#AsuultSambar :

Уугуул америкчууд буюу бидний хэлж заншсанаар "индианчууд" мөстлөгийн үед Ази тивээс Хойд Америкийн нутаг нүүн ирсэн гээг билээ. Тухайн үед далайн усны түвшин ч нилээн доогуур байж. Хойд Америкаар тархан суурьшсан индиан омгийнхон бүтэн 1000 жилийн дараанаас л Өмнөд Америкд амьдарч эхэлсэн гэдэг.

Уугуул америкчуудын ихэнхи хэсэг нь ан гөрөө хийн, загасчилж амьдардаг байжээ. Тухайн үеийн хүмүүс ерөнхийдөө хоёр хэсэгт илүү төвлөрөн мөн бие биесээс тусгаарлагдан амьдардаг байж - Дундад Америк буюу Мексик болон Эквадор + Перу хэмээн хуваагдаж байв.

Мексик дахь амьдрал
9000-аад жилийн тэртээ Дундад Америк дахь уугуул америкчууд эрдэнэ шиш, шош болон хулуу тарьж амьдардаг байв. Үүнээс улбаалан жижиг хотууд Мексик нутгаар үүсэж эхэлсэн бөгөөд тэндхийн оршин суугчид яваандаа шавар эдлэл үйлдвэрлэн, зотон даавуу нэхдэг болсон байлаа. Энэ л омгуудаас эхлэлтэй Америкийн анхны соёл иргэншил МЭӨ 1500-аад оны үед үүсэх нь тэр. Жижиг хотуудад хуваагдан амьдрагч олмекчүүд Дорнод Мексикт, тодорхойлбол Лэ Вэнтэд нийслэл хотоо байгуулжээ. Тэд том том бурхадын тахилгад зориулсан пирамидууд барих агаад Мексик нутаг бүхэлдээ томоохон хөшөө, баримлаар дүүрэх нь тэр. Эртний олмекчүүдийн барьсан хөшөө, дурсгалт барималд ихэнхидээ хүн шилүүс хоёрын зохилдолгоог харуулсан байх нь олонтаа. Түүгээр ч үл барам өөрсдийн гэсэн бичиг үсэгтэй байснаас гадна тусгай календар хөтлөдөг байжээ. Гэхдээ зэргэлдээх омгийнхон болох Маячууд болон Сапотекчүүдийг хөгжлөөрөө хараахан гүйцэж чадаагүй аж.

Андын нуруун дахь соёл иргэншил
Өмнөд Америкийн анхны соёл иргэншилт омгийнхон Андын нуруунд загасчилж мөн газар тариалангийн ажил эрхлэн суудаг байв. Тэдний оргил үе нь 2800 жилийн тэртээд байсан гэхэд хилсдэхгүй. Чавийн хүмүүс олмекчүүдийн нэгэн адил шавар эдлэл хийдэг байсан ба нэхсэн зотон даавуугаа барилгад ашигладаг байв. Чулуу ашиглаж босгосон барилгаа сийлбэр дүрс, ямарваа нэгэн бичээсээр чимдэг байлаа. Хамгийн өндөр барилга нь нийслэл хотод нь байрлах ба гурван тэрхүү барилга дотроо нарийн коридор болон шаттай байв.

Чухал он:

2600 Перуд маш олон тооны өргөлийн төвүүд баригдав
2200 Анхны тариалангийн талбай Мексикт үүсэв
1200 Олмек хотууд баригдаж эхлэсэн ба шашны барилгууд баригдав
850 Чавийн соёл иргэншил цэцэглэв
600 Маяын хамгийн эртний сүм - пирамид баригдав
350 Олмекийн иргэншил мөхөл ирэв

Гэхдээ л аймаар ёс заншилтай гарууд даа..

last_mogican
Red cloud 2 uuriin omogiin talaar bichne ingesen

Аллергий написал:last_mogican
Red cloud 2 uuriin omogiin talaar bichne ingesen

Наад муу хоёр чинь ясны индиан цустай л даа. Нэрнээсээ авхуулаад л ....

Heden Indianuudtai uulzaj gar barij yariltsaj uzsen Denvert heden jiliin umnu. Odoogiin Indianuud yag hyatadad baigaa uvur Mongolchuud shig tiim haagdmal setgelgeetei darlagdmal maygiin aranshin setgelgeetei humuus baisan. Yalanguya Amerikt Indianuudiig dald horon argaar ih daramtalj niigmiinhee dood davhraga ruu chihdeg n todorhoi haragdsan.

Harin Kanadad Indianuud ba Eskimosuudaa First NAtions gesen huuliin status ogood nogooduul n ch hamaagui ileer "Bid bol kanadaduud bish bid bol First Nations tusdaa undesten oor humuus" geed TV-eer yariad yavdag ANU-aas arai shudraga baidaltai baidag haragdsan.

Bas neg Washington Postiin uguulel unshij baihad Indianuudiin tom muzeig niisleld n baiguulaad neg ovoo ih surguuliin bolovsroltoi indian dundaj nasnii hun manai ard tumeng aimshigtai helmegduulj suidelsen ene evrop garalt tsagaan aristnuud geed tovch hovor yariltslaga harsan. Amerikt tom sonin deer tiim muruud 10 jild 1 udaa harval ih yum.

Canadiin First NAtions "uuguul Indianuud":

http://en.wikipedia.org/wiki/First_Nations



Kanadad tuuheeree uuguul humuusee uchirgui ANU shig alj hyadaj daitaagui hamaagui taivan soyltoigoor suuliin 100 garui jil 2 talaasaa jaahan uusch niilsen genee.

Чамайг ингэж угтавал яаана одоо болтол хүн иддэг нөхдүүд цаана чинь байгаа даа...

Uuguul indianuudiin ovguud ba tedgeeriin bairlal:









Indianuudiin temdeglegee:

Ertnii Mayachuud 900-1500 onii uyed mash olon myangan nomnuud gargaj baisan bas uuriin gesen aihtar bichig sudalgaanii soyltoi baisang ihenh n meddeggui baih.

Googleer Dresden Codex, Madrid Codex geed haigaarai.

Madrided hadgalagdaj bui Mayagiin 120 huudastai nom:



Ispani, Portugalchuud anhlan Amerik tiviig turemgiilj dairaad buh nomiig n ustgaj shataasan baidag.


Dresdend hadgalagdaj bui Mayagiin nom:


Edgeer nomnuud n goltsuu zan zanshlaa bichisen ba zurhain tuhai bichsen baidag, ted zurhaigaar ih baishin barilga baridag, tariagaa tootsoolj huraadag taridag baisan.

http://en.wikipedia.org/wiki/Maya_codices

Uuuguuliinhnii bujig yoslol bas ih sonin manaih yum shig:

Powwow:


Baavgain bujig:





Aztekiin bujig:

Sudlaad unshval ih olon sonin sodon tuuh bdg yum bnlee...ed nariin hulsaar hiideg flute,harmonica nariihan aya goy shuu...bi ene 2 ayand ni ih durtai bnga sonsdog

[youtube]www.youtube.com/watch?v=lEe92FfxmJk[/youtube]

[youtube]www.youtube.com/watch?v=lEe92FfxmJk[/youtube]

Zavtai bolohooroo bichnee.
Zondoo sonirholtoi niitlel bicheerei hoyroo!

Mark