#AsuultSambar :

Зарим хасгууд түрэг хэлнээс монгол хэл үүссэн гэж сурталддаг болж.
Генетикийн насжилтаар бодсон ч гэсэн монгол хэлнээс түрэг хэл үүссэн байлтай юм. Эсвэл шал ондоо тусдаа хэлүүд үү?
Энэ тал дээр пян пян хийх чадвартай улс байна уу. Хөх Ухнаа гуай л хоёр хэл мэддэг хүн энэ тал дээр юм дуугарах учиртай даа... Эсвэл чандмань цох хүртчээд манараа нь гараагүй сууж байна уу

наадах чинь хүннү бол монгол гаралтай байсан гэх хийрхэлтэй адил зүйл. монгол, түрэг хэлнүүд нэг нэгнээсээ үүсээгүй. монгол хэл мэддэггүй хасагийн үгийг бүү тоо. үүнтэй адил түрэг (хасаг) хэл мэддэггүй монголын үг ч худлаа. харьцуулан судалгаа хийгээгүй байж цээжний бангаар буудахаа болих хэрэгтэй. энэ хоер хэлийг нэлээн ажиглаж (cудалж байсан гэж өөрийгөө дөвийлгөхгүй ээ) байсан хүний хувьд монгол хэл өөр гаралтай байжаагаад түрэгжиж түрэг гаралд ойртсон юм шиг санагддаг.

көктүрік написал:наадах чинь хүннү бол монгол гаралтай байсан гэх хийрхэлтэй адил зүйл. монгол, түрэг хэлнүүд нэг нэгнээсээ үүсээгүй. монгол хэл мэддэггүй хасагийн үгийг бүү тоо. үүнтэй адил түрэг (хасаг) хэл мэддэггүй монголын үг ч худлаа. харьцуулан судалгаа хийгээгүй байж цээжний бангаар буудахаа болих хэрэгтэй. энэ хоер хэлийг нэлээн ажиглаж (cудалж байсан гэж өөрийгөө дөвийлгөхгүй ээ) байсан хүний хувьд монгол хэл өөр гаралтай байжаагаад түрэгжиж түрэг гаралд ойртсон юм шиг санагддаг.

Мал аж ахуй нүүдлийн гаралтай үгс дан монгол үгс байгаа нь монгол нь хээр талын нүүдэлчид,харин түрэг нь ой модны гаралтай анчин гөрөөчин улс мөн юм гэдэг томцуулын дүгнэлт минийхтэй таарч байгаа юм...Тэгэхээр Хүннү нар монгол гэдэг нь ямар ч эргэлзээгүй....Жишээ нь хасаг хэлэнд дөнежин гэдэг үг бий. Дөрөв гэсэн монгол үгнээс гаралтай юм шүүдээ

би харин хэлээд байна шдээ, хамгийн гол нь харьцуулан судалгаа гэж. тэр томчууд гэж хэнийг хэлээд байна? та жишээ нь түрэг хэлийг сайн мэддэг бол би таны саналыг тоож үзэх байсан. даан ч та бол хий унгахаас цаашгүй. ганц нэг судлаачыг эс тооцвол ихэнх нь түрэг монголыг зэрэг мэддэг байгаагүй. иймд явцуу л дүгнэлт гарч байгаам. та муу л бол хойд талын овоохой гэгчээр юм болгонд барьдаг ганц модтой, тэр нь гунажин, дөнөжин ба нагац.

көктүрік написал:би харин хэлээд байна шдээ, хамгийн гол нь харьцуулан судалгаа гэж. тэр томчууд гэж хэнийг хэлээд байна? та жишээ нь түрэг хэлийг сайн мэддэг бол би таны саналыг тоож үзэх байсан. даан ч та бол хий унгахаас цаашгүй. ганц нэг судлаачыг эс тооцвол ихэнх нь түрэг монголыг зэрэг мэддэг байгаагүй. иймд явцуу л дүгнэлт гарч байгаам. та муу л бол хойд талын овоохой гэгчээр юм болгонд барьдаг ганц модтой, тэр нь гунажин, дөнөжин ба нагац.

Зарим түрэг хэлнүүдэд мал аж ахуйд хэрэглэгддэг монгол болон хасаг хэлнүүдэд байдаг үгс ор тас байхгүй байгааг та яаж болгоонов....

энэ үгнүүд монгол шиг сонгодог нүүдэлч түрэгүүдэд л хамаатай. хасагт байгаа нь хиргист мөн адил байгаа, цаашлаад уулын алтайд ч байгаа. нүүдэлч хэв маяг өөрөө монгол түрэг гарлаас үл хамаарсан онцлогтой. иймд үүнийг дан монгол гэх нь учир дутагдалтай.

көктүрік написал:энэ үгнүүд монгол шиг сонгодог нүүдэлч түрэгүүдэд л хамаатай. хасагт байгаа нь хиргист мөн адил байгаа, цаашлаад уулын алтайд ч байгаа. нүүдэлч хэв маяг өөрөө монгол түрэг гарлаас үл хамаарсан онцлогтой. иймд үүнийг дан монгол гэх нь учир дутагдалтай.

Таны сонорт хүргэхэд таны өнөөх 300 сая түргүүдийн бараг 70-80 хувь эдгээр үгсийг огта мидахаагүй шоо. Үүнийг та яажа тайлбарлаха.

харин хэлээд байна шдээ, зөвхөн хасаг, хиргис шиг нүүдэлч хэвээ хадгалсан улсуудад л байгаа гэж. бусад нь суурин учир юу гэж тийм үгнүүд байхав.

көктүрік написал:харин хэлээд байна шдээ, зөвхөн хасаг, хиргис шиг нүүдэлч хэвээ хадгалсан улсуудад л байгаа гэж. бусад нь суурин учир юу гэж тийм үгнүүд байхав.

Нүүдэлч улсуудад л энэ үгс байдаг гэсэн таны энэ үг чинь түрэгүүд анхнаасаа ой модныхон байсан гэдгийг дахин давхар батлаад байгаа юм биш үү.....Та хэлсэн үгээ сайн бод доо....Тэгээд нүүдэлч улс одоо ганцхан Монгол болсон...Бусад нь тосгоны иванууд болсон...Хиргисүүд угаасаа талын нүүдэлчид байгаагүй...Хорчи ноёны удмынхан л нүүдлийн соёлд сургасан....

түрэгүүд төв азид байхдаа л түрэг байсан, эндээс дайжаад европ нтрд очоод түрэг нэртэй өөр үндэстэн болсон. энэ бол аксиом шүү. тэгэхээр жинхэнэ түрэгүүд бол нүүдэлч хасагууд юм.

көктүрік написал:түрэгүүд төв азид байхдаа л түрэг байсан, эндээс дайжаад европ нтрд очоод түрэг нэртэй өөр үндэстэн болсон. энэ бол аксиом шүү. тэгэхээр жинхэнэ түрэгүүд бол нүүдэлч хасагууд юм.

хохо.Хасаг бол түрэг гэлтэн болохоос түргүүд бол огт биш юм...Жинхэнэ түрэг бол ой модондоо л байх учиртай...А харин туркут гэж яривал халхын чоносууд мөн...

энд Аха гэдэг нэртэй тэмцээн зохиож байгаа юм уу даа...

Duulgiin hamaatnuudiin helend bas mongol ugnuud baidag l yum baina.

Монгольские слова в якутском языке.

Около 30% якутских слов - монгольского происхождения.
Слева - якутские слова, справа - монгольские, какие они есть.

Айан - Аян - поездка
Баҕа - Бах - лягушка
Бүтүн - Битүүн - глухой, закрытый
Бичик - Бичиг - письмо, письменность
Дуостал - Дуустал - до конца
Санаа - Санаа - мысль, дума
Сандалы (стол) - Сандал (стул)
Сарбаҕар - Саравгар - растопыренный, торчащий
Кэлтэгэй - Хэлтгий - косой, неровный
Сонун - Сонин - новости, газета
Сурах - Сураг - весть, слух
Сүр - Сүр - величие, мощь, могущество
Сүгэ - Сүх - топор
Сэргэх - Сэргэх - просыпаться, оживляться
Сөрүүн - Сэрүүн - прохлада, свежесть
Сэрбэҕэр - Сэрвэгэр - торчащий, гребневидный
Таабырын - Таавар - загадка, догадка
Таһый - Таших - шлепать, ударять ладонью
Тайах - Таяг - трость, посох
Тохтобул - Тогтох - останавливаться, переставать
Долоҕой - Толгой - голова
Тумуу - Томуу - грипп, насморк
Томтоҕор - Тонтгор - выпуклый, толстый
Торҕо - Торго - шелк
Төбө - Төв - центр
Түксү - Төгсөх - кончаться, завершать
Төлөбүр - Төлбөр - плата
Туһа - Тус - польза, выгода
Туйаара - Туя (свет, луч)
Түргэн - Түргэн - быстрый
Ураһа - Урц - чум, хижина, вигвам
Утах - Утас - нить, проволока, телефон
Үйэ - Үе - период, эпоха, момент
Үлүгэр - Үлгэр - сказка, сказание
Үргүтүү - Үргэх - пугать, шарахаться
Халҕан - Хаалга - дверь, ворота
Хараҥа - Харанхуй - темнота, тьма
Харах - Харах - видеть, смотреть
Хатыы - Хатах - сохнуть, высыхать
Кир - Хир - грязь
Куолай - Хоолой - горло, голос, труба
Моҕой - Могой - змея
Хос - Хос - двойной, парный
Куйах - Хуяг - панцирь, латы, броня
Күүс - Хүч - сила, мощь
Сирэй - Царай - лицо, физиономия, облик
Симэх - Чимэг - украшение, наряд, иллюстрация
Эм - Эм - лекарство
Эбээ - Эмээ - бабушка
Эмтэрий - Эмтрэх - крошиться
Нам - Нам - низкий, тихий, спокойный
Нарын - Нарийн - тонкий, изящный, изысканный, аккуратный

ихэнх нь түрэг л үг байна шдээ, монгол гаралтай ч гэж дээ, монгол түрэг хоеуланд нь нийтлэг л үг байна даг наадах чинь. тумуу-тұмау-томуу, баһа-бақа-бах гэх мэтчлэн.

Ураһа - Урц - чум, хижина, вигвам ene uraha gedeg n sunjraad urianhai boltsiim bus uu. mongoloor urts.

CYY 3APHA написал:Ураһа - Урц - чум, хижина, вигвам ene uraha gedeg n sunjraad urianhai boltsiim bus uu. mongoloor urts.

магадгүй. энэ дээд талын бичвэртэй холбогдуулж хэлэхэд иванууд ингэж л гуйвуулдаг улсууд. харсаар байтал ихэнх нь түрэг, зарим нь монгол түрэг аль алинд ч нийтлэг үг байтал 30% нь монгол гэх шиг.

busad tureg helend jishee n iim ug bii yu. Сирэй - Царай

CYY 3APHA написал:busad tureg helend jishee n iim ug bii yu. Сирэй - Царай

Чирай гэж кыргыэүүд хэлдгийг мэдэх юм байна.

CYY 3APHA написал:busad tureg helend jishee n iim ug bii yu. Сирэй - Царай

алтай, тываг сайн мэдэхгүй байна, бусдад нь лав л байхгүй. гэхдээ зөвхөн мон-хас, мон-хир, мон-уйгарт байдаг гээд ганц нэг үг бий бий.

шырай гэж хасагт ч бий шдээ.

Якут хасаг монгол гурван хэлийг тулгаж үзэх хэрэгтэй.Якут хэлэнд байдаггүй мөртөө хасаг хэлэнд байдаг үгийг монгол гаралтай үг.Якут хэлэнд байдаг мөртөө монгол ба хасаг хэлэнд байдаггүй үгийг жинхэнэ түрэг үг мөн гэж авбаас зохимой.....

NAIMAN-NOMAD написал:Якут хасаг монгол гурван хэлийг тулгаж үзэх хэрэгтэй.Якут хэлэнд байдаггүй мөртөө хасаг хэлэнд байдаг үгийг монгол гаралтай үг.Якут хэлэнд байдаг мөртөө монгол ба хасаг хэлэнд байдаггүй үгийг жинхэнэ түрэг үг мөн гэж авбаас зохимой.....

санал нийлж байна. тэгээд судлахгүй юу. гэхдээ тийм их зөрөө гарахгүй ээ. яахав таны мэргэн логикоор саха хэлэнд араб, перс нөлөө ороогүй байж болох ч тэр ондоо үгнүүд манж хамниган гарлынх байж бас болно шдээ. магадгүй нганасан хэлнийх

көктүрік написал:

NAIMAN-NOMAD написал:Якут хасаг монгол гурван хэлийг тулгаж үзэх хэрэгтэй.Якут хэлэнд байдаггүй мөртөө хасаг хэлэнд байдаг үгийг монгол гаралтай үг.Якут хэлэнд байдаг мөртөө монгол ба хасаг хэлэнд байдаггүй үгийг жинхэнэ түрэг үг мөн гэж авбаас зохимой.....

санал нийлж байна. тэгээд судлахгүй юу. гэхдээ тийм их зөрөө гарахгүй ээ. яахав таны мэргэн логикоор саха хэлэнд араб, перс нөлөө ороогүй байж болох ч тэр ондоо үгнүүд манж хамниган гарлынх байж бас болно шдээ. магадгүй нганасан хэлнийх

Наад нгасан хэлийг чинь Дуулга л ганц сайн мэдэх байх даа...Асууж үзэх хэрэгтэй.

даруй дууд, тэр дуулга сумыг

көктүрік написал:даруй дууд, тэр дуулга сумыг

Пижигнээд л гүйгээд ирэх байлгүй..
Кипчак хэлэнд байсан овог,омог гэсэн монгол үг одоо хасаг хэлэнд байна уу..

омақ гэсэн үг байгаа. абақ ч байж болох юм. гэхдээ сайн мэдэхгүй байна. дашрамд хэлэхэд орос хэлний бараг 30% нь түрэг гаралтай байдаг юм.