomoohon 50 100 company-iin huvid ch nevtryylj, amidral deer barij yavahad, nileen yarvigtai boluu.
Zuvhon computer system gesen technik talaasaa ilyyteigeer, company-uudiin tailan tootsoogoo ynen zuv tavih eseh, odoo hyrtelh olon jiliin bolohgiu bytehgui hiij irsen zuiliig yaj tootsoh geh meteer... Ene n mongol ulsiin niit zasag zahirgaa, ediin zasag, huuli zuin orchin, niigmiiin togtvortoi baidaltai hyrtel orootsoldson yarvigtai zuil bolj taarna...

Tiimees ene, financial and accounting information's disclosure and transparency asuudal shiidegdehed dahiad 5aas 10 jil elbeg zartsuulagdah baih.
Ternii daraagaas l, ter medeelliig ashiglaj jinhene utgaaraa ajillah (function) financial market bolon tyynd oroltsogch huvi hyn, company-uud, hyanah baiguullaga gesen system-iinh n player-uud garj ireh bizee.
Ter yed l , Mongold financial market hugjij ehellee gej helj ehleh boluu...


Ternii tuloo huvi hymyys, nen yalanguya ene sambariin sonirhogch gishyyd yu hiih yostoi ve?
One simple probable answer might be:
hen negnii deehne helseneer "Sur sur bas dahin sur"?, and really get to know stuffs what you are really talking about?

chi yamar syrgyylid syrdag ve? Bodvol bas Americd negen syrgyylid syraltsdag bololtoi.

Chinii gargaj baigaa sanaanyyd er ni bol teoromiin hyvid classic hurungiin birjiin tomyolol l do. Uuniig "Efficient Market hypothesis" (Zah zeeliin buteemjtei baih tomyo...)gej nerledeg shig sanagdaj baina. Bi syrgyylid baihdaa yag ene sedveer olon ylsiin nya-bogiin hicheeliinhee kursiin ajliig hiij baisan yum baina.

Hoid americ-s unuudriig hurtel barimtalj irsen sanhuugiin burtgel medeeleliin durem ni "Generally Accepted Accounting Principle" buyu GAAP. Enehuu nyagtlan bodoh duremd yanz buriin nyagtlan bodoh tehnikuudiig tysgailan zaaj ugsun baidag ni hurungu oryylagchdiig (jiriin irgediig) nyagtlan bodoh olon turliin argyydad hyyrtahaas hamgaalsan gehuu de. 2004 onoos ehlen "Internation Accounting Standards" (Olon ylsiin nyagtlan bodoh standart) gedeg durmiig Evropiin Holboonii goldyy ylsyyd heregleh bolson buguud, hoid americiin nyagtlan bodoh durem uuntei nilleed oirltsoo bolj baigaa, heden jiliin dotor IAS-g bur ooriin bolgonon gesen tuluvluguutei baigaa.

Nyagtlan bodoh burtgel gedeg chini zugeer neg duremiig avaad l bolchihdog ed bish shuu de. Bodvol chi amidral deer yamar baidgiig sain medehgui bolood hicheel deeree uzsen shig amarhan yariad baih shig baina. Uls bolgon mash oor duremtei, nyagtlan bodoh durem ni tyhain ylsiin undsen hyyli, hel zui, soyol, zanshil geh met mash olon nuluuluh huchin zuiltei baidag. Manai Mongoliin hyvid bol nyagtlan bodoh hyyli duremiin tal deer uneheer dytagdaltai baigaa ni unen. Manai duremuud ihenhdee zasgiin gazart tatvar tuluh gesen gol zorilgotoi baidag ni nadad ih aldaatai yum shig sanagddag.

Tehdee dan gants nyagtlan bodoh burtgeliin systemiig saijryylaad sain hurungiin birjtei bolno gej bodvol byryy l da. Bas tuunchlen "ard tumen" l geed baihiin ene ard tumniig chini shyyd bayajuulna gej baihgui shde (Communizm l bish bol.... xexe) ehleed niigmiin heseg buleg humuus bayajih heregtei, bayan companyud baih heregtei, tegj baij daraa ni ard tumen bayajina gej yarih heregtei yum shig.

Mongold hurungiin birj hugluu ch gesen tend zugeer neg jiriin irgen orj ariljaa hiih ni tyn hetsuu baih bolov yy. Ene bol ihenh ni bayachyydiin ariljaa hiideg hurungiin birj bolno gej bi bodoj baina. Hurungiin birj chini etssiin etsest ard tumniig bayajuulahad zoryulsan bish, tyhain ornii ediin zasagt l nemer boloh zoryulalttai gedgiig sain oilgoh heregtei.