Хятадыг танадах нь

[Heavy-hand]

mongold baigaa hujaa nariig taaraldsan gazraa zodoh ni haashaa yum ,gehtee manai nertei tsuutai reket -uud hujaa boss toi gazruudiig bugdii ni hyanaltandaa bailgaj ,hemjeend ni barij baival ug ni zugeer.gehtee bid nar yalanguya zaluus bid nar l ene asuudald ul suuritai,bodoltoihon handaj baihgui bol bidniig yarij baih hoorond bid uusaj bna shuu gedeg iig bitgii martaarai!!!!

[NapoLeon]

Хятад улс Монгол улстай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлнэ

Хятад улс Монгол улстай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн ажиллахад бэлэн байна гэж Хятадын ерөнхийлөгч Ху Жиньтао лхагва гаригт мэдээлжээ.
Ху Жиньтао Монгол улсын ерөнхийлөгч Намбарын Энхбаяртай уулзах үеэр ингэж мэдэгдсэн байна. Хятадын ерөнхийлөгч мягмар гаригт Төв Азийн орнуудаар хийх айлчлалаа эхэлсэн бөгөөд тэрээр пүрэв гаригт Киргизстаны нийслэл Бишкек хотод болох Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын дээд хэмжээний уулзалтанд оролцох юм. "Хятад-Монгол улс нь ихээхэн нөхөрсөг харилцаатай орон билээ. Манай хоёр улс хамтын ажиллагаагаа улам бэхжүүлж, байгалийн нөөц болон дэд бүтцийн ажиллагааг үргэлжлүүлэн хөгжүүлэх нь зүйтэй" гэж Ху Жиньтао мэдэгджээ. Монгол улсын ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр үүний хариуд Хятад, Монголын харилцаанд сэтгэл өндөр байгаагаа илэрхийлжээ. Үүнээс гадна тэрээр Хятад улс нь Монгол улсын хамгийн том түнш орны нэг юм гэж мэдэгдсэн байна. Монгол улсын ерөнхийлөгч Н.Энхбаяр ШХАБ-ын дээд хэмжээний уулзалтанд ажиглагчаар оролцох юм.

С.Отгонбаяр

[NapoLeon]

Хятадын "Шенхуа Энержи" компани хэлэлцээ хийж байна гэнэ
Пүрэв, 2007 оны 8-р сарын 16 "Таван толгой" орд газарт хятадын энэ компани хөрөнгө оруулалт хийхээр хэлэлцээ хийж байж магадгүй мэдээлэл интернэтэд тавигджээ.
Дэлхий дахины эдийн засаг, үнэ ханшийн мэдээллийг нэгтгэн олны хүртээл болгодог интернэтийн гол сайтын нэг "Bloomberg"-ийн хуудаснаа нэгэн сонирхол татахуйц мэдээлэл тавигджээ. Засгийн газар, "Энержи ресурс" ХХК-ийн хооронд байгуулагдах "Таван толгой" орд газрын хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл олны анхаарал татаж буй энэ үед "Шенхуа" компанийн хэвлэлийн төлөөлөгч Хуан Чин гэгч дараах мэдээлэл өгснийг http://www.iht.com/articles/2007/08/14/ ... henhua.php сайтад тавьсан байна. Интернэтээр цацагдсан тэрхүү мэдээллийн орчуулгыг ямар нэг хачиргүйгээр уншигчиддаа хүргэе. Хятад улсын нүүрсний хамгийн том үйлдвэрлэгч болох "Шенхуа Энержи" компани мягмар гаригт Монгол Улсын эрчим хүчний төсөлд хөрөнгө оруулахаар хэлэлцээ хийж байгаа бөгөөд тус улсаас нүүрс тээвэрлэх төмөр зам тавьж магадгүй гэж мэдэгджээ.
"Шенхуа" компанийн хэвлэлийн төлөөлөгч Хуан Чин "Бид Монгол Улсын нүүрсний төсөлд ялалт байгуулбал нүүрс тээвэрлэх төмөр зам барих болно" гэж утсаар мэдэгджээ. Тэрбээр энэ төслийн хэрэгжих хугацаа болон баригдах төмөр замын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг өгөхөөс татгалзсан байна.
Хятадын нүүрс үйлдвэрлэгчид дэлхийн хамгийн хурдан өсч буй эдийн засагтай эрчим хүчний компаниудын эрэлтийг хангахаар хүчин чадлаа нэмэгдүүлж байгаа юм. Хятад улс эрчим хүчнийхээ 80 орчим хувийг нүүрснээс гаргаж авдаг. "Шенхуа Энержи" компани Индонези, Австрали, Вьетнам болоод Монгол Улсын нүүрсний ордуудыг худалдан авч, ашиглах боломжуудыг судалж байгаа юм.
Энэ оны хоёрдугаар хагаст тус компани эрчим хүч үйлдвэрлэх хүчин чадлаа 1,86 киловаттаар нэмэгдүүлж, 2007 оны эхний зургаан сарын хүчин чадлаа гурав дахин нэмэгдүүлэхээр ажиллаж байна гэж Хуан Чин хэлжээ.

Б.АЛТАНТУУЛ

[Mr.OB]

[NapoLeon]

Монголоо Хятадад алдчихалгүй үлдэх төрийн “Хар хайрцаг”-ны бодлого үгүйлэгдэж байна
Төр ариун байхыг түшмэдүүд мэдтэгүй, цус ариун байхыг бүсгүйчүүд мэдтүгэй

Хятад иргэдийн тоо манайд гуравхан жилийн дотор 11 мянгаар нэмэгдлээ гэнэ үү. Ямар аймаар юм бэ. Гуравхан жилд ийм байгаа юм чинь 30 жилд 300 мянга, 300 жилд 3 сая болж үржих нь ээ, янз нь. 2004 онд манай улсад 6554 хятад иргэн ажиллаж амьдарч байсан бол энэ жил 17505 болтлоо өсчихөж. Гэхдээ энэ бол албан тоо. Албан бусаар хэд ч байгаа юм, ёстой бурхан л мэдэх байх. Хар зах дээр наймаа панз үсэргэж, хавь ойрын зочид буудлуудад монгол бүсгүйчүүдтэй “цэнгэн хөгжилдөж” байгаа хужаа нарыг тоолно гэвэл манай цагдаагийнхны хүч хүрэхгүй. “Хужаа нар даварлаа. Хүн зодлоо. Хүүхэн хүчиндлээ. Алт, үнэт эрдэнэсийг маань авлаа, ариун газар шороог минь эзэрхийллээ” гээд л хөөрхий ядарсан ард цамнаад байхаас биш тэднийг хууль журамдаа оруулаад, “хүний нутагт ингэж амьдардаг юм” гээд зааж хэлээд, засч залруулаад байгаа юм энэ томчуудад үнэндээ алга. Хятад хүн гэхээр л муу хүн байх ёсгүй. Харин эх оронд минь эзэн хүн мэт авирлаж, хууль журмыг уландаа гишгэж байгаа “тэнэгүүд”-ийг нь харахаар уур хүрээд байдаг юм. “40000 айлын орон сууц хөтөлбөр”-ийн сургаар үй түмэн хужаа Монгол руу орж ирэх гээд Эрээнд дугаарлаж буй гэнэ. Визээ хүлээгээд. Одоо яалтай билээ. “Төр ариун байхыг түшмэдүүд мэдтүгэй.Цус ариун байхыг бүсгүйчүүд мэдтүгэй” гэсэн их ухаантны үгийн үнэ цэнийгэнэ цаг үед мэддэг, мэдэрдэг хүн ч гэж байхаа больж. Хаана л хятадууд барилга барьж байна, тэнд биеэ үнэлэгчид отоод зогсч байдаг нь Монголын эмгэнэл гэхээс өөрөөр юу гэх билээ. Хэдэн халтар төгрөгийн төлөө явж хужаа нарт биеэ эзэмдүүлж буй тэдгээр бүсгүйчүүдийг өрөвдсөндөө ч юм уу, аль эсвэл эх орноо харийнханд алдаж байна гэж эмзэглэсэндээ ч тэр үү, ямар ч байсан үндсэрхэг үзэлтэй хэдэн залуу тэмцээд эхэлчихлээ. Уг нь тэдний санаа нь зөв юм, даанч арга нь буруу санагдаад байх юм. Хятад хүнд биеэ үнэлсэн охид бүсгүйчүүдийн үсийг хусаад, хятад хүн зодоод асуудал шийдэгдэхгүй шүү дээ, найзууд минь. Дэлхий ертөнц даяарчлагдаад, улс орон бүр бие биеэсээ хамааралтай, бүр эдийн засгийн хувьд Хятадаас хараат манайх шиг улс ингэж хамаагүй дөвчигнөвөл “өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр” гэгчээр юм болно. Анархизм, нацизм үнэртүүлсэн тэмцлээ монгол хүний нэгийг бодож, хоёрыг сэтгэдэг уужуу ухаанаар чимээд өтихвөл та нар амжилтад хүрнэ. Гэхдээ одоо энэ тухай нуршихаа больё. Нэгэнт л Монголд амьдарч байгаа хятад иргэдийн тухай дурьдсан тул “ам нээвэл уушиг нээе” байз.

Хятад цагаачид хууль бусаар амьдарч, хүн ам зүйн бодлогод аюул учруулах болсон

Эрчүүд нь Солонгос яваад л, эмэгтэйчүүд нь Монголоо сахиж үлдээд л. Энэ “сайхан” орон зайг нь Хятад, Солонгосчууд эзэмдэж, дэлгэсэн тэрлэг шиг Монгол нутагт дэндүү жаргалтай байх боллоо. Уг нь энэ дэлгэр орны жинхэнэ эзэд нь Монголчууд юмсан. Гэтэл харь оронд амьдарч байгаа мэт хачин санагдаад байх боллоо, сүүлийн үед. Хаа очиж хэдэн шартай залуусын ачаар хятад ханзтай хаягнуудаасаа салсан нь яамай даа. Тэгээгүй бол юм мэдэхгүй харийнхан “Энэ Монгол чинь Хятадын нэг муж болоо юу” гэж хэлэх гээд байсан юм. Монголчууд 220 жил Манжид дарлагдахдаа Хятадад уусаагүйн нэг нууц бий. Тэр нь юу вэ гэхээр, Манжийн Энх-Амгалан хаан “Жанчхүү-гийн даваанаас хойш хятад шаахайны мөр гаргахыг хатуу хориглоно” гэсэн зарлиг. Хааны зарлиг “хар хайрцаг”-ны бодлого болж чадсан төдийгүй 1900-гаад он хүртэл мөрдөгдөж, цөөхөн монгол хужаа нарт уусгаагүй. Одоо ийм зарлиг хэрэгтэй гэх нь хаашаа юм. Монголоо тэдэнд уусгачихалгүй аварч үлдээх төрийн “хар хайрцаг”-ны бодлого л үгүйлэгдээд байна даа. Саяхан ОХУ-ын Холбооны цагаачлалын албаны таргүүн В.Поставнин тус улсад ажиллаж байгаа гадаадын нийт ажилчдын 20-иос илүү хувь нь хятадууд байна гэжээ. Албан ёсоор ажиллах хүчин болж тус улсад орж ирсэн нэг сая гадаад ажилчны 350 мянга нь хятадууд байдаг байна. Хятадуудын 40 хувь нь Москвад, 23 хувь нь Алс Дорнодод “чигжжээ”. Тиймээс хятад цагаачдын тоог цөөрүүлэх бодлогыг Оросын засаг захиргаа дэс дараатай хэрэгжүүлж эхэлжээ. Хятад цагаачид хууль бусаар амьдарч, хүн ам зүйн бодлогод аюул учруулах болсон тухай болгоомжлол бүхий өгүүлэл, нийтлэл Оросын хэвлэлүүд гарсаар байна. Хятадууд тухайн оронд нь ирээд ажлын байрыг нь булаадаг, жирийн ажилчдаас нь өндөр цалин пүнлүү авч даналздаг жишиг Орост ч байна. Хятадын ажлын байрууд хүн амд нь хүрэлцдэггүй тул харь оронд очиж өндөр цалин авах нь хавьгүй дээр гэсэн ойлголт хятад иргэдэд байна. Тэд хамгийн түрүүнд төрөлт багатай орныг сонирхдог (Монгол л яг мөн дөө) хэмээн “АиФ” сонинд бичсэн байсан.

Эзлэн түрэмгийлэх ээлжит төлөвлөгөө

Бараг жилийн өмнө дөө Хятадууд Бээжин хотын танилцуулга бүхий сайтад Монгол Улсыг дэлхийн газрын зурагнаас эвтэйхэн “цэвэрлээд” өөрсдийнхөө газар нутагт шингээсэн зураг тавигдсан байж билээ. Энэ зураг одоо ч байж магад. Тэдний энэ аяглал сэжиг төрүүлсэн. Нөгөө талаар, яасан сайхан “мөрөөдөв өө” гэж бодсон. Одоо нэгэн сонин баримт өгүүлье. Нэлээд хэдэн жилийн өмнө бичигч би вээр Хятадын Батлан хамгаалах яамнаас англи хэлээр эрхлэн гаргадаг “Цэргийн ажиглалт” хэмээх сэтгүүлийг эргүүлж суухдаа доорх өгүүллийг олж уншсан юм. Тэд, Монгол бол бидний хувьд тоохгүй орхиж болохгүй улс орон. Гэхдээ бид ердөө 80 жилийн өмнө Хятадын нэг хэсэг байсан газраа зүгээр л алдчих юм гэж үү. Би/ зохиогч/ Хятадын газрын зургийг харах бүртээ өөрөөсөө энэ тухай асууж, Монголыг буцааж авах юмсан гэж дандаа л боддог. Бид үнэхээр зохистой шийдвэр гаргаж чадвал Монголыг Хонгконг, Макао шиг эх орондоо эргүүлэн нэгтгэж болно. Монголыг одоо л нэгтгэх хэрэгтэй. Ийм боломж бурдээд байна, Монголын одоогийн онцлог нь туйлын ядуу дорой, өөрийн гэсэн а,ж үйлдвэргүй, эдийн засаг нь хэврэг, гадны орнуудаас тусламж гуйдаг, манайхаас эдийн засгаараа бараг хараат, Хятад, Оросын хүрээлэлд байгаа ийм улс Энэ л бидний ашиглаж болох боломж шүү дээ. Юуны өмнө бид тус улсад ихээхэн хөрөнгө оруулж, Өвөр Монголын ард түмний аж амьдралыг сайжруулахад төрийн бодлогоо чиглүүлж, Хятад Монгол хоёр улсын хилийн худалдааны хэмжээ, бүтцийг хяналтдаа авч басхүү Монголын бүтээгдэхүүнүүдийг зах зээлээс нь аажмаар шахаж, борлогдохгүй болгож, харин өөрсдийнхөө бараа таваарыг тэдэнд аль болох өргөнөөр хэрэглүүлэх нь чухал. Өвөрмонгол, гадаад Монголын амьдралын төвшинг эрс ялгаатай болгох явдал.Өвөрмонголыг бидний нүдэн дээр илт хөлжүүлж, харин Монголыг аль болох хөгжүүлэхгүй, болхи бүдүүлэг амьдралтай хэвээр нь байлгах санаархал Г.С/ Ингэж чадвал Өвөрмонгол нь гадаад Монголыг өөртөө татах асартом хүчин боллоо. Нөгөө талаар төрөл бүрийн арга чаргаар Өвөр Монгол, гадаад Монголын ард иргэдийн харилцааг өргөжүүлье. Хоёр орны хүмүүсийн ойлголцлыг ойртуулснаар Монголчууд Өвөр Монгол шиг амьдрахыг хүсэх хандлагыг төрүүлэх хэрэгтэй. Ар Монголчууд Өвөр Монголын цагаачдыг дэмжиж, үүний сацуу хятад иргэд Ар Монголд аль болох олноор суурьших, түүгээр ч үл барам хоёр орны иргэд хоорондоо гэр бүл болохыг хөхиүлэн дэмжиж, аль болохоор Өвөр Монгол, Хятад хоёрыг ойртуулах хэрэгтэй. Монгол бол далайд гарцгүй эх газрын орон. Тиймээс далайд гарцтай болохын тулд үндсэндээ Хятадыг түших болно. Бид энэ байгалийн сайхан нөхцөлийг бүрэн ашиглаж ар Монголыг бидэнд түшиглэдэг болгохын зэрэгцээ улс орных нь эдийн засгийн бэрхшээлтэй, гадаадын тусламж хэрэгтэй байгаа нөхцөлийг ашиглан зохих тусламж үзүүлэх хэрэгтэй. Одоогийн нөкцөл байдлыг ажиглахад нээрээ тийм ч юм шиг. Улс орон маань гадаадын тусламжид их найддаг хэвээрээ. Хятадын янз бүрийн компаниуд үйл ажиллагаа, бүр зарим нь хууль бусаар явуулдаг боллоо.ГС/ Тэднийг үйлдвэрлэлийн технологийн чадвараа дээшлүүлэхэд тусалж болохгүй. Үүнээс гадна бидэнд,Х,ятад Монголыг харилцаагбйртуулах маш олон арга байна Энд тэр болгоныг дурьдахаас азная. Герман ч гэсэн цагтаа хагарч бутарч байсан. Тиймээс Монголыг эргүүлэн авахад боломжгүй асуудал байхгүй. Бидний одоо нэн даруй хийх ажил бол Монголын ардтүмэнд Хятадад эргэн нэгдэх сэтгэлийн хандлагыг бий болгох. Монголыг буцаан авах талаар Оросуудтай ярьж болохгүй. Орос Монголыг Хятадаас холдуулах бодлого баримтлах гээд байдаг юм. Одоо ч гэсэн Орос, Монголыг Хятадтай нэгдээсэй гэж хүсэхгүй байна. Тийм болохоор Орос бууран доройтох нь Хятадад ашигтай. Оросын доройтол нь Монголыг Хятадад буцаан авах гол нөхцөлийг бүрдүүлж өгнө… хэмээн бичжээ. Өнөөдөр бид Хятадаас авахгүй юмгүй болсон. Өмсдөг хувцас, иддэг хоол ихэнхдээ Хятадынх. Ийм нөхцөлийг урд хөршийнхөн хүлээж байсан байх нь ээ./ Өгүүллээс сэдэвлэн ингэж бодлоо/.

Хятадуудын тарьсан балаг

Уудам дэлгэр Монгол орны минь аль өнгөтэй өөдтэй, алт эрдэнэс ихтэй газрууд хужаа нарын мэдэлд очсон гэхэд хилсдэхгүй биз ээ. Би олон жил төрсөн нутагтаа очоогүй. Очоод ч хэрэг байна уу гэж бодох боллоо. Нутгийн хүнээс сонсоод байх нь ээ, миний багад эрх дураар тоглож өссөн ариун газар шороо маань хужаа нарын өргөстторонд хашигдаж, ус гол минь тэдний хоронд идэгдсэн гэх юм. Алт ухаж байгаа нэрийдлээр муусайн хятадууд ёстой баллаж өгч байгаа Ьололгои. Хүний нутгийг тэд ер нь юу гэж өөриймсөн хайрлах билээ дээ. Хятадуудын тарьсан балаг мөд дуусахгүй нь. Саяхны жишээ дурьдахад л Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “хүнжуй” компанийн угаасан ноосны их хэмжээний хаягдал болох ялгадас бууцны лаг зөөвөрлөлтийн үед зам дагуу асгаснаас өмхий үнэр нь тэр хавийг хүн явахын аргагүй болгосон; Тэрнээс өмнө Хятад эзэнтэй арьс ширний үйлдвэрүүд Туул голыг бохирдуулж, олон мянган загас жараахайг устгаж, экологийн аюулд оруулсан. Одоо бүр Туул голдоо ч шумбаж чадахаа болилоо. 2006 оны 11 дүгээр сард Баянхонгор аймгийн Баян-Овоо суманд цианитын хордлого илэрсэн нь мөн л Хятадуудын уршиг. Энэ оны гуравдугаар сард Дархан-Уул аймгийн Хонгор суманд бас цианит алдагдаж гүний худгууд нь хэрэглэх аргагүй болсон. Мөн л хятадуудын балаг. Төдөлгүй Төв аймгийн Борнуур суманд хятадууд циаийтаар алт угаасан хэрэг илэрсэн. Энэ мэт жишээ дурдвал их хятадуудаас их “но” гарч ирнэ. Сүүлийн үед Хятадууд манайд хууль бусаар орогнох боллоо гэсэн мэдээлэл чих дэлсч байгаа. Яагаад гэхээр, ГХЯ-ны 30 хоногийн визний зөвшөөрөл хэт хавтгайрснаас гэсэн шүмжлэл ч гарч. 30 хоногийн зөвшөөрлөөр орж ирсэн Хятадууд харладаг байна. Хятад иргэдийг энэ мэтээр харлуулдаг4б компани эрхээ хасуулсан нь яамай даа. Визээр орж ирчихээд барилга дээр ажилладаг тохиолдол хэд хэд гарсан байгаа юм. Уг нь энэ жилийг “Их бүтээн байгуулалт, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх жил” гэж зарласан. Гэтэл бодит байдал дээр ажлын байртай болсон нь харийнхан, тэр дундаа хятадууд байх боллоо. Ингээд бодохоор ажлын байраа харийнханд алдаад байгаа нь бидний өөрсдийнх нь буруу ч юм шиг. Монголын компаниуд өөрсдөө л “хятад хүн ажилсаг чамбай” гэж хадуураад Монголчуудаа үл тоодгийн балаг энэ юм. Гадаадаас ажиллах хүч урьж авчирсан компани, хувь хүн тэднийхээ татвар, төлбөрийг төлөхгүйн тулд бултдаг, авчирсан хүмүүс нь гэмт хэрэг хийдэг жишээ олон бий. БНСУ-д урьж ирүүлсэн хүн нь зөрчил гаргасан тохиолдолд 20 сая вонноор торгохоос эхлээд гурав хүртэл жилээр торгодог юм билээ. Харийнхныг давруулахгүйн тулд тэдэнтэй иймэрхүү “тооцоо” бодмоор л байгаа юм даа. Бид чинь туурга тусгаар, хууль цаазтай Монгол Улсад “эзэн нь юмаа мэддэг, эрэг нь усаа хашдаг” ёсоор амьдрах учиртай биш бил үү. Хятад хүмүүсийг дан харлуулах гэсэндээ энэ тухай хөндсөнгүй. Хамгийн гол нь Монголд ирсэн хятадууд хууль зөрчиж, үндэсний аюулгүй байдалд нөлөөлөөд байгаа болохоор л ийн бичихэд хүрлээ.

[coolbaby]

Улам бүр өсөн томорч буй “өлсгөлөн луу”

Өмнөд Солонгосын Кюн Хи их сургуулийн профессор Ён Жи Ли саяхан Монголд зочилж, “Даяарчлал ба капитализм”, “Өсөлтийн хурдаараа гайхуулж буй Хятад улс” сэдвээр лекц уншжээ. Тэрээр С.Хантингтонтой хамтран ном бичсэн, Харвардын их сургуульд лекц уншдаг олон улсад нэртэй судлаач юм. Бид энэ дугаартаа нэртэй эрдэмтний урд хөршийн маань тухай лекцийг хүргэж байна.

Юуны өмнө энэхүү сэдвээр лекц уншаач гэдэг саналыг намайг Монголд ирсний дараа тавьсан учир Хятадын эдийн засгийн талаар сүүлийн үеийн мэдээллээр баяжуулах боломж хомс байсныг ойлгохыг хүсье. Хэдийгээр лекцэд маань дурдагдах тоо баримтууд 2003 оны байдлаар боловч Хятадын хөгжлийн чиг хандлага, хурд нь одоог хүртэл хадгалагдсаар байгааг тэмдэглэе. Хятадын эдийн засаг маш хурдтай өсч байна. Түүний өсөлтийн хурдыг гайхалтай гэж хэлж болно. Хятадын эдийн засгийн бодит өсөлтийн хувь хэмжээ 1998 онд 8-9 хувийн хооронд хэлбэлзэж байсан бол 2006 онд 9 хувь давж гарсан. ДНБ-ий хэмжээ ч Хятадад өсч байна. Сүүлийн жилүүдэд Хятадын худалдааны тэнцэл дандаа эерэг гарч, гадаадын хөрөнгө оруулалт маш их хэмжээгээр нэмэгдэж байгаа.
Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтаас шалтгаалан Хятадын гадаад валютын нөөц өсч байна. 2003 оны байдлаар Хятадын гадаад валютын нөөц 400 тэрбум ам.доллараас хэтэрсэн байв. Өнөөдөр үүнээс илүү их болсон. Хятад бол маш хурдтай өсч байгаа дэлхийн эдийн засгийн маш хүчтэй тоглогч юм. 2003 онд дэлхийн нийт ДНБ-ий 30 хувийг Хятад эзэлж байсан. Энэ нь дэлхийн эдийн засгийн өсөлтийн гуравны нэгийг бүрдүүлж байна гэсэн үг.
Дэлхийн нийт тогтвортой хөрөнгө Оруулалтын 6О хувийгХятад дангаараа эзэлж байв. Дэлхий дээр үйлдвэрлэгдэж байгаа газрын тосны 30 гаруй хувийг Хятад хэрэглэж байна. Албан ёсны тоогоор илэрхийлэгдэж байгаа статистикаас гадна яг бодит утгаараа Хятадын эдийн засаг одоо байгаагаасаа илүү том эдийн засаг. Үндэсний мөнгөн тэмдэгтийнх нь худалдан авах чадвараар Хятадын ДНБ-ИЙГ ТООЦОХ юм бол дэлхийн хоёр дахь том эдийн засаг гэж хэлж болно. Хятадын 1 хүнд ногдох ДНБ нь албан ёсны тоогоор байгаа ДНБ-ийнхээ буюу худалдан авах чадвараар нь харьцуулж үзээгүйгээсээ 4 дахин их, ойролцоогоор 5000 ам.доллар байгаа. Энэхүү гайхамшигтай өсөлт түүний худалдааны түншүүдэд ч давуу талыг олгож байна. Хятадын худалдааны түншүүдээсээ авч буй импортын хэмжээ тухайн орнуудынх нь экспортын дийлэнхийг эзэлж байдаг. Эдгээр оронтой хийж байгаа худалдаа нь Хятадын экспортын дийлэнх хувийг эзэлж байна. Өөр нэг том оронтой харьцуулж үзвэл Хятадын
“Японоос авч байгаа импортын хэмжээ Японы экспортын өсөлтийн 30-аас илүү хувийг эзэлж байгаа. Энэ нь нөгөө талдаа Хятадтай худалдаа хийж байгаа орнууддаа ч гэсэн маш их давуу талыг бий болгож байгаа хэрэг. Өөр өнцгөөс нь харвал Хятад бол гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг залгиж байгаа маш том хар нүх юм. 2003 онд Хятадын эдийн засагт хийгдсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын хэмжээ Солонгос, Тайван, Сингапур зэрэг улсынхыг нийлүүлснээс 5 дахин их байна. Хятад гадаадын хамаг хөрөнгө оруулалтыг өөртөө авна гэдэг нь Азийн бусад оронд нэлээн том эрсдэлийг бий болгож байгаа юм. Нөгөө талаасаа Хятадад хийгдэж байгаа гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт бусад орнуудад хийгдэх ёстой байсан хөрөнгийг бүхэлд нь авчихаж байна. Тийм учраас Хятадыг “хар нүх”
гэж нэрлэсэн юм. Азид хийгдэж байгаа гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтыг энэ хар нүх л арилгаж байна.

Солонгос хятадад татагдаж байгаа нь
Солонгосоос Хятадад хийж байгаа худалдаа буюу экспортын хэмжээ маш хурдтай хөгжиж байна. Солонгосын гадаад худалдааны экспортын 20 хувийг Хятад дангаараа эзэлдэг. Сүүлийн үеийн тоо баримтаас үзвэл гадаадад боловсруулах салбарт хийгдэж буй Солонгосын шууд хөрөнгө оруулалтын 50 хувь нь Хятадад ногдож байна. Ингээд үзэхэд Хятад яах аргагүй хар нүх мөн байгаа биз дээ. Бусад улс орнуудын хувьд Хятад хэмээх өлсгөлөн лууг хэн тэжээх вэ гэдэг асуулт гарч ирнэ. Энэ өлсгөлөн луу дэлхийн хэмжээгээр олборлож, үйлдвэрлэж байгаа зэс, хөнгөн цагаан, газрын тос гээд бүх ашигт малтмал, түүхий эдийн ихэнх хувийг залгиж байна. Газрын тосны импортын хэмжээ нь Хятадад маш хурдтай өсч 2003 онд газрын тосны импортыи хэмжээ 20 хувьд хүрсэн. Өнөөдрийн байдлаар Хятад АНУ-ын дараа дэлхийн хоёр дахь том газрын тос импортлогч орон, Тун удахгүй “Хятад АНУ-ын урд гарна. Дэлхийн хамгийн том газрын тос импортлогч орон болно” гэсэн таамаглал байгаа. Хятадын зэсийн импорт 15 хувь никелийнх бараг 2 дахин өссөн, Дэлхийд үйлдвэрлэж байгаа нийт цементийн 50, нүүрсний 30 хувь, гангийн 36 Хувийг Хятад ашиглаж байна. ТовчилВол Хятад үнэхээр “өлсгөлөн луу”. Хятадад хэрэглээ ийм ихээр нэмэгдэхийн хэрээр түрүүн хэлсэн ашигт малтмал, эрдэс баялгийн бүтээгдэхүүн болон хүнсний бүтээгдэхүүний дэлхийн зах зээлийн үнэ “хаданд” гарч байна. Сүүлийн хэдэн жил металлын үнэ маш хурдтай өсч байна. Ганц металлын ч бус бүх бараа бүтээгдэхүүний зах зээлийн үнэ давхар өсч байгаа.

ХУРДТАЙ өсөлтийн олон зовлон
АЛИВАА ӨСӨЛТ СӨРӨГ ҮР ДАГАВАРЫГ ЗААВАЛ Дагуулдаг. Үүнийг бид “өсөлтийн зовлон” гэдэг. Хэдийгээр Хятадын эдийн засаг хурдтай өсч байгаа ч тус улсад нэлээн хүндрэл учирч байна. Эдгээр хүндрэлүүдийн нэг нь өсөлтийг нийт Хятадад адилхан төвшинд хүртээх өсөлтийн төвлөрлийг сааруулах явдал юм. Анх эдийн засгийн нээлттэй бодлого эдийн засгийн шинэчлэлийн бодлогыг хэрэгжүүлж эхлэх үед Хятадын засгийн газарт ихээхэн хэмжээний хөрөнгө шаардлагатай байлаа. Энэ их хэмжээний хөрөнгө дутагдаж байна гэдэг бол орон нутгийн засаг захиргаа, орон нутгийн байгууллагуудын төсөвт даалгах хөрөнгө бас их хомсдолтой байсан гэсэн үг. Нэгэнт төвлөрсөн төсвөөс нийлүүлэх хөрөнгө хангалтгүй болохоор Хятадын удирдлага орон нутгийнхаа засаг захиргаанд “та нар өөрсдийнхөө зөв гэж үзэж байгаа хөрөнгө оруулалтуудыг хий, харин олсон ашгийнхаа ихэнийг өөрсдөө аваарай” гэсэн чиглэл өгч, төвлөрлийг сааруулах бодлого баримталсан байдаг, Өсөлтийнхөө бодлогыг ийнхүү тэнцвэрийг нь барих үүднээс төвлөрлийг сааруулсан нь орон нутгийн төвшинд маш хүчтэй өрсөлдөөнийг бий болгожээ. Энэхүү хөрөнгө оруулалтын төлөөх бүс нутгийн, орон нутгийн дундах өрсөлдөөний гол сөрөг үр дагавар нь яг ижил төстэй чиглэлээр маш их хэмжээний илүү, үр ашиггүй хөрөнгө оруулалт их хийгдэх болсон. Өөрөөр хэлбэл ихээхэн хэмжээний хөрөнгө үр ашиггүй зарцуулагджээ. Хэдэн жишээ хэлье. Хятадад машин үйлдвэрлэх болсон. Машин үйлдвэрлэгчдийн байрлалыг харах юм бол Хятадын нийт газар нутгаар тархмал байдалтай байгаа. Шанхайд Wоlkswagen-ийг үйлдвэрлэдэг, Бээжинд Нyundai, Ноnda-г Гуанжоуд хийдэг. Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр тухайн орон нутгийн засаг захиргаа ямар ч хамаагүй үнээр өөрийнхөө нутагт энэ хөрөнгийг төвлөрүүлье, нутагтаа машин үйлдвэрлэе гэж хүссэн хэрэг, Хятадад бизнес хийж байгаа компаниудын ярьж байгаагаар орон нутгийн бизнесийг хамгаалах
янз бүрийн арга хэмжээг компанууд, орон нутгийн удирдлагын зүгээс их авдаг. “Протексионмст” бодлого буюу өөрсдийнхөө хил, үйл ажиллагааны хүрээг хамгаалах бодлого улс орнуудын хооронд байдаг.
Тэгтэл Хятадад мужуудын хооронд энэ бодлого явагдаж байгаа. Хятадад компанитай нэг захирал надад хэлж байсан юм. ӨөриЙнхөө үйлдвэрийг А мужид байгуулжээ, тэгээд бүтээгдэхүүнээ В аймагт худалдъя гэсэн чинь В аймгийн захиргаа “үгүй ээ, эхлээд манайд компанийнхаа салбарыг байгуул, тэгсний чинь дараа бүтээгдэхүүнээ манайд худалдахыг зөвшөөрнө” гэсэн байна.
• Хурдтай өсөлтийн явцад Хятадад тулгарч буй өөр нэг хүндрэл бол олон жилийн туршид Хятадын баримталж байсан хөгжлийн стратеги нь. Өнөөдөр хятадууд тэрхүү стратегээ эргэж харах хэрэгтэй болж байна. Үүнийг эдийн засагчид “экстеноивный өсөлт буюу хэмжээ хязгааргүй өсөлт” гэж нэрлэдэг, Мэдээж Хятадын засгийн газар нэн тэргүүний зорилгодоо эдийн эасгийн өсөлтийг бий болгож, тогтвортой байлгах зорилго тавьсан. Үүнийгээ маш хурдтай, шууд л ногоон гэрлээр өсгөхийг зорьсон. Гэхдээ үйлдвэрийн газрын үр ашгийг нэмэгдүүлэхийн оронд ихээхэн хэмжээний хөрөнгийг зүгээр цацаад байжээ. Хятадын эдийн засгийн өсөлтийн дүр төрхийг бид үр ашгийн өсөлтөөр биш харин хэдий хэмжээний орцыг эдийн засаг руу оруулж байсан бэ гэдгээр дүгнэвэл маш их хэмжээний хөдөлмөр, хүч,
газар, хөрөнгийг дайчилсан. Үр ашиг, бүтээмж гэсэн эдийн засгийн 2 чухап үзүүлэлтийг ихэнх тохиолдолд Хятад мартаж байсан. Хөрөнгийг үр ашиггүй зарцуулж байсан гэсэн үг.
•Хятадад одоо ч гэсэн оршсоор байгаа нэг хүндрэл нь бүс нутаг хоорондын болон салбар хоорондын тэнцвэртэй бус байдал юм. Хятадад нийгмийн тогтвортой бус байдал, нийгмийн зарим давхаргуудын хооронд мөргөлдөөн гарахын үндсэн шалтгаан энэ хоёроос үүдэж байгаа. Хэдийгээр мэдээлэгддэггүй боловч одоо ч гэсэн Хятадын хөдөө нутагт олон тооны эсэргүүцлийн жагсаап цуглааныг, тариачид иргэдээс зохион байгуулдаг. Зарим тохиолдолд тэдгээр нь маш олон хүнийг хамраад бослого гэж хэлэх төвшинд ч хүрэх нь бий. Ер нь жилдээ бараг 1000 гаруй жагсаал цуглаан, эсэргүүцлийн үйл ажиллагаа Хятадад гардаг.
• Өсөлтөөс үүдсэн хүндрэлүүдийн тухай ярихад өөр бас нэг шинэ нэр томъёог танилцуулах хэрэгтэй болно. Хятадад эдийн засгийн бохирдол” гэсэн ойлголт гарч ирж байгаа. Хурдтай өсөлтөөс үүдээд Хятадад ямар хүндрэл үүсч, эдийн засаг нь яаж бохирдож байгаа талаар одоо хэдэн зүйл хэлье. Далайн эргийн мужуудаар 1 хүнд ногдох ДНБ-ий хэмжээ нэлээн өндөр байгаа. Яг нутгийнхаа гүн рүү энэ үзүүлэлт нэлээн байдаг. Үүнийгээ хятадад өсөлтийнхөө бас нэг сөрөг үр дагавар гэж үздэг. Ялангуяа бус нутгийн орлогын тэгш бус байдлаас үүдэлтэй хүндрэл. ♦ Байгаль орчны бохирдол бас нэлээн том бэрхшээлүүдийг бий болгож байгаа. Дэлхийн хамгийн их бохирдолтой 10 хот тутмын 5 нь Хятадад байдаг. Хятадад нийт нас барагсдын
дөрөвний нэг нь уушгитай холбоотой буюу уушгины өвчнөөс болж нас бардаг. Харамсалтай нь агаарыг бохирдуулж буй хорт бодис, материалын хэрэглээ Хятадад улам бүр өсөх хандлагатай байна. Жишээ нь, ирэх 15 жилд Хятад дахь нүүрсний хэрэглээ одоогийнхоос 3 дахин нэмэгдэнэ. Хятадын төр засаг байгаль орчны бохирдлын асуудлыг үнэхээр ноцтой асуудал гэж хүлээн зөвшөөрч байгаа. Тийм учраас Хятадын эдийн засгийн өмнө одоо том хүндрэл тулгарч, “Өсөөд явах уу, байгаль орчноо хадгалах уу?” гэсэн сонголтыг хийхэд тулаад байгаа. Ихэнх
тохиолдолд Хятад “өсөлтийнхөө бодлогыг үргэлжлүүлье гэсэн шийдвэрийг гаргаж байна. Мэдээж Хятадын Коммунист Нам (ХКН), тус улсын коммунист төр засаг “эдийн засгийнхаа өсөлтийг тэргүүнд тавина’ гэж үзэж байгаа. ‘Байгаль орчноо хамгаалахын тулд бид энэ хурдтай өсөлтөө зогсооё” гэсэн дохио, бодлого хятадын коммунист удирдлагуудаас одоо хүртэл ажиглагдахгүй байна. Гэтэл Хятадын учруулаад байгаа байгаль орчны асуудлууд дан ганц Хятадын бэрхшээл биш болж байна. Хятадын бий болгож байгаа бохирдлоос шалтгаалаад хөрш зэргэлдээ Солонгос, Япон, Оросын Сибирь болон далайн эрэг хавийн газар нутаг ихээхэн бохирдож байна. Тийм учраас саяын дурдсан хөрш зэргэлдээ улсууд хүчээ нэгтгэж Хятадтай хамтран ажиллаж, байгаль орчны бохирдлоо бууруулах чиглэлээр арга хэмжээ авч эхэлж байгаа юм.
Өсөлтөөс ҮҮДЭЛТЭЙ УЛС ТӨРИЙН ШИНЭЧЛЭЛҮҮД
Өсөлтөөс үүдэх энэхүү хүндрэл бэрхшээл нь бас улс төрийн зарим хүчин зүйлтэй холбоотой. Хурдтай өсөх нь эдийн засагт маш их сөрөг үр дагавар авчирдаг гэдгийг ойлгохын хэрээр Хятадын удирдлагууд өсөлтийнхөө хурдыг тодорхой төвшинд барья гэдэг бодлого баримталж байна. Би энд тэрхүү бодлогын нарийн ширийн зүйл рүү орохгүй. Гэхдээ Хятад улс төсөв, мөнгөнийхеө бодлогод тодорхой өөрчлөлтүүдийг хийгээд эхэлсэн гэдгийг тэмдэглэе.
• Эдийн засгийн хөгжлийн эхэн үед төвлөрлийг сааруулах чиглэлээр бодлого баримталж байсан Хятад улс одоо буцаагаад төвлөрүүлэх, ялангуяа төсвийн төвлөрлийг бий болгох чиглэлээр ажиллаж байна.
Ингэхдээ Төв Засгийн газраас урьд өмнө нь орон нутгийн захиргаанд олгож байсан зарим нэг давуу эрхийг цуцлах, эсвэл төв Засгийн газартаа шилжүүлэх замаар үйл ажиллагаа явуулж байна. Нэн ялангуяа Хятадад орон нутгийн төвшинд төсөв, санхүүгийн эрх мэдлийг нь хязгаарлаж эхэлсэн. Хятадад нийт нутгаар орлогын тэгш бус байдал ажиглагдаж байгаа. Түүнийг арилгахад зонхилох үүргийг ХКН гүйцэтгэх ёстой гэсэн түгээмэл ойлголт байдаг. Яагаад гэвэл ХКН бол Хятадад байгаа цорын ганц үндэсний хэмжээний байгууллага, Бүр батлан хамгаалах буюу цэргийн салбарын үндэсний хэмжээний байгууллага гэж хэлж болно. Нөгөө талаасаа ХКН-аас цэргийнхэндээ маш их эрх мэдэл олгодогоос Хятадад хэд хэдэн бие даасан цэргийн гүрнүүд оршиж байгаа юм шиг байдал заримдаа ажиглагддаг. Тэгэхээр ХКН-аас цэргийнхэнд олгосон энэ их мэдлийг одоо нэлээн чангалах буцаах ёстой гэдэг хүсэлт гарч байгаа. Яагаад гэвэл хэрвээ энэ их эрх мэдлийг хэвээр байлгаад байвал тун удахгүй Хятад улс задран унах магадлал бий. Дэлхийн улс төр, эдийн засгийн ухааны том том эрдэмтэд, шинжээчид Хятадад ардчилсан үйл ажиллагаа процесс эхлэх тухай нэлээн таамаглап дэвшүүлж байгаа боловч миний хувийн үзэл бодлоор
Хятадад яг ийм нөхцөл байдал давамгайлж байгаа буюу цэргийн энэ жижиг хуваагдмал гүрнүүд бий болчих аюул байгаа учраас ХКН коммунист тогтолцоог илүү олон жил тогтооно гэж би үздэг. Хятадад ямарваа нэг ардчилсан шинж чанартай үйл явц явагдсан ч гэсэн тэр үйл явцыг ХКН удирдаад, чиглүүлээд явах юм.
• Өөр бас нэг улс төрийн чанартай хор уршигтай нэг зүйл нь сүүлийн үед Хятадад төр засгаас нь эдийн засгийн бодлогыг явуулахдаа ард түмний үндсэрхэг үзэлд нэлээн тулгуурлах гээд байгаа. Үүнийг дагаад Хятадын гадаад бодлогод бас нэлээн томоохон өөрчлөлт гарч болзошгүй. Хятадын гадаад бодлогын талаар би дэлгэрэнгүй ярихгүй, гэхдээ энд өөрийн бодож явдаг санаагаа хэлье. Ойрын хэдэн жилд Хятадын өнөөгийн улс төрийн тогтолцоонд багахан өөрчлөлт гарна. Хятад бол бусад орнуудтай энхээр зохицон амьдрах зорилготой байгаа болохоор тэд “бусадтай зохицон амьдарна, үүнийхээ хажуугаар хөгжүүлье урагшлуулна” гэсэн үндсэн шугамыг баримтална.
Хятад гадаад бодлогынхоо талбарт 2 үндсэн зорилго дэвшүүлээд байгаа. Хятадын дотоодын эдийн засгийн хөгжилд шаардлагатай тогтвортой бөгөөд энхээр оршин тогтнох олон улсын хамтын нийгэмлэг, орчныг бүрдүулэх. Хятадын үйл ажиллагаа, Хятадын бодлогыг хязгаарлах гэсэн АНУ-ын хүчин чармайлтыг халхлах Хятадын эрх баригчид АНУ-аас Хятадыг дарах, Хятадын үйл ажиллагааг хязгаарлах бодлого баримталж байгаа гэдэг дээр нэг байр суурьтай байгаа. Мэдээж ингэж бодох үндэслэл бий. Дээрх 2 зорилгодоо хүрэхийн тулд Хятад хөгжингүй орнуудтай стратегийн түншлэлийг байгуулж ажиллах, хөрш орнуудтайгаа нөхөрсөг түншпэх бодлого явуулж байна. Өөрийнхөө зорилгыг гүйцэлдүүлэхийн тулд Хятад улс олон талт хамтын ажилпагааны чиглэлээр идэвхтэй ажиллах болсон. Ер нь дүгнээд хэлэхэд Хятадын гадаад бодлогод ойрын үед аливаа нэгэн ноцтой өөрчлөлт гарахгүй. Гэхдээ 10 жилийн дараа Хятад ямар бодлого баримтлах бол гэсэн асуулт гарч ирнэ.
• Арван жилийн дараа Хятадын эдийн засаг одоо байгаагаасаа 2 дахин томорно. Үүний тулд Хятадын эдийн засгийн жилийн дундаж өсөлт нь ойролцоогоор 7 орчим хувь байх ёстой. Гэтэл одоо 7-оос илүү хувь өсч байгаа учраас 10-аас цөөн жилийн дотор эдийн засаг нь 2 дахин өснө. Тэр үед Хятад дэлхийд өөрийнхөө эдийн эасагтай дүйцсэн улс төрийн нөлөө, үүргийг гүйцэтгэхийг чармайна. Гэхдээ миний харж байгаагаар, зарим өөрчлөлтүүдийг энэ чиглэлээр хийж эхэлсэн байна. Хятад гадаад бодлогодоо “Энхийн замаар өснө” гэсэн бодлого барьж байгааг түрүүн дурдсан. Гэхдээ энэхүү “энхийн замаар өснө” гэдэг нь бидний мэддэг “бусад улс орнуудтай зэрэгцэн орших”, бидний мэддэг ‘’энх тайван өсөлт” гэдэг ойлголтоос ялгаатайг тэмдэглэх ёстой. Үүний зэрэгцээ Хятадад үндсэрхэг үзэл нэлээн сэргэж байна. Үүнийг сэргэх, сэргээхэд Хятадын төр засгаас явуулж байгаа зарим бодлого давхар нөлөөлөөд байгаа. Өөрөөр хэлбэл Хятадын төрийнхөн үндсэрхэг үзлийг даамжруулах, дэмжих чиглэлээр
бодлого явуулж байна. Үүнээс илүү ноцтой гэж хэлж болох зарим үйл ажиллагааны чиглэлүүдийг нэрлэе.
* Хятадын Шинжлэх ухааны академиас бүс нутгийн чанартай зарим төслүүдийг хэрэгжүүлээд эхэлжээ. Гурван бүс нутгийн төслийг хэрэгжүүлж байна. Үүнд:
1. Зүүн хойт төсөл. Газарзүйн хувьд Манжуурын хавийн хэсгийг хамарч байгаа.
2. Баруун өмнөд төсөл. Төвдийн хэсгийг хамарч байна.
3. Баруун хойд буюу Шинжаан, шинэ газар нутгийг хамарсан төсөл. Энд Монгол ороод явж байгаа байж магадгүй.
Олон нийтэд ил сурталчилж байгаагаар эдгээр төслүүд нь “хятадын ул мөр, үнээс, түүхэн уг сурвалжийг нь тэдгээр нутагт судлах үндсэн эорилготой” гэж хэлж байгаа ч бодит амьдрап дээрээс харахад энэ төслүүдээ хэрэгжүүлээд явж байхдаа тухайн бүс нутагт оршиж байгаа үндэстнүүдийнхээ болон зарим хөрш зэргэлдээ орнуудынхаа түүхийг өөрийн улсын түүх мэт тайлбарлах болсон. Жишээ нь, Когурё улсын түүх байна.
Солонгосын түүхэнд 3 үндсэн улс байсан. Энэ улсын нэгдэл буюу Когурё улс МЭӨ I зуунаас МЭ-ний VII зуун хүртэл оршин тогтнож байсан. Энэ улсын түүх бол манай Солонгосын түүх. Гэтэл Хятад Когурёг өөрийнхөө түүх, өөрийнхөө нэг хэсэг байсан гэж үзэж байгаа… Ерөнхийдөө Монголын түүх ч гэсэн Хятадын түүхтэй салахгүй холбоотой байсан…

Хятадын нөлөө ба монгол
Хятадын эдийн засгийн өсөлтийн нөлөөгөөр Монголын эдийн засагч өсч байна. Яагаад гэвэл Хятадын ашигт малтмал, түүхий эдийн хэрэглээ нэмэгдэж байгаа. Энэ талаасаа танай эдийн засаг өсч байгаа мэт боловч нөгөө талаасаа Хятадын эдийн засгаас хэтэрхий их хамааралтай болох төлөвтэй байна. Тэгэхдээ энэ бол дан ганц эдийн засгийн салбарт биш. Танай улсын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ нэмэгдэхийн зэрэгцээ материаллаг бус салбарт ч хятадын нөлөө Монголд нэмэгдэнэ гэсэн үг. Жишээлбэл, маш олон тооны монгол оюутан Хятадад сурч байна. Ер нь бол газарзүйн байршлаасаа хамаараад Монгол Улсад Хятадаас тодорхой хэмжээний нөлөө үзүүлж байх нь ойлгомжтой. Гэтэл Хятадаас хамаарах танай хамаарал улам их гүнзгийрвэл монголчууд та нар яах вэ?
Тэгэхээр энд маш олон асуудлыг дурдаж болно. Танай орны хувьд болон хөрш “зэргэлдээ улсуудын хувьд Хятадын энэхүү хурдтай өсөлт нь газарзүйн нэгдмэл байдлаа яаж хадгалах вэ, яаж үндэснийхээ түүх, соёл урлагаа цогц нэгдмэл байдлаар нь авч үлдэх вэ гэдэг томоохон сорилтыг тулгаж болзошгүй. Энэ асуултад Монголд одоогоор ямар нэгэн хариулт байхгүй. Залуус та бүхнийг бодоосой, ирээдүйгээ хараасай гэсэндээ би энэ асуултыг дэвшүүлж лекцээ дуусгаж байна. Яагаад гэвэл энэ асуултад хариулах ёстой хүмүүс нь та нар билээ.

Профессор Ён Жигийн оюутан залууст уншсан лекцэд зүүлт хийхэд…
Ийнхүү Солонгосын нэртэй эрдэмтэн лекцээ төгсгөсөн. Тийм ээ, улам бүр хүчирхэгжин, хүрээ нөлөөгөө тэлж буй урд хөршийнхөө тухай бодит үнэнийг бид мэдэх ёстой. Гэхдээ мэдлээ гээд айгаад, сүрдээд байх зүйл үгүй ээ. Өнөөдөр Монголын нийгмийн янз бүрийн давхаргын дунд Хятадыг үзэн ядах болон дэмжих байр суурь, үг яриа дуулдах болсоор удаж буйг хэн бүхэн мэднэ. Хөрөнгөлөг хэсгийнхэн нь хүүхдүүдээ Хятадад сургаж, Хятадад төрүүлж байхад нэг хэсэг нь Хятадын гэсэн хаягтай, хятад бичигтэй барилга, байшин бүрийг түйвээн, хятад хүн бүхнийг харааж зүхэж явна. Энэ бүхнийг харин монголын ард түмний дийлэнх хэсэг харж, харзнаж, яахаа тунгааж байна. Язгуураасаа тусгаар тогтнолоо эрхэмлэдэг монгол түмний хувьд хэзээнээсээ урд хөрштэйгээ байнга холбоо
хэлхээтэй явж, буурал түүхийг элээж ирлээ.
Эвдрэлцэж, эвлэж, түүхийн янз бүрийн нугачаанд манай хоёр ард түмэн өөр өөрийн эрх ашгаа эрхэмлэсээр, өөр өөрийнхөө бодлогыг явуулсаар байлаа. Хэдийгээр Хятад хэдэн мянган жилийн түүхтэй эртний соёл иргэншлүүдийн нэг, хүн амынхаа тоогоор түүхийн аль ч үед монголчуудаас давуу явж ирсэн ч гэсэн Монгол улс Монголчууд тэдэнд цөөдөөдгүй, тусгаар тогтнолоо хадгалсаар оршин тогтносоор өнөөг хүрсэн Монгол, Хятад аль аль нь дэлхийн түүхэнд мөрөө үлдээсэн үндэстнүүд. Тийм болохоор асар хурдтай өсч буй Хятад гүрнээс айн сүрдэх, эсвэл бишрэн шүтэх гэхээсээ илүү алсыг харж, холыг бодох цаг бидэнд иржээ. Цээжиндээ бодолтой, сэтгэлдээ галтай явахад монгол хүн хэзээ ч босоо, хэний ч өмнө нүүр бардам, хийморь заяа нь өөдөө байдаг даа.

[Life's Good]

[sub]Хятадын тал ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх саналтай байна


Монгол, Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан өчигдөр боллоо. Хоёр жилд нэг удаа болдог уг хурлын үеэр юу ярьсан бэ.

Энэ хурлын үеэр хоёр орны өндөр дээд хэмжээнд хийсэн тохиролцоо, худалдаа, эдийн засаг, хамтын ажиллагаанд гарч байгаа асуудлуудыг ярилцаж шийдвэрлэсэн гэж тус комиссын Монголын талын ахлагч Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд Я.Содбаатар хэвлэлийнхэнд мэдээллээ.

Ерөнхий сайдын БНХАУ-д хийсэн айлчлалын үеэр хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх дунд хугацааны хөтөлбөр болосвруулахаар шийдвэрлэж хоёр талаас ажлын хэсэг байгуулахаар болжээ. Мөн Эгийн голын усан цахилгаан станцыг барьж байгуулах 300 сая ам.долларын төсөл, дулааны цахилгаан станц байгуулах, ашигт малтмалын зарим орд газруудыг ашиглах зэрэг асуудлыг тус хурлын үеэр хөндөн ярилцсан байна.
Харин Монголын талаас Хятадын нутаг дэвсгэр дээгүүр дамжин өнгөрөх тээврийн асуудлыг тавьжээ. Эдийн засгийн хөгжлийг дагаад транзит тээврийн асуудал хүндэрч байгаагаа манай тал илэрхийлсэн бол Хятадын тал мэргэжилтэй ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх санал тавьсан байна. Мөн Хятадын Засгийн газраас манай улсын Засгийн газарт 20 сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлэх боллоо. Хятадын талаас тавьсан саналуудын үеэр нүүрсний ордуудад дулааны цахилгаан станц байгуулж, эрчим хүч экспортлох асуудал яригджээ.

Түүнчлэн арьс шир, бараа бүтээгдэхүүний худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хуралдааны үеэр хөндөн ярилцсан байна. Энэ хүрээнд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн ерөнхий хэлэлцээр байгуулах саналыг Хятадын талаас тавьж байгаа аж. Нөгөө талдаа ургамал хорио цээр, орж ирж бйагаа бараа бүтээгдэхүүний чанарын асуудал яригдах учраас мэргэжлийн хяналтын төрөлжсөн лабораториудыг байгуулах саналын манай талаас тавьсан гэж Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд ярьж байна [/sub]

[Life's Good]

ХЯТАДЫН ЛИДЕРҮҮД АВЛИГЫН ТУХАЙ ЯРЬЖ БАЙНА
53 минутын өмнө
by Ш.Мягмарсамбуу
Таван жилд нэг удаа болдог Бүх Хятадын коммунист намын XVII их хурал Бээжин хотноо эхэллээ. Их хурлын 2200 гаруй төлөөлөгчдийн өмнө БНХАУ-ын дарга Ху Зиньтао үг хэлэв.

Эдийн засаг хурдацтай өсч байгаа ч улс орны өмнө олон чухал асуудал байна. Тэдний нэг нь авлига гээд намын амьдрах эсэх нь авлигач тушаалтнуудыг засаг төр “хэрхэн шийдвэрлэгээр шийтгэж чадахаас” хамаарна гэж тэр хэлэв. Ху Зиньтао өөрийн илтгэлээ “Хятадын онцлогтой социализмын тугийг өндөрт өргөн дундаж хангалуун амьдралтай нийгмийн бүрэн бүтээн байгуулах үйлст шинэ ялалтын төлөө” гэж нэрлэсэн байна.

Гадаадын ажиглагчдийн дүгнэлтээр Ху энэ хурлаас хоёр дахь буюу эцсийн бүрэн эрхийн хугацаагаар намыг тэргүүлэх нь тодорхой. Гэхдээ түүний энэ хурал дээр биелүүлэх нэг үүрэг нь 2012 онд түүний ажлыг залгамжлах хүнийг тодруулах явдал болж байна. Тиймээс ч энэ хурлаар сонгогдох Улс төрийн товчооны шинэ бүрэлдэхүүн олны анхаарлын төвд байна.

Сүүлийн жилүүдэд Хятадын өндөр тушаалын олон улстөрчид авлигын хэрэгт холбогдлоо. БНХАУ-ын даргын илтгэл авлигын асуудлыг Засгийн газар нь шийдэж чадаагүйн илэрхийлэл болов.

Үүний зэрэгцээ Ху дарга Тайванийн талаар ярилаа. Тайванийг эх орноос нь ямар ч хүч хөрөнгөөр, ямар ч зорилгоор салгахыг бид хэнд ч зөвшөөрөхгүй” гэж Ху дарга онцолжээ. Гэхдээ арлыг энхийн арга замаар нэгтгэж авна гэдгээ тэр хэлжээ.

Хятадын коммунист намын их хурлын нээлтийг тус улсын улс төрийн товчооны зэрэг дэвээр хоёр дахь хүн Бүх Хятадын ардын төлөөлөгчдийн хурлын дарга У Банго нээсэн юм. Коммунист намын бас нэг өндөр тушаалтан Ли Дуншэн их хурлын өмнө Хятадад барууны маягийн ардчилал хэзээ ч бий болохгүй гэж мэдэгдэж байлаа. “Улс төрийн шинэчлэл нь бид бүгдийн шинэчлэлийн салшгүй хэсэг. Бид улс төрийн шинэчлэлийн замаар зогсолтгүй урагшлана. Бид хэзээ ч барууны загварыг хуулбарлахгүй” гэж тэрээр хэлжээ.

[Life's Good]

Хятадын тал ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх саналтай байна
37 минутын өмнө

Монгол, Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан өчигдөр боллоо. Хоёр жилд нэг удаа болдог уг хурлын үеэр юу ярьсан бэ.

Энэ хурлын үеэр хоёр орны өндөр дээд хэмжээнд хийсэн тохиролцоо, худалдаа, эдийн засаг, хамтын ажиллагаанд гарч байгаа асуудлуудыг ярилцаж шийдвэрлэсэн гэж тус комиссын Монголын талын ахлагч Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд Я.Содбаатар хэвлэлийнхэнд мэдээллээ.

Ерөнхий сайдын БНХАУ-д хийсэн айлчлалын үеэр хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх дунд хугацааны хөтөлбөр болосвруулахаар шийдвэрлэж хоёр талаас ажлын хэсэг байгуулахаар болжээ. Мөн Эгийн голын усан цахилгаан станцыг барьж байгуулах 300 сая ам.долларын төсөл, дулааны цахилгаан станц байгуулах, ашигт малтмалын зарим орд газруудыг ашиглах зэрэг асуудлыг тус хурлын үеэр хөндөн ярилцсан байна.
Харин Монголын талаас Хятадын нутаг дэвсгэр дээгүүр дамжин өнгөрөх тээврийн асуудлыг тавьжээ. Эдийн засгийн хөгжлийг дагаад транзит тээврийн асуудал хүндэрч байгаагаа манай тал илэрхийлсэн бол Хятадын тал мэргэжилтэй ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх санал тавьсан байна. Мөн Хятадын Засгийн газраас манай улсын Засгийн газарт 20 сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлэх боллоо. Хятадын талаас тавьсан саналуудын үеэр нүүрсний ордуудад дулааны цахилгаан станц байгуулж, эрчим хүч экспортлох асуудал яригджээ.

Түүнчлэн арьс шир, бараа бүтээгдэхүүний худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хуралдааны үеэр хөндөн ярилцсан байна. Энэ хүрээнд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн ерөнхий хэлэлцээр байгуулах саналыг Хятадын талаас тавьж байгаа аж. Нөгөө талдаа ургамал хорио цээр, орж ирж бйагаа бараа бүтээгдэхүүний чанарын асуудал яригдах учраас мэргэжлийн хяналтын төрөлжсөн лабораториудыг байгуулах саналын манай талаас тавьсан гэж Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд ярьж байна

[Life's Good]

БНХАУ 20 сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болжээ
Өчигдөр 18 цаг 46 минут

-Ерөнхий сайд олимпийн үеэр УБ-Бээжингийн чиглэлийн галт тэрэгний тоог нэмэгдүүлэх санал тавилаа-

Монгол Улсын Ерөнхий сайд М. Энхболд Монгол, Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын Хятадын хэсгийн дарга Чэн Зянь тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзлаа.

Засгийн газрын тэргүүн хоёр орны Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан амжилттай болж өнгөрсөнд сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлэв
Мөн хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа шинэ хуудсаар баяжиж байгааг тэмдэглээд

2008 он БНХАУ-ын хувьд ихээхэн онцлогтой жил болно гэж ойлгож байна. Олимпийн их наадмын үеэр Бээжин хотыг зорих жуулчдын тоо нэмэгдэх нь дамжиггүй. Тиймээс манай хоёр нийслэлийг холбож байдаг төмөр замын зорчигч тээврийн галт тэрэгний тоог нэмэгдүүлэх нь зүйтэй болов уу. Одоогоор Улаанбаатар –Бээжингийн чиглэлд галт тэрэг долоо хоногт нэг удаа явж байгаа. Үүнийг хоёр болгох саналыг та бүхэнд тавьж байна гэв.

Ноён Чэн Зянь БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вэнь Зябаогийн мэндчилгээг Ерөнхий сайд М. Энхболдод дэвшүүлэв. Мөн сүүлийн жилүүдэд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн харилцаанд олон нааштай хандлага гарч байгаад Хятадын тал сэтгэл ханамжтай байдгийг тэмдэглэв.

Түүнчлэн Хятадын Засгийн газар цаашдаа ч Монгол Улсын зам тээвэр, уул уурхай, эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах төлөвлөгөөтэй байгааг онцлов.

Ноён Чэн Зянь Монгол-Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдааны үер Хятадын Засгийн газар Монгол Улсад 20 сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болсныг мэдэгдэв хэмээн Засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн алба мэдээлэв.

[NapoLeon]

[sub]Та нэр муу сайн Монголчууд мал хариулдаг, харин биднүүс тануусыг хариулдаг
(Хужаагийн хэлсэн үг).
Амьсгаанууд минь эх орондоо эзэн шиг бай. П*здаануудыг битий давраагаад бай.




ХЯТАД-ууд, Даварсан Хужаанууд, 10н баримт.

Баримт 1. Хятад барилгачид арван жилийн сурагч 2 охиныг хүчирхийлэхээр завдсан байна. гэгээн цаган өдрөөр чирж гулдачин явахыг ард иргэд харж болиулсаныг мэдээлэлж байна.

Баримт 2. Эрээнд үүргийн худалдаа хийж ирж буцдаг нэгэн залууг ухаан алдуулж авч яваад, маш больх мэс ажилбар хийж өрөөсөн бөөрийг нь авч гэдсийг нь оёоод гудманд хаясан байна. (донорын энэ зорилгоор Монголын гудамжны хүүхдүүдийг олон арваар нь зөөж дуусгасан бодит баримт бий)

Баримт 3. Хятад-ууд Монгол улсын хилээр 22кг шижир алт авч гарахаар зэхэж байгаад баригдав. Баривчилгаа явуулсан цагдаа нар луу буу гаргаж эсэргүүцэн сүрдүүлсэн байна.

Баримт 4. *Монголия голд мая* гэсэн нэртэй Хятад компани Монголд ажиллаж байна. Дорнодын ПольМеталль-ийн Улааны орд, Сүхбаатарын Төмөртэйн Цайртминерал, Дарханы төмрийн орд, Тавантолгойн нүүрс гэх мэт хаасайгүй хужаанууд Кадастерын албанаас эрдэс баялагын мэдээг авсаар...

Баримт 5. Залуусын хот Эрдэнэтэд багадаа 500н Хятад ажилчин яг одоо ажиллахаар болоод байна. Монголд ажилгүй залуус хэдэн зуугаараа байхад...

Баримт 6. Туул голын загас үхсэн. Цианит Натри, Амиак алдагдаж байгаль ахин сэргэшгүй гүн бохирдсон нь, Дарханд, Налайхд болдог хэргүүд бүгд Хужаануудын хийсэн хэрэг

Баримт 7. яагаад ч хүнсний бүтээгдэхүүнд байх боломжгүй хартугалга гэх мэт хорт бодисуудыг Хятадууд хүнсэнд болон Хүүхдийн тоглоомд шингээж байна. Энэ талаар АНУ болон ЯПОН улс сануулга өгсөн нь одоо дан ганд манай орон руу чиглэх болоод байна.

Баримт 8. Урд хрөш Хятадуудтай холбоотой биеэ үнэлэх садар самууны хэрэг мундахгүй их байгаагаас хамгийн аюултай нь хүнсээр дамжууж Хужаануутай элэгсэг хандадаг, хоол хүнсийг нь идэж хэргэлдэг эрэгтэй эмэгтэй Монгол хүмүүсийн 60% хүртлэх нь хоёрдогч үргүйдэлтэй, бэлгийн сулралтай болж байна гэсэн судалгаа гарч байна. Эмнэлэгт хандаарай..

Баримт 9. хээл хахууль, авилгалд идэгдсэн Монгол орны нийслэлд арис ширний нууц үйлдвэрүүд хэд гуравхан эх орноо худалдагчдын ард нуугдаж байна. Энэ нь татвар төлөхгүй хуулиас гадуур байж эх орны маань эклоги байгаль асар их муугаар нөлөөлж байна.

Баримт 10. эх оронч Монгол залуусыг Хужаанууд доромжлон хотын төвд *Их Монгол* болон *Даяар Монгол* хэмээх Хятад ресторанууд байгуулсан байна.[/sub]

[coolbaby]

Хятадад хэрэглээний vнэ огцом єсч байна
ТIМЕ Сэтгvvлийн 2007 оны аравдугаар сэрын 22-ны дугаарт гарсан нийтлэлийг орчуулсан Монгол банкны Валютын газрын ТТСА-ны эдийн засагч Н.ЄНЄРЖАРГАЛ






Бээжин хотын оршин суугч 62 настай, тэтгэвэрийнхээ орлогоор амьдардаг Сv Яцинг-тэй Wallmart-ийн ажилтан уулзаж ярилцсан байна. Сv болон тvvний нєхєр сарын 263 ам.долларын тэтгэврийн мєнгє авдаг бєгєєд сvvлийн vед тэдний тэтгэврийн мєнгє амьдралд нь хvрэлцэхгvй болжээ. Су-гийн хvнсэндээ хэрэглэдэг самрын тосны vнэ сvvлийн хэдэн сард 2 дахин vнэтэй болж бусад гол нэрийн бvтээгдэхvvний єртєг мєн нэмэгдэж байгаа зэргээс шалтгаалан тэд сvv хэрэглэхээ больж махыг буурцагаар орлуулан хэрэглэх болжээ. Тэд єлсєєгvй ч гэсэн vнэ ингэж хурдацтай єсч байгаа нь тэднийг айлгаж байгаа талаар Сv гомдоллосон байна. Сv-тэй адил Хятадын олон ард тvмний амьдралд учирч байгаа энэхvv асуудалд удахгvй дэлхийн бусад лс оронд ч єргєн тархаж ялангуяа Барууны Wallmart мэтийн том хэмжээний жижиглэнгийнхэнд илvv хvндээр тусч болох юм. Учир нь гэвэл Хятадын vйлдвэрvvдээс хямд vнээр vйлдвэрлэгдэн гарч байгаа экспортын бараанууд, тухайлбал 15 ам.долларын vнэтэй ноосон цамц, 25 ам.долларын vнэтэй пvvз, 100 ам.долларын vнэтэй DVD тоглуулагч зэрэг нь эх газрын Хятад улс єєрийн эдийн засгаа тогтоон барихаар тэмцэж байх энэ хооронд эдгээр бараануудын vнэ нэмэгдэж эхлэх магадлалтай байна. Энэхvv єсєлт нь зайлшгvй бий болно гэдэгтэй бvх эрдэмтэд санал нэг биш байгаа боловч зарим эрдэмтдийн сэрэмжлvvлж байгаагаар Хятадын єртєг багатай vйлдвэрлэл нь дэлхий дахинд vйлдвэрлэж буй бараа бvтээгдэхvvний vнийн ер бусын тогтвортой байдалд хvргэхэд туслаж байсан эрин vеийн тєгсгєл ирж байна гэжээ. Америкийн Тєв банкны хуучин ерєнхийлєгч Alan Greenspan єєрийн бичсэн ном болон сонинд єгсєн ярилцлагандаа Хятадын экспортын барааны vнэ єсч байгаа нь дэлхийн инфляцид нєлєєлєх болно гэсэн байна. Ben Simpfendorfer, Royal Bank of Scotland, хэлэхдээ: "Сvvлийн арван жилд Хятад улс дифляцийн нєлеє vзvvлдэг байсан бол ирэх арван жилд эсрэгээрээ инфляцийн нєлєє vзvvлэх болно" гэжээ. Одоохондоо Хятадын Wallmart-ийн хувьд знэхvv нєхцєл байдал сайн мэдэгдэхгvй байж болох ч vнийн єсєлт нь бодит зvйл болоод байна. Хятадын болон бусад хурдацтай хєгжиж байгаа улс орнуудын эрэлт хэрэглээний улмаас газрын тос трилон бусад тєрєл бvрийн барааны vнэ сvvлийн хэдэн жилд эрс нэмэгдэж байна. Тэгэхдээ эдийн засагчдын санааг зовоож байгаа гол асуудал нь Хятадад гэнэт бий болсон vнийн харьцангуй єндєр єсєлт болон тvvний гадны улс орнуудад нєлєєлєх явдал болоод байна.

Энэ жил Хятадын Тєв банкнаас хvvгээ таван удаа єсгєсєн хэдий ч хэрэглээний vнийн индекс нэмэгдсээр л байна. 8 дугаар сард жилийн инфляцийн тvвшин сvvлийн 10 жилд гараагvйгээр хурдан єсч 6.5 хувьд хvрчээ.
Засгийн газар болон зарим эдийн засагчид энэхvv огцом єсєлтийг 2006 оны дунд vеээс мах болон шувуун бvтээгдэхvvний vнэ 49 хувиар гэнэт єссєнтэй шууд холбон тайлбарлаж байна. Хятадын хэрэглээний сагсны гуравны нэгээс дээш хувийг эзэлдэг хvнсний бvтээгдэхvvний vнэ нэмэгдсэн нь мал сvргийн тэжээлийн зардал єссєн болон малын євчин гарсны улмаас 70 мянган гахай vхсэн зэрэгтэй холбоотой. Ес дvгээр сарын дундуур vнийг тогтвортой барихын тулд улсын нєєцєєс 30 мянган тонн гахайн махыг яаралтай бэлтгэн иийлvvлжээ.

Vvний зэрэгцээ бусад vнэ ч єссєєр байна. UBS-ын эдийн засагч Jonathan Anderson-ны vзэж байгаагаар Хятадад vл хєдлєх хєрєнгийн vнэ ойролцоогоор жилийн 10 хувиар нэмэгдсэн. Наймдугаар сарын инфляцийн дараагаар Хятадын Засгийн газар улсын хяналтад байдаг шатахуун, ус, цахилгаан ээргийн vнийг єсгєхгvй байх арга хэмжээ авчээ. Єндєр инфляци нь нийгмийн бухимдлыг нэмэгдvvлэхийг мэдэж байсан Засгийн газар аж ахуйн нэгж бизнес эрхлэгчдийг хэрэглэгчдийг хохироохоос урьдчилан сэргийлэх vvднээс тэдэнд сануулга єгсєн байна. Жишээ нь наймдугаар сард бэлэн гоймонгийн vйлдвэрvvд хоорондоо хууль бусаар хуйвалдан vнээ єсгєсєн хэргээр Засгийн гийн газраас тэднийг шийтгэжээ. Мєн vvний зэрэгцээгээр Бээжингийн эрх баригчид мужуудын засгийг цалингийн доод тvвшний хэмжээг нэмэгдvvлэхийг шаардаж байна. Vvнд Бээжин, Шанхай, Шеньжэн, Гуан-жоу болон Наньжин зэрэг хотууд цалингийн доод хэмжээг нэмэгдvvлжээ.

Дээрхи арга хэмжээ нь дэлхийн инфляцийн тvвшин нэмэгдэхэд хvргэж болох юм. Хямд ажиллах хvчний улмаас л Хятад улс дэлхийн vйлдвэрлэлийн орон болж чадсан. Хятадын vйлд-вэрлэлийн ажиллах нэг хvчний єртєг АНУ-ын vйлдвэрийн ажилчны цалингийн 4 хувьтай тэнцдэг гэсэн тооцоо байдаг. Харин одоо Хятадын эдийн засаг хvчирхэгжиж ДНБ-ний єсєлт 2 дугаар улиралд 11.9 хувьд хурч, хот газрын ажилчдын бодит цалин хоёр оронгийн хувиар нэмэгдэж эхлэн, Засгийн газрын мэдээлж байгаагаар энэ оны эхний хагас жилд л гэхэд 18 хувиар єссєн байна. Мен тvvхий эд материалын vнэ нэмэгдэж байгаагаас vйлдвэрлэлийн зардал єсч байна. Vйлдвэрлэгчид энэ зардлыг хэрэглэгчдэд шууд дамжуулах бєгєєд Хятадын юанийн ханш чангарахад дээрх асуудал улам хvндрэлтэй болно. "Олон улсын хэмжээнд авч vзвэл Хятадаас авах импортын барааны vнэ нэмэгдэх болно" гэж BNP Paribas securities-ын эдийн засагч Чен Синдун хэлэв. Энэ 5 дугаар сард Хятадаас импортоор авсан барааны vнэ жилийн 0.1 хувиар нэмэгдэж байгааг бvртгэжээ.

АНУ-ын Хєдєлмєрийн Яам 2005 оноос хойш Хятадын импортын vнийг судалж эхэлсэн бєгєєд тэр vеэс хойш vнэ сар бvр дор хаяж 0.3 хувиар нэмэгджээ.
Хэрвээ ийм маягаар vргэлжилвэл дэлхийн бусад улс орны тєв банкуудад тэр дундаа АНУ-ын тєв банкны ерєнхийлєгч Ben Bernanke-гийн хувьд асуудал бvр ч хvндрэлтэй болж ирэхээр байна. АНУ-ын сvvлийн vеийн эдийн засгийн байдлаас (ипотекийн хямрал) шалтгаалан Вегпапке-ийн хvvгээ бууруулах гэж оролдож байгаа нь єндер инфляцид хvргэж болохын хажуугаар АНУ-ын худалдааны хамгийн том тvнш болох Хятадын инфляцийн асуудал нь тvvний хvvгээ цаашид бууруулахад нь сєрєг нєлєє vзvvлнэ. Вегпапке Бээжингийн эрх баригчдаас тусламж авч чадахгvй л болов уу. Хятадын тал єєрийн гэсэн vзэл баримтлалтай, мєн хэрэглээний vнийн талаар авч хэрэгжvvлж чадах хэрэгсэл нь хязгаарлагдмал. Єєрийн валютын хєрвєх чадаарыг бууруулах замаар эдийн засгийн єсєлтєє бууруулж байгаа Хятадын тал эргэлтэнд байгаа мєнгєний хэмжээг бууруулахын тулд Хятадын арилжааны банкуудаас тєв банкиндаа нєєц хэлбэрээр хадгалах мєнгєний хэмжээг нь энэ жилд гэхэд л 7 удаа нэмсэн боловч тєдийлєн сайн vр дvнд хvрээгvй байна.

Хятадын тєв банкны ерєнхийлєгч Жоу Шиао-чуан-дтулгарч байгаа хvндрэлтэй асуудал нь Хятад улс нь эдийн засгийн тєсєєлєл болон бодлого боловсруулах бодит, чанартай статистик дутагдалтай байгаатай холбоотой. Vvнээс гадна, мєнгєний болон сангийн бодлого нь улс тєртэй нягт холбоотой байдаг. Хятадын ерєнхийлєгч ХуЖинтао-гийн цалинг нэмэгдvvлэн ядуу ажилчдыг эмнэлгийн vйлчилгээнд хамруулах зэргээр улсаас иргэдэд vзvvлэх vйлчилгээг сайжруулах тесєл нь ард тvмэнд сайнаар хvрч байгаа боловч
иифлицийг нэмэгдvvлж болох юм. Цалин багатай ажилчдын цалингийн хэмжээ нэмэгдэхэд тэдний хэрэглээ нэмэгдэж илvv их мєнгє зарцуулах хандлагатай болж энэ нь инфляцийн асуудал болж хувирна гэж Ben Simpfendorfer хэлжээ. Дэлхийн банкны ахлах эдийн засагч байсан Albert Keidel хэлэхдээ: "Улс тєрийн болгоомжлолоос болж эрх баригчид цаг тухайд нь гэнэтийн шаардлагатай арга хэмжээ авч чадахгvй байна" гэсэн байна.
Эдийн засгийн хурдацтай єсєлт нь инфляцийн єндєр тvвшинд хvргэдэг болохыг Хятадын эрх баригчид ойлгож эхэлсэн. Хvнсний бvтээгдэхvvний vнэ нэмэгдэж байгаа нь эрх баригчдийн зовоож байна. Хятад хvмvvс мєнгє их олж баяжих тусам мах их иддэг. Гахайн махны нийлvvлэлт нэмэгдээд ирэхээр энэ жилийн сvvлээр хvнсний бvтээгдэхvvний vнэ тогтворжоод ирэх байх гэсэн хэдий ч бэлчээрийн нутаг ховордож байгаа болон усны нєєцийн асуудал хэвээр байх болно гэж Хонг Конг-ийн JP Morgan-ны мэргэжилтэн хэлж байна.
Хятадын дэлхий даяарх экспорт нь зайлшгvй инфляцид хvргэнэ гэдэгтэй зарим эдийн засагчид санаа нийлэхгvй байна. Citibank-ны эдийн засагч Yiping Huang-ны хийсэн судалгааны ажилд, Хятадад цалин нэмэгдэхийн зэрэгцээ ажиллах хvчний ажлын чадавхи илvv сайжирч байгаагаас vйлдвэрлэгчид vнээ нэмэх шаардлагагvй хэмээжээ. Эдийн засагч Gerard Lyons-ын vзэж байгаагаар Хятад улс автома-шин зэргийн илvv их vнэтэй бvтээгдэхvvн vйлдвэрлэж эхэлсэн нь хэдэн жилийн дараа мєн дифляцийн нєлєє vзvvлэх болно гэжээ. Сv болон тvvний нєхєр єдєр тутмын хэрэглээний хvнснийхээ талаар санаа нь зовсон хэвээр л байна. Хэрвээ хувцас vнэтэй болох юм бол бид хуучин хувцсаа ємсчихнє. харин хоол хvнсний хувьд vнэ нь хичнээн єсч байсан ч гэсэн хоол идэх л болно гэж тэд хэлж байна.

[EluoSi]

ene beijing-d bdag coolbaby gej mama haanaas iim yum olj copy paste hiigeed bna!

[irgenii zorig]

[sub]Хятадын тал ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх саналтай байна


Монгол, Хятадын Засгийн газар хоорондын комиссын хуралдаан өчигдөр боллоо. Хоёр жилд нэг удаа болдог уг хурлын үеэр юу ярьсан бэ.

Энэ хурлын үеэр хоёр орны өндөр дээд хэмжээнд хийсэн тохиролцоо, худалдаа, эдийн засаг, хамтын ажиллагаанд гарч байгаа асуудлуудыг ярилцаж шийдвэрлэсэн гэж тус комиссын Монголын талын ахлагч Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд Я.Содбаатар хэвлэлийнхэнд мэдээллээ.

Ерөнхий сайдын БНХАУ-д хийсэн айлчлалын үеэр хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх дунд хугацааны хөтөлбөр болосвруулахаар шийдвэрлэж хоёр талаас ажлын хэсэг байгуулахаар болжээ. Мөн Эгийн голын усан цахилгаан станцыг барьж байгуулах 300 сая ам.долларын төсөл, дулааны цахилгаан станц байгуулах, ашигт малтмалын зарим орд газруудыг ашиглах зэрэг асуудлыг тус хурлын үеэр хөндөн ярилцсан байна.
Харин Монголын талаас Хятадын нутаг дэвсгэр дээгүүр дамжин өнгөрөх тээврийн асуудлыг тавьжээ. Эдийн засгийн хөгжлийг дагаад транзит тээврийн асуудал хүндэрч байгаагаа манай тал илэрхийлсэн бол Хятадын тал мэргэжилтэй ажиллах хүчийг зохион байгуулалттайгаар илгээх санал тавьсан байна. Мөн Хятадын Засгийн газраас манай улсын Засгийн газарт 20 сая юанийн буцалтгүй тусламж үзүүлэх боллоо. Хятадын талаас тавьсан саналуудын үеэр нүүрсний ордуудад дулааны цахилгаан станц байгуулж, эрчим хүч экспортлох асуудал яригджээ.

Түүнчлэн арьс шир, бараа бүтээгдэхүүний худалдааны эргэлтийг нэмэгдүүлэх асуудлыг хуралдааны үеэр хөндөн ярилцсан байна. Энэ хүрээнд хоёр орны худалдаа, эдийн засгийн ерөнхий хэлэлцээр байгуулах саналыг Хятадын талаас тавьж байгаа аж. Нөгөө талдаа ургамал хорио цээр, орж ирж бйагаа бараа бүтээгдэхүүний чанарын асуудал яригдах учраас мэргэжлийн хяналтын төрөлжсөн лабораториудыг байгуулах саналын манай талаас тавьсан гэж Үйлдвэр, худалдааны дэд сайд ярьж байна [/sub]

yag unendee ter chin ungutshun geree end chin hyatad mongol 2 geree heleltseer hiigeed baigaa met bolovch 2 hyatad hoorondoo geree hiij baigaag medehuu!!!

[NapoLeon]

unuudurtuu 蒙古经济情况 хужаа хэлээр оллд өгөх хүн байна уу?

[WhiteWolf]

unuudurtuu 蒙古经济情况 хужаа хэлээр оллд өгөх хүн байна уу?

Hong Kong -iin Daliy News geed hai urd n ushij bsan um bn , bas MGL-in batlan hamgaalinhiin tuhai bichsen bsan ???

[coolbaby]

ene beijing-d bdag coolbaby gej mama haanaas iim yum olj copy paste hiigeed bna!

zugeer unshdag soningoosoo
uuruur helbel olloogoos
neted zugeer delgerengyui bdiishde..
hugshin yanzan buriin asuudal garaa yu ?

[coolbaby]

Хятад тал тал тийшээ, умар зvг тvрэн орж ирж байгаа тохиолдолд ихээхэн баргар дvр зураг бидний хувьд буухаар байна.






Тайванийн эргэн тойрны зєрчлєєс болж АНУ БНХАУ руу довтолбол Хятад цємийн зэвсэг хэрэглэхэд бэлэн байна хэмээн Хятадын ардын чєлєєлєх армийн Vндэсний батлан хамгаалах их сургуулийн декан генерал Жу Чэнху мэдэгдсэн нь 2005 онд Тайвань даяар шуугиан дэгдээж, АНУ, Австрали зэрэг зарим улс энэ яриаг "хариуцлагагvй мэдэгдэл" хэмээн буруушаажээ, "Хэрэв Америк нь Хятад руу пуужин харвабал бид хариуд нь цємийн цохилт єгнє. Сиань хотоос зvvншээх манай бvх хот сvйрнэ гэсэн бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Америкчууд ч хэдэн зуун хотоо сvйтгvvлэх бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Хэрэв бид бvх хэрэгслээ ашиглахгvй бол биднийг ялагдал хvлээж байна. БНХАУ-ын хувьд америкчуудын эсрэг тулалдах ердийн зэвсэг хvрэлцээгvй учраас цємийн зэвсэг хэрэглэхээс єєр аргагvй" хэмээн тэр генерал ярьсныг шууд заналхийлэл гэж Тайваньд тєдийгvй дэлхий дахинд хvлээн авахаар байв. Энэ яриа ирээдvйн их тулааны зєгнєл ч гэмээр.

2010 оны vед тохиох болов уу гэсэн нэгэн тєсєєллийг профессор С.Хантингтон "Иргэншил хоорондын мєргєлдєєн" номдоо дараахи байдлаар буулгажээ. Америкийн цэргvvд Нэгдсэн Солонгос улсыг орхин, Япон дахь цэргийн тоогоо vлэмж багасгана. Тайвань, эх газрын Хятад хоёр эвлэрэлд хvрч, Тайвань нь тусгаар тогтнолынхоо нэлээдийг де факто авч vлдэх боловч Бээжингийн сюзеренитет хэмээн нээлттэйгээр хvлээн зєвшєєрнє. 1946 онд Украин, Белоруссыг НVБ-д элсvvлсэн шиг Тайванийг Хятадын дэмжлэгээр НVБ-д оруулна. Ихэнхдээ Хятадын єєгшvvлснээр америкийн компаниуд Ємнєд Хятадын тэнгис дэх нефтийн ордуудыг маш хурднаар эзэмшиж эхлэх боловч зарим тусгай бvс нь Вьетнамын хяналтад байна. Цэргийн хувьд тийшээ оролцох шинэ боломж гарснаар Хятад єєртєє эрдэж, Ємнєд Хятадын бvх тэнгист бvрэн хяналтаа тогтоох санаархлаа зарлана. Угаасаа ч энэ бvс нутагт бvрэн эрхээ хэрэгжvvлэхээр байнга санаархаж ирсэн. Вьетнам мєн хариу эсэргvvцэл vзvvлж, хятад, вьетнамын байлдааны хєлєг онгоцуудын хооронд зэвсэгт мєргєлдєєн эхэлнэ.

Хятадууд 1979 онд Вьетнамд довтлоод шившгээ дэлгэсний єсийг авахаар Вьетнам руу дайрна. Вьетнам америкчуудаас тусламж эрнэ. Хєндлєнгєєс оролцохгvй байхыг хятадууд АНУ-д анхааруулна.

Vvнээс болж Япон болон Азийн бусад орон ихэд балмагдана. Вьетнам хятадуудад эзлэгдэхийг АНУ тэвчихгvй хэмээн мэдэгдэн, Хятадын эсрэг эдийн засгийн хориг тавихыг уриалан, улмаар Ємнєд-Хятадын тэнгис рvv vлдсэн хэдэн нисэх онгоц тээгчийнхээ нэгийг нь илгээнэ. Хятад vvнийг буруушаан нутаг дэвсгэрийн усан хилдээ халдлаа хэмээн зарлаад америкийн нисэх онгоц тээгч рvv агаарын цохилт єгнє. Гал зогсоох талаар НVБ-ын Ерєнхий нарийн бичгийн дарга, Японы Ерєнхий сайдын чармайлт бvтэлгvйтэж, байлдааны ажиллагаа бvхий л Зvvн Азиар тархана. Нутаг дэвсгэр дээр нь байгаа америкийн цэргийн баазуудыг Хятадын эсрэг байлдаанд оролцуулахыг Япон хориглоно. АНУ энэ эсэргvvцлийг vл хэрэгсэнэ. Ингэлээ гэж Япон тєвийг сахиснаа зарлаж, нутаг дэвсгэртээ буй америкийн баазуудыг бvслэн хаана. Хятадын шумбагч хєлєг онгоцууд болон эх газрын нисэх хvчин Тайваньтай хvч хавсран Зvvн Ази дахь америкийн хєлєг онгоцууд, объектуудад хvчтэй цохилт єгнє. Тэр vеэр хятадын хуурай замын цэрэг Ханой руу орж, Вьетнамын ихэнхи нутгийг эзэлнэ.

Хятад, Америкийн аль алин нь цємийн цохилт єгєх, бие биеийн нутаг дэвсгэрт хvрэх пуужинтай бєгєєд байдал мухардсан ч дайны эхний vед эдгээр зэвсгээ хэрэглэхгvй. Тэгэх тусмаа цємийн цохилтоос хоёр тал ихэд балмагдах ба ялангуяа АНУ-д бvр ч их аймшиг тєрнє. Америкчуудын хувьд яагаад, юуны тєлєє ийм аюултай байдалд хvрэх болов оо гэсэн асуултад энэ бvхэн нь хvргэнэ. Ємнєд Хятадын тэнгисээ Хятад эзэмших, цаашлаад Вьетнам болон Зvvн ємнєд Азид хяналтаа тогтоох нь бидэнд ямар хамаатай юм бэ? Дайныг эсэргvvцэх хєдєлгєєн Америк даяар єрнєх ба ялангуяа испани хэлтнvvд олноороо суурьшдаг баруун ємнєд муж улсууд дайныг хvчтэй эсэргvvцнэ. Эдгээр мужуудын оршин суугчид, захиргаа "Энэ бол бидний дайн биш" хэмээн, 1812 оны дайнд Шинэ Англи хандсан жишгээр дайныг зогсоохыг оролдоно. Хятадууд Зvvн Азид эхнийхээ ялалтьг бататгасны дараа, япончууд 1942 онд найдаж байсан шиг тийм чиглэлээр америкийн нийгмийн хандлага єєрчлєгдєнє. Энэ нь шинэхэн жанжлагч гvрний санаархлыг няцаахад тєлсєн хэт их єртєгийг хэлж байна. Номхон далайн баруун хэсэгт дэгдсэн энэ будлиантай, "хачин дайныг" аль вэ хэлэлцээний замаар зогсооё л доо гэж тэр vед уриалах биз ээ.

Гэхдээ л энэ дайн бусад иргэншлийн vндсэн улс орнуудад ноцтой нєлєєлнє. Хятад улс Зvvн Азитай зууралдаад чєлєєгvй байгааг далимдуулан, Пакистаны цємийн болон ердийн цэргийн хvчнийг vндсээр нь устгах зорилгоор Энэтхэг Пакистанд vхлийн цохилт єгнє. Давшилтын эхэн vед амжилт олох боловч энэ байлдаанд Пакистан, Иран, Хятадын цэргийн холбоо оролцож, орчин vеийн шинэхэн технологиор зэвсэглэсэн зэвсэгт хvчнээрээ Иран Пакистанд тусална. Давшилтын явцад янз бvрийн угсаатны бvлгийнхэн холилдсон ираны дайчид, пакистаны партизануудтай Энэтхэг зууралдан тулалдана. Ингээд Пакистан ч тэр, Энэтхэг ч аль алин нь арабын улсуудад хандаж дэмжлэг хvснэ. Чингэхдээ Баруун ємнєд Ази дахь Ираны ноёрхлын аюулыг Энэтхэг сануулах ба АНУ-ын эсрэг Хятадын анхны ялалт лалын орнууд дахь єрнийнхний эсрэг vндсэрхэг хєдєлгєєнийг улам дэвэргээд байна. Лалын "залуусын хэт их тєрєлтєєр" эгнээгээ тэлсэн лалын хєдєлгєєний тэсрэлтээр Арабын орнууд болон Туркэд тэсч vлдсэн єрнийг баримжаалагч цєєн хэдэн засгийн газрууд ээлж дараалан унана. Єрнийнхний хvч суларснаар єрнийнхний эсрэг vзлийг хєєрєгдєж арабчууд Израиль руу бєєн хvчээр дайрах ба хvч нь маш их суларсан америкийн 6 дугаар флот vvнийг зогсоож хvчрэхгvй.

Хятад, АНУ хоёр нєлєє бvхий бусад улсуудаас дэмжлэг авахаар оролдоно. Дайндаа Хятад амжилт олохын хэрээр Япон нь Хятадын хєлд сєгдєж албан ёсны тєвийг сахих байр сууриа Хятадыг дагасан тєвийг сахих гэдгээр солих бєгєєд залгаад Хятадад буулт хийсээр ухарсаар холбоотон нь болж хувирна. Японы цэрэг Японд vлдсэн америкийн цэргийн баазуудыг эзлэн авч, АНУ цэргээ яаравчлан татан гаргана. АНУ Японыг бvсэлсэнээ зарламагц америк, японы хєлєг онгоцнууд Номхон далайн баруун хэсэгт будлиантай тулалдаанаа эхэлнэ. Дайны эхэнд Хятад Орост хандан харилцан аюулгvй байдлын тухай гэрээ байгуулахыг санал болгоно. Энэ нь Гитлер-Сталины пактыг бvдэг бадаг санагдуулам гэрээ байна. Гэвч хятадын амжилтууд Японд тєрvvлснээс шал эсрэг сэтгэгдлийг Орост тєрvvлнэ. Хятад ялж, Зvvн Азид хязгааргvй ноёрхох гэж буй нь Москвад аймшиг тєрvvлнэ. Ингээд Оросын бодлого Хятадын эсрэг чиглэлтэй болж, Сибирь дэх цэргийн бvлэглэлээ бэхжvvлэх арга хэмжээ авч эхлэх ба тэндхийн vй олон хятад суурьшигчид тvvнийг нь элдвээр бусниана. Эх орон нэгтнээ хамгаалахаар Хятад байлдааны интервенц хийж, Владивосток, Амар мєрний хєндий болон Дорнод Сибирийн бусад чухал хэсгийг эзлэн авна. Орос, Хятадын хооронд Тєв Сибирьт байлдаан єрнєх зуур Хятадын "протекторатыг" (хараат байдал) эсэргvvцсэн бослого Монголд дэгдэнэ.

Дайтагч бvх талууд нефть, тvvний олборлолтод хяналт тавихын тєлєє голлон vзэлцэнэ. Хэдийгээр цємийн эрчим хvчиндээ асар их хєрєнгє оруулдагч гэлээ Япон нь урьдын адил газрын тосны импортоос ихээхэн хамааралтай хэвээр байх тул Персийн булан, Индонез, Ємнєд Хятадын тэнгисээс нефть тээвэрлэх аюулгvй байдлаа хангах vvднээс Хятадтай эвлэрэхээс єєр аргагvй. Дайны явцад арабын орнууд лалын дайчдын эрхшээлд орох ба єрнийнхєнд Персийн булангаас нийлvvлдэг нефтийн хэмжээ багасаж эхэлнэ. Ингэснээр єрнийнхєн нь Орос, Кавказ, Тєв Азийн газрын тосны эх vvсвэрээс нэн хамааралтай болно. Энэ нь явсаар ємнє зvгт орших газрын тосоор баялаг лалын орнуудад хяналтаа тогтооход чиглэсэн Оросын сонирхлыг дэмжих замаар Оросыг єєрийнхєє талд татах єрнийнхний оролдлогыг урагшлуулна.

Ийм дайн юугаар тєгсєх вэ? Хоёр тал хоёулаа цємийн асар их хvч нєєцтэй, иймд хамгийн багаар хэрэглэсэн тохиолдолд дайтагч талуудын гол улс орнууд асар их хохирол амсана. Хэрэв харилцан тогтоон барих механизм ажиллабал хоёр талын хvч суларсаар хэлэлцээ хийхэд хvрч, эвлэрнэ. Харин тэр эвлэрлийн баримт бичиг нь Зvvн Ази дахь Хятадын жанжлалын vндсэн асуудлыг нэг тийш болгохгvй. Орлуулах альтернатив хувилбар бол Хятадыг ялахын тулд єрнийнхєн ердийн цэргийн хvч хэрэглэх явдал. Япон Хятадтай ойртсоноороо арлаа "ариун цэврийн бvс" маягаар Хятадаар хамгаалуулж, Хятадын эргийн хот, аж vйлдвэрийн тєвvvдийг АНУ тэнгисийн цэргийн хvчээр дайрахад нь саад учруулна. Vvнийг орлуулах єєр нэг хувилбар бол Хятад руу баруун талаас нь шууд довтлох явдал байж болно. Орос, Хятад хоорондын байлдааны vйл ажиллагааг НАТО талархан Оросыг эгнээндээ бvрэн эрхт гишvvнээр элсvvлнэ. Улмаар Сибирь дэх Хятадын халдлагын эсрэг хамтран байлдах ба газрын тос, байгалийн хийн нєєц бvхий Тєв Азийн лалын орнуудыг хянахад чиглэсэн Оросын бодлогыг НАТО єєгшvvлж, хятадын ноёрхлыг эсэргvvцэн боссон тєвд, уйгар, монголчуудын бослогыг дэмжинэ. Єрнийнхєн ба Орос цэргийн хvчнээ дайчлан улмаар Сибириэр дорно зvг давшсанаар Хятадын их цагаан хэрмээр дамжин Бээжин, Манжуур руу Хятадын хань vндэстний зvрхэн тус газар сvvлчийн цохилтоо хийхэд бэлэн болно.

Азийн хувьд хэрэв Хятад, Япон, Солонгос дайнаар сvйрсэн бол хvчний тєв мєн л ємнє зvг рvv шилжиж, тєвийг сахиж vлдсэн Индонез Азийн зонхилох улс болно. Тэд австрали зєвлєхvvдийнхээ заавраар зvvншээ Шинэ Зеландаас барууншаа Мьянма, Шри Ланка, умаршаа Вьетнам хvртлэх их орон зайд ноёрхоно. Энэ бvхэн эцэстээ Энэтхэг болон сэргээн босгосны дараахи Хятадтай Индонезийг мєргєлдvvлэхэд хvргэнэ. Ямартай ч дэлхийн бодлогын хvндийн тєв ємнє зvгт шилжих нь мадаггvй. Энэ бол Хантингтоны номлолын єчvvхэн хэсэгнь.

Оросын эрдэмтэн, цэрэг-стратеги судлаач Алаксандр Храмчихин нэгэн ноцтой тєсєєллийг PROGNOSIS сайтын 2005 оны нэгэн дугаарт "Китайское вторжение:сценарий-2015" гарчгаар нийтэлжээ. Оросын дорнод хэсгийг эзлэхэд 7 хоногийн хугацаа хэрэгтэй гэсэн санаагаар тэрээр таамаглал дэвшvvлж, Тайванийг хvчээр нэгтгэсний дараа Оросоор хятадууд дагнаж Дорнод Сибирийг эзлэнэ гэсэн сэрэмжлvvлэг єгчээ. Оросын эсэргvvцэл туйлдаж, Дорнод Сибириэ Хятадад алдаад эцэст нь Хятадтай Цємийн зэвсгээр дайтна гэсэн санааг дараахи зохимжоор тєсєєлжээ. Vvнд Алс Дорнодод Орос нь мото-буудлагын ганц дивиз (Хабаровск хязгаарт), Владивостокийн районд vлэмж цомхотгосон хэлбэрээр тагнуулын тусгай зориулалтын 1 бригад, агаарын десантийн 1 бригад, тэнгисийн явган цэргийн 1 дивиз, Хабаровск хавьд Су-27СМ сєнєєгч онгоцны 1 хороо, Владивосток-Хабаровскийн агаарын хилийг хамгаалах зенит-пуужингийн 2 хороо 2014 оны сvvлч гэхэд Байгалиас зvvншээх ОХУ-ын эх газарт (флотыг эс тооцоод) vлдсэн байх гэнэ. Євєр Байгальд Т-90С танкаар зэвсэглэсэн танкийн 1 дивиз, десантын дайрагч 1 бригад vлдэнэ. Сибириэс Байгаль нуур хvртэл мото-буудлагын кадржуулсан ганц дивиз (цомхотгосон), мєн Новосибирьск хавьд тагнуулын тусгай зориулалтын 1 бригад, Юргад мото-буудлагын 1 хороо, Красноярск хавьд пуужин-их бууны холимог 1 бригад, Новосибирьскт зенит-пуужингийн 1 хороо vлдсэн байна.

Сибирьдэх хятад цагаачдын тоо Оросын иргэдтэй харьцуулахад Байгалиас зvvншээ давж гарна. Бvс нутгийн захирагч, хууль хяналтын байгууллагын дарга нар Бээжингээс хамааралтай болсон байх тул цагаачлалд тавьдаг хяналт vгvй болно. 2015 оны 1 дvгээр сард шинэ жилийн баяр тэмдэглэх vеэр Сибирь, Алс Дорнодын хэд хэдэн бvс нутагт хятад цагаачид болон орон нутгийн хvн амын хоорондын зориудын мєргєлдєєн дэгдэнэ. Нэлээд тооны хятад алагдана. Эндээс шалтаглан хятад цагаачид амь насаа хамгаалах шаардлага тавьж байснаа 1689 оны Нээрчийн гэрээгээр Орост шилжсэн Хятадын алдагдсан нутгийг шаардаж, "Хятадын нутаг дэвсгэрийн бvрэн бvтэн" байдал гэгчийг шаардаж эхэлнэ. Бээжингээс 1 дvгээр сарын 2-нд албан ёсоор хятадын иргэдийг ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт хамгаалах шаардлага Оросын эрх баригчдад тавиад Москвагаас хариу хvлээхгvйгээр єєрийн хvчээр цагаачдаа хамгаална хэмээн мэдэгдэнэ. Нэгдvгээр сарын 2-нд ОХУ-д тєр, засгийн бvх байгууллага ажилладаггvйг зориуд vvндээ ашиглана.

Тэр єдєр Бээжин, Шэньяны цэргийн тойргоос явган цэргийн 30 дивиз бvхий цэргийн хvч Амар мєрний дагуу єргєн фронтоор мєс гатална. Яг vvнтэй зэрэгцээд цагаачид голдуу хятадын хорлон сvйтгэгчид Оросын цэргийн ангиудыг бvслэн, цэргvvдийг ганц нэгээр нь алж эхлэх ба хамгийн тvрvvн офицеруудыг тvvж устгана. Шинэ жилийн баярын шєнє, маргааш нь нийтээрээ баярлах тул хятадуудын аллагыг бvр ч хєнгєлж єгнє. Хорлон сvйтгэгчид Хабаровск дахь Алс Дорнодын цэргийн тойргийн, Чита дахь Сибирийн цэргийн тойргийн штабыг жагсаалаас гаргаад, агаарын довтолгооноос хамгаалах бvх хэрэгсэл, мєн Хабаровск дахь мото-буудлагын дивизийг vvрэг гvйцэтгэх аргагvй болгоно. Владивостокийн орчим десантчид, тусгай хvчнийхэн хятадуудад эсэргvvцэл vзvvлэх боловч удаан vргэлжлэхгvй, дайсан хvн хvчээр хэтэрхий давуугаас гадна, оросын цэрэг бэхжиж амжихгvй, араасаа хангалт хийгдэхгvй учраас эсэргvvцэл аяндаа зогсоно.

Владивостокт байлдаж байх зуур Хайлаараас Хятадын ардын чєлєєлєх армийн (ХАЧА) цохилтын бvлэг (танкийн 8 дивиз, явган цэргийн 12 дивиз) Чита-Улаан Vдийн чиглэлд давшилтад орно. Нэгдvгээр сарын 4 гэхэд Буриатын нутагт Оросын зэвсэгт хvчний танкийн нэг дивиз, десантын дайрагч бригадын хамт тулалдаанд орно. Хятадын тал хvн хvчний асар их хохирол амсах боловч цэргийн тоогоор хамаагvй давуу, мєн агаарт Хятадын нисэх хvчин давамгайлах нєхцєлд оросын цэрэг ялагдаж эхэлнэ. Нэгдvгээр сарын 5 гэхэд Байгалиас зvvншээх Оросын эх газарт эсэргvvцлийн цєєн хэдхэн голомт салангид тусдаа тулалдаж vлдэнэ. ХАЧА-ийн цохилтын бvлэг Байгаль нуурыг саадгvй гатлан, танкууд нь мєсєн дээгvvр урагшилсаар Эрхvvг эзлэн авна. Учир нь эндхийн тєр, захиргааны байгууллагуудыг хятадын цагаачид, хорлон сvйтгэгчид нэгэнтээ бужигнуулсан байх учраас хятадын цэрэг маршаар Красноярск руу хєдєлнє.

2015 оны 1 дvгээр сарын 2-нд хятадын агаарын десант Улаанбаатарт бууж бvрэн эзэлнэ. Ингээд Монголын удирдлага "Иргэдээ хамгаалах, хятадын нутаг дэвсгэрийн бvрэн бvтэн байдлыг сэргээх" тухай Бээжингийн vйл ажиллагааг дэмжсэнээ зарлана. Ланьжоугийн цэргийн тойргоос явган цэргийн 10 дивиз Монголын нутагт орох ба тэд 1 дvгээр сарын 8 гэхэд Тувагийн нутагт цємрєн орж, ямар ч эсэргvvцэлгvй Абакан хот хvртэл давшина. Энэ vед ХАЧА-ийн vндсэн хvч нь Дорнод Сибирийн тємєр замын гол зангилаа Тайшетыг эзэлсэн байна. Ингэснээр Оросын дорнод хэсэг тєвийн районуудаасаа бvрэн таслагдана. Хятадууд дотволгооноо vргэлжлvvлэх хэрнээ Бээжин ОХУ-тай албан ёсны харилцаагаа хэвээр хадгалсаар байна. Нэгдvгээр сарын 7-нд Москвагаас анхны байлдааны тушаал гарч, Сибирийн цэргийн тойргийн vлдсэн хvчнийг Баруун Сибириэс Крансноярск, Абаканы чиглэлä хєдлєхийг тушаана. Гэвч хятадын хорлон сvйтгэгчид тємєр замуудыг нэгэнтээ сvйтгэсэн, хятадын нисэх хvчний идэвхтэй бємбєгдєлтєєс шалтгаалан энэ тушаал хэрэгжихэд vлэмж хvндрэлтэй. Хятадын агаарын цэргийн хvчний зарим эскадриль Эрхvv мужийн аэродромд хэдийнэ байрласан байна. Сибирийн цэргийн тойргийн штабыг устгасан учраас оросын цэрэг удирдлагагvй болж, нийгмийн ядуу люмпэн хэсгээс бvрдсэн оросын гэрээт цэрэг зохион байгуулалтгvй тарж бутарна.

Нэгдvгээр сарын 8-нд Орост бvх нийтийн дайчилгаа зарлах боловч дайчилгааны шинэ зарчмын онцлогоос шалтгаалан дайчилгааны нєєц байхгvй болж, хотуудад цэргийн хэлтсvvд ажиллахгvй болно. Нэгдvгээр сарын 11 гэхэд ХАЧА Красноярскийг эзлэн авч, улмаар баруун тийшээ давшина. Енисей мєрний баруун эрэгт Сибирийн цэргийн тойргийн vлдэгдэл хvчний эсэргvvцэлтэй тулгарч ширvvн тулалдах ба оросын цэрэг дуустлаа байлдаад ялагдана. Хятадын цэрэг Томск, Новосибирскийн зvг цааш давшина. Энэ vед Хятадын цэргийн гарз хохирол нь бие бvрэлдэхvvнийхээ 30-40 хувьд хvрсэн байх ба ихэнхи нь євчин, хvйтний хєлдєлтєєр vрэгдэж, техникvvд нь гол нуурын усанд живсэн байна. Гэвч Транссибирийн эзлэн авсан хэсэгтээ тэд нєєц хvчнээ оруулахад хэн ч саад хийхгvй, Хятадаас цэрэг, техникийн хангалт тасрахгvй.

Оросын удирдлагын хувьд хятадуудын барууншаахи давшилтыг Европын хэсэгтээ хязгаарлагдмал хvчээр тогтоон барих боломж байхгvй нь ойлгомжтой болно. Москвад шинэ шийдвэр гарч, 1 дvгээр сарын 14-нд Урумчид цємийн цохилт єгнє. Хятадууд хариуд нь Ижевск, Доод Новгород руу цємийн хариу цохилт хийнэ. Оросын хотуудад vй олныг хамарсан сандрал бужигнаан vvсч, сая сая дvрвэгсэд барууны орнуудын хил рvv зvглэнэ. Тэднийг тогтоох ямар ч оролдлого vр дунд хvрэхгvй. Эцэст нь АНУ-д хандаж тусламж хvсэх шийдвэрийг Кремлиэс гаргана. Хариуд нь Вашингтон ОХУ-ын цємийн хvчний нєєцєд шууд хяналт тогтоох болзлоо тулгана. Кремлиэс vvнийг зєвшєєрнє. Ингэмэгц Америкийн агаарын болон тэнгисийн десант Тюмень муж, Якут, Камчатка, Сахалинд бууна. Вашингтон, Бээжин хоёр хэлэлцээгээ эхэлж, Оросын газар нутгийг хэсэглэн хуваах, байгалийн нєєц баялгийг хувааж эзэмшихээр наймаалцаж эхэлнэ гэж Храмчихин таамаглажээ.

XXI зуун, таамаглал тєсєєлєл номын хэсгээс

[coolbaby]

Хятад тал тал тийшээ, умар зvг тvрэн орж ирж байгаа тохиолдолд ихээхэн баргар дvр зураг бидний хувьд буухаар байна.






Тайванийн эргэн тойрны зєрчлєєс болж АНУ БНХАУ руу довтолбол Хятад цємийн зэвсэг хэрэглэхэд бэлэн байна хэмээн Хятадын ардын чєлєєлєх армийн Vндэсний батлан хамгаалах их сургуулийн декан генерал Жу Чэнху мэдэгдсэн нь 2005 онд Тайвань даяар шуугиан дэгдээж, АНУ, Австрали зэрэг зарим улс энэ яриаг "хариуцлагагvй мэдэгдэл" хэмээн буруушаажээ, "Хэрэв Америк нь Хятад руу пуужин харвабал бид хариуд нь цємийн цохилт єгнє. Сиань хотоос зvvншээх манай бvх хот сvйрнэ гэсэн бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Америкчууд ч хэдэн зуун хотоо сvйтгvvлэх бэлтгэлтэй байх хэрэгтэй. Хэрэв бид бvх хэрэгслээ ашиглахгvй бол биднийг ялагдал хvлээж байна. БНХАУ-ын хувьд америкчуудын эсрэг тулалдах ердийн зэвсэг хvрэлцээгvй учраас цємийн зэвсэг хэрэглэхээс єєр аргагvй" хэмээн тэр генерал ярьсныг шууд заналхийлэл гэж Тайваньд тєдийгvй дэлхий дахинд хvлээн авахаар байв. Энэ яриа ирээдvйн их тулааны зєгнєл ч гэмээр.

2010 оны vед тохиох болов уу гэсэн нэгэн тєсєєллийг профессор С.Хантингтон "Иргэншил хоорондын мєргєлдєєн" номдоо дараахи байдлаар буулгажээ. Америкийн цэргvvд Нэгдсэн Солонгос улсыг орхин, Япон дахь цэргийн тоогоо vлэмж багасгана. Тайвань, эх газрын Хятад хоёр эвлэрэлд хvрч, Тайвань нь тусгаар тогтнолынхоо нэлээдийг де факто авч vлдэх боловч Бээжингийн сюзеренитет хэмээн нээлттэйгээр хvлээн зєвшєєрнє. 1946 онд Украин, Белоруссыг НVБ-д элсvvлсэн шиг Тайванийг Хятадын дэмжлэгээр НVБ-д оруулна. Ихэнхдээ Хятадын єєгшvvлснээр америкийн компаниуд Ємнєд Хятадын тэнгис дэх нефтийн ордуудыг маш хурднаар эзэмшиж эхлэх боловч зарим тусгай бvс нь Вьетнамын хяналтад байна. Цэргийн хувьд тийшээ оролцох шинэ боломж гарснаар Хятад єєртєє эрдэж, Ємнєд Хятадын бvх тэнгист бvрэн хяналтаа тогтоох санаархлаа зарлана. Угаасаа ч энэ бvс нутагт бvрэн эрхээ хэрэгжvvлэхээр байнга санаархаж ирсэн. Вьетнам мєн хариу эсэргvvцэл vзvvлж, хятад, вьетнамын байлдааны хєлєг онгоцуудын хооронд зэвсэгт мєргєлдєєн эхэлнэ.

Хятадууд 1979 онд Вьетнамд довтлоод шившгээ дэлгэсний єсийг авахаар Вьетнам руу дайрна. Вьетнам америкчуудаас тусламж эрнэ. Хєндлєнгєєс оролцохгvй байхыг хятадууд АНУ-д анхааруулна.

Vvнээс болж Япон болон Азийн бусад орон ихэд балмагдана. Вьетнам хятадуудад эзлэгдэхийг АНУ тэвчихгvй хэмээн мэдэгдэн, Хятадын эсрэг эдийн засгийн хориг тавихыг уриалан, улмаар Ємнєд-Хятадын тэнгис рvv vлдсэн хэдэн нисэх онгоц тээгчийнхээ нэгийг нь илгээнэ. Хятад vvнийг буруушаан нутаг дэвсгэрийн усан хилдээ халдлаа хэмээн зарлаад америкийн нисэх онгоц тээгч рvv агаарын цохилт єгнє. Гал зогсоох талаар НVБ-ын Ерєнхий нарийн бичгийн дарга, Японы Ерєнхий сайдын чармайлт бvтэлгvйтэж, байлдааны ажиллагаа бvхий л Зvvн Азиар тархана. Нутаг дэвсгэр дээр нь байгаа америкийн цэргийн баазуудыг Хятадын эсрэг байлдаанд оролцуулахыг Япон хориглоно. АНУ энэ эсэргvvцлийг vл хэрэгсэнэ. Ингэлээ гэж Япон тєвийг сахиснаа зарлаж, нутаг дэвсгэртээ буй америкийн баазуудыг бvслэн хаана. Хятадын шумбагч хєлєг онгоцууд болон эх газрын нисэх хvчин Тайваньтай хvч хавсран Зvvн Ази дахь америкийн хєлєг онгоцууд, объектуудад хvчтэй цохилт єгнє. Тэр vеэр хятадын хуурай замын цэрэг Ханой руу орж, Вьетнамын ихэнхи нутгийг эзэлнэ.

Хятад, Америкийн аль алин нь цємийн цохилт єгєх, бие биеийн нутаг дэвсгэрт хvрэх пуужинтай бєгєєд байдал мухардсан ч дайны эхний vед эдгээр зэвсгээ хэрэглэхгvй. Тэгэх тусмаа цємийн цохилтоос хоёр тал ихэд балмагдах ба ялангуяа АНУ-д бvр ч их аймшиг тєрнє. Америкчуудын хувьд яагаад, юуны тєлєє ийм аюултай байдалд хvрэх болов оо гэсэн асуултад энэ бvхэн нь хvргэнэ. Ємнєд Хятадын тэнгисээ Хятад эзэмших, цаашлаад Вьетнам болон Зvvн ємнєд Азид хяналтаа тогтоох нь бидэнд ямар хамаатай юм бэ? Дайныг эсэргvvцэх хєдєлгєєн Америк даяар єрнєх ба ялангуяа испани хэлтнvvд олноороо суурьшдаг баруун ємнєд муж улсууд дайныг хvчтэй эсэргvvцнэ. Эдгээр мужуудын оршин суугчид, захиргаа "Энэ бол бидний дайн биш" хэмээн, 1812 оны дайнд Шинэ Англи хандсан жишгээр дайныг зогсоохыг оролдоно. Хятадууд Зvvн Азид эхнийхээ ялалтьг бататгасны дараа, япончууд 1942 онд найдаж байсан шиг тийм чиглэлээр америкийн нийгмийн хандлага єєрчлєгдєнє. Энэ нь шинэхэн жанжлагч гvрний санаархлыг няцаахад тєлсєн хэт их єртєгийг хэлж байна. Номхон далайн баруун хэсэгт дэгдсэн энэ будлиантай, "хачин дайныг" аль вэ хэлэлцээний замаар зогсооё л доо гэж тэр vед уриалах биз ээ.

Гэхдээ л энэ дайн бусад иргэншлийн vндсэн улс орнуудад ноцтой нєлєєлнє. Хятад улс Зvvн Азитай зууралдаад чєлєєгvй байгааг далимдуулан, Пакистаны цємийн болон ердийн цэргийн хvчнийг vндсээр нь устгах зорилгоор Энэтхэг Пакистанд vхлийн цохилт єгнє. Давшилтын эхэн vед амжилт олох боловч энэ байлдаанд Пакистан, Иран, Хятадын цэргийн холбоо оролцож, орчин vеийн шинэхэн технологиор зэвсэглэсэн зэвсэгт хvчнээрээ Иран Пакистанд тусална. Давшилтын явцад янз бvрийн угсаатны бvлгийнхэн холилдсон ираны дайчид, пакистаны партизануудтай Энэтхэг зууралдан тулалдана. Ингээд Пакистан ч тэр, Энэтхэг ч аль алин нь арабын улсуудад хандаж дэмжлэг хvснэ. Чингэхдээ Баруун ємнєд Ази дахь Ираны ноёрхлын аюулыг Энэтхэг сануулах ба АНУ-ын эсрэг Хятадын анхны ялалт лалын орнууд дахь єрнийнхний эсрэг vндсэрхэг хєдєлгєєнийг улам дэвэргээд байна. Лалын "залуусын хэт их тєрєлтєєр" эгнээгээ тэлсэн лалын хєдєлгєєний тэсрэлтээр Арабын орнууд болон Туркэд тэсч vлдсэн єрнийг баримжаалагч цєєн хэдэн засгийн газрууд ээлж дараалан унана. Єрнийнхний хvч суларснаар єрнийнхний эсрэг vзлийг хєєрєгдєж арабчууд Израиль руу бєєн хvчээр дайрах ба хvч нь маш их суларсан америкийн 6 дугаар флот vvнийг зогсоож хvчрэхгvй.

Хятад, АНУ хоёр нєлєє бvхий бусад улсуудаас дэмжлэг авахаар оролдоно. Дайндаа Хятад амжилт олохын хэрээр Япон нь Хятадын хєлд сєгдєж албан ёсны тєвийг сахих байр сууриа Хятадыг дагасан тєвийг сахих гэдгээр солих бєгєєд залгаад Хятадад буулт хийсээр ухарсаар холбоотон нь болж хувирна. Японы цэрэг Японд vлдсэн америкийн цэргийн баазуудыг эзлэн авч, АНУ цэргээ яаравчлан татан гаргана. АНУ Японыг бvсэлсэнээ зарламагц америк, японы хєлєг онгоцнууд Номхон далайн баруун хэсэгт будлиантай тулалдаанаа эхэлнэ. Дайны эхэнд Хятад Орост хандан харилцан аюулгvй байдлын тухай гэрээ байгуулахыг санал болгоно. Энэ нь Гитлер-Сталины пактыг бvдэг бадаг санагдуулам гэрээ байна. Гэвч хятадын амжилтууд Японд тєрvvлснээс шал эсрэг сэтгэгдлийг Орост тєрvvлнэ. Хятад ялж, Зvvн Азид хязгааргvй ноёрхох гэж буй нь Москвад аймшиг тєрvvлнэ. Ингээд Оросын бодлого Хятадын эсрэг чиглэлтэй болж, Сибирь дэх цэргийн бvлэглэлээ бэхжvvлэх арга хэмжээ авч эхлэх ба тэндхийн vй олон хятад суурьшигчид тvvнийг нь элдвээр бусниана. Эх орон нэгтнээ хамгаалахаар Хятад байлдааны интервенц хийж, Владивосток, Амар мєрний хєндий болон Дорнод Сибирийн бусад чухал хэсгийг эзлэн авна. Орос, Хятадын хооронд Тєв Сибирьт байлдаан єрнєх зуур Хятадын "протекторатыг" (хараат байдал) эсэргvvцсэн бослого Монголд дэгдэнэ.

Дайтагч бvх талууд нефть, тvvний олборлолтод хяналт тавихын тєлєє голлон vзэлцэнэ. Хэдийгээр цємийн эрчим хvчиндээ асар их хєрєнгє оруулдагч гэлээ Япон нь урьдын адил газрын тосны импортоос ихээхэн хамааралтай хэвээр байх тул Персийн булан, Индонез, Ємнєд Хятадын тэнгисээс нефть тээвэрлэх аюулгvй байдлаа хангах vvднээс Хятадтай эвлэрэхээс єєр аргагvй. Дайны явцад арабын орнууд лалын дайчдын эрхшээлд орох ба єрнийнхєнд Персийн булангаас нийлvvлдэг нефтийн хэмжээ багасаж эхэлнэ. Ингэснээр єрнийнхєн нь Орос, Кавказ, Тєв Азийн газрын тосны эх vvсвэрээс нэн хамааралтай болно. Энэ нь явсаар ємнє зvгт орших газрын тосоор баялаг лалын орнуудад хяналтаа тогтооход чиглэсэн Оросын сонирхлыг дэмжих замаар Оросыг єєрийнхєє талд татах єрнийнхний оролдлогыг урагшлуулна.

Ийм дайн юугаар тєгсєх вэ? Хоёр тал хоёулаа цємийн асар их хvч нєєцтэй, иймд хамгийн багаар хэрэглэсэн тохиолдолд дайтагч талуудын гол улс орнууд асар их хохирол амсана. Хэрэв харилцан тогтоон барих механизм ажиллабал хоёр талын хvч суларсаар хэлэлцээ хийхэд хvрч, эвлэрнэ. Харин тэр эвлэрлийн баримт бичиг нь Зvvн Ази дахь Хятадын жанжлалын vндсэн асуудлыг нэг тийш болгохгvй. Орлуулах альтернатив хувилбар бол Хятадыг ялахын тулд єрнийнхєн ердийн цэргийн хvч хэрэглэх явдал. Япон Хятадтай ойртсоноороо арлаа "ариун цэврийн бvс" маягаар Хятадаар хамгаалуулж, Хятадын эргийн хот, аж vйлдвэрийн тєвvvдийг АНУ тэнгисийн цэргийн хvчээр дайрахад нь саад учруулна. Vvнийг орлуулах єєр нэг хувилбар бол Хятад руу баруун талаас нь шууд довтлох явдал байж болно. Орос, Хятад хоорондын байлдааны vйл ажиллагааг НАТО талархан Оросыг эгнээндээ бvрэн эрхт гишvvнээр элсvvлнэ. Улмаар Сибирь дэх Хятадын халдлагын эсрэг хамтран байлдах ба газрын тос, байгалийн хийн нєєц бvхий Тєв Азийн лалын орнуудыг хянахад чиглэсэн Оросын бодлогыг НАТО єєгшvvлж, хятадын ноёрхлыг эсэргvvцэн боссон тєвд, уйгар, монголчуудын бослогыг дэмжинэ. Єрнийнхєн ба Орос цэргийн хvчнээ дайчлан улмаар Сибириэр дорно зvг давшсанаар Хятадын их цагаан хэрмээр дамжин Бээжин, Манжуур руу Хятадын хань vндэстний зvрхэн тус газар сvvлчийн цохилтоо хийхэд бэлэн болно.

Азийн хувьд хэрэв Хятад, Япон, Солонгос дайнаар сvйрсэн бол хvчний тєв мєн л ємнє зvг рvv шилжиж, тєвийг сахиж vлдсэн Индонез Азийн зонхилох улс болно. Тэд австрали зєвлєхvvдийнхээ заавраар зvvншээ Шинэ Зеландаас барууншаа Мьянма, Шри Ланка, умаршаа Вьетнам хvртлэх их орон зайд ноёрхоно. Энэ бvхэн эцэстээ Энэтхэг болон сэргээн босгосны дараахи Хятадтай Индонезийг мєргєлдvvлэхэд хvргэнэ. Ямартай ч дэлхийн бодлогын хvндийн тєв ємнє зvгт шилжих нь мадаггvй. Энэ бол Хантингтоны номлолын єчvvхэн хэсэгнь.

Оросын эрдэмтэн, цэрэг-стратеги судлаач Алаксандр Храмчихин нэгэн ноцтой тєсєєллийг PROGNOSIS сайтын 2005 оны нэгэн дугаарт "Китайское вторжение:сценарий-2015" гарчгаар нийтэлжээ. Оросын дорнод хэсгийг эзлэхэд 7 хоногийн хугацаа хэрэгтэй гэсэн санаагаар тэрээр таамаглал дэвшvvлж, Тайванийг хvчээр нэгтгэсний дараа Оросоор хятадууд дагнаж Дорнод Сибирийг эзлэнэ гэсэн сэрэмжлvvлэг єгчээ. Оросын эсэргvvцэл туйлдаж, Дорнод Сибириэ Хятадад алдаад эцэст нь Хятадтай Цємийн зэвсгээр дайтна гэсэн санааг дараахи зохимжоор тєсєєлжээ. Vvнд Алс Дорнодод Орос нь мото-буудлагын ганц дивиз (Хабаровск хязгаарт), Владивостокийн районд vлэмж цомхотгосон хэлбэрээр тагнуулын тусгай зориулалтын 1 бригад, агаарын десантийн 1 бригад, тэнгисийн явган цэргийн 1 дивиз, Хабаровск хавьд Су-27СМ сєнєєгч онгоцны 1 хороо, Владивосток-Хабаровскийн агаарын хилийг хамгаалах зенит-пуужингийн 2 хороо 2014 оны сvvлч гэхэд Байгалиас зvvншээх ОХУ-ын эх газарт (флотыг эс тооцоод) vлдсэн байх гэнэ. Євєр Байгальд Т-90С танкаар зэвсэглэсэн танкийн 1 дивиз, десантын дайрагч 1 бригад vлдэнэ. Сибириэс Байгаль нуур хvртэл мото-буудлагын кадржуулсан ганц дивиз (цомхотгосон), мєн Новосибирьск хавьд тагнуулын тусгай зориулалтын 1 бригад, Юргад мото-буудлагын 1 хороо, Красноярск хавьд пуужин-их бууны холимог 1 бригад, Новосибирьскт зенит-пуужингийн 1 хороо vлдсэн байна.

Сибирьдэх хятад цагаачдын тоо Оросын иргэдтэй харьцуулахад Байгалиас зvvншээ давж гарна. Бvс нутгийн захирагч, хууль хяналтын байгууллагын дарга нар Бээжингээс хамааралтай болсон байх тул цагаачлалд тавьдаг хяналт vгvй болно. 2015 оны 1 дvгээр сард шинэ жилийн баяр тэмдэглэх vеэр Сибирь, Алс Дорнодын хэд хэдэн бvс нутагт хятад цагаачид болон орон нутгийн хvн амын хоорондын зориудын мєргєлдєєн дэгдэнэ. Нэлээд тооны хятад алагдана. Эндээс шалтаглан хятад цагаачид амь насаа хамгаалах шаардлага тавьж байснаа 1689 оны Нээрчийн гэрээгээр Орост шилжсэн Хятадын алдагдсан нутгийг шаардаж, "Хятадын нутаг дэвсгэрийн бvрэн бvтэн" байдал гэгчийг шаардаж эхэлнэ. Бээжингээс 1 дvгээр сарын 2-нд албан ёсоор хятадын иргэдийг ОХУ-ын нутаг дэвсгэрт хамгаалах шаардлага Оросын эрх баригчдад тавиад Москвагаас хариу хvлээхгvйгээр єєрийн хvчээр цагаачдаа хамгаална хэмээн мэдэгдэнэ. Нэгдvгээр сарын 2-нд ОХУ-д тєр, засгийн бvх байгууллага ажилладаггvйг зориуд vvндээ ашиглана.

Тэр єдєр Бээжин, Шэньяны цэргийн тойргоос явган цэргийн 30 дивиз бvхий цэргийн хvч Амар мєрний дагуу єргєн фронтоор мєс гатална. Яг vvнтэй зэрэгцээд цагаачид голдуу хятадын хорлон сvйтгэгчид Оросын цэргийн ангиудыг бvслэн, цэргvvдийг ганц нэгээр нь алж эхлэх ба хамгийн тvрvvн офицеруудыг тvvж устгана. Шинэ жилийн баярын шєнє, маргааш нь нийтээрээ баярлах тул хятадуудын аллагыг бvр ч хєнгєлж єгнє. Хорлон сvйтгэгчид Хабаровск дахь Алс Дорнодын цэргийн тойргийн, Чита дахь Сибирийн цэргийн тойргийн штабыг жагсаалаас гаргаад, агаарын довтолгооноос хамгаалах бvх хэрэгсэл, мєн Хабаровск дахь мото-буудлагын дивизийг vvрэг гvйцэтгэх аргагvй болгоно. Владивостокийн орчим десантчид, тусгай хvчнийхэн хятадуудад эсэргvvцэл vзvvлэх боловч удаан vргэлжлэхгvй, дайсан хvн хvчээр хэтэрхий давуугаас гадна, оросын цэрэг бэхжиж амжихгvй, араасаа хангалт хийгдэхгvй учраас эсэргvvцэл аяндаа зогсоно.

Владивостокт байлдаж байх зуур Хайлаараас Хятадын ардын чєлєєлєх армийн (ХАЧА) цохилтын бvлэг (танкийн 8 дивиз, явган цэргийн 12 дивиз) Чита-Улаан Vдийн чиглэлд давшилтад орно. Нэгдvгээр сарын 4 гэхэд Буриатын нутагт Оросын зэвсэгт хvчний танкийн нэг дивиз, десантын дайрагч бригадын хамт тулалдаанд орно. Хятадын тал хvн хvчний асар их хохирол амсах боловч цэргийн тоогоор хамаагvй давуу, мєн агаарт Хятадын нисэх хvчин давамгайлах нєхцєлд оросын цэрэг ялагдаж эхэлнэ. Нэгдvгээр сарын 5 гэхэд Байгалиас зvvншээх Оросын эх газарт эсэргvvцлийн цєєн хэдхэн голомт салангид тусдаа тулалдаж vлдэнэ. ХАЧА-ийн цохилтын бvлэг Байгаль нуурыг саадгvй гатлан, танкууд нь мєсєн дээгvvр урагшилсаар Эрхvvг эзлэн авна. Учир нь эндхийн тєр, захиргааны байгууллагуудыг хятадын цагаачид, хорлон сvйтгэгчид нэгэнтээ бужигнуулсан байх учраас хятадын цэрэг маршаар Красноярск руу хєдєлнє.

2015 оны 1 дvгээр сарын 2-нд хятадын агаарын десант Улаанбаатарт бууж бvрэн эзэлнэ. Ингээд Монголын удирдлага "Иргэдээ хамгаалах, хятадын нутаг дэвсгэрийн бvрэн бvтэн байдлыг сэргээх" тухай Бээжингийн vйл ажиллагааг дэмжсэнээ зарлана. Ланьжоугийн цэргийн тойргоос явган цэргийн 10 дивиз Монголын нутагт орох ба тэд 1 дvгээр сарын 8 гэхэд Тувагийн нутагт цємрєн орж, ямар ч эсэргvvцэлгvй Абакан хот хvртэл давшина. Энэ vед ХАЧА-ийн vндсэн хvч нь Дорнод Сибирийн тємєр замын гол зангилаа Тайшетыг эзэлсэн байна. Ингэснээр Оросын дорнод хэсэг тєвийн районуудаасаа бvрэн таслагдана. Хятадууд дотволгооноо vргэлжлvvлэх хэрнээ Бээжин ОХУ-тай албан ёсны харилцаагаа хэвээр хадгалсаар байна. Нэгдvгээр сарын 7-нд Москвагаас анхны байлдааны тушаал гарч, Сибирийн цэргийн тойргийн vлдсэн хvчнийг Баруун Сибириэс Крансноярск, Абаканы чиглэлä хєдлєхийг тушаана. Гэвч хятадын хорлон сvйтгэгчид тємєр замуудыг нэгэнтээ сvйтгэсэн, хятадын нисэх хvчний идэвхтэй бємбєгдєлтєєс шалтгаалан энэ тушаал хэрэгжихэд vлэмж хvндрэлтэй. Хятадын агаарын цэргийн хvчний зарим эскадриль Эрхvv мужийн аэродромд хэдийнэ байрласан байна. Сибирийн цэргийн тойргийн штабыг устгасан учраас оросын цэрэг удирдлагагvй болж, нийгмийн ядуу люмпэн хэсгээс бvрдсэн оросын гэрээт цэрэг зохион байгуулалтгvй тарж бутарна.

Нэгдvгээр сарын 8-нд Орост бvх нийтийн дайчилгаа зарлах боловч дайчилгааны шинэ зарчмын онцлогоос шалтгаалан дайчилгааны нєєц байхгvй болж, хотуудад цэргийн хэлтсvvд ажиллахгvй болно. Нэгдvгээр сарын 11 гэхэд ХАЧА Красноярскийг эзлэн авч, улмаар баруун тийшээ давшина. Енисей мєрний баруун эрэгт Сибирийн цэргийн тойргийн vлдэгдэл хvчний эсэргvvцэлтэй тулгарч ширvvн тулалдах ба оросын цэрэг дуустлаа байлдаад ялагдана. Хятадын цэрэг Томск, Новосибирскийн зvг цааш давшина. Энэ vед Хятадын цэргийн гарз хохирол нь бие бvрэлдэхvvнийхээ 30-40 хувьд хvрсэн байх ба ихэнхи нь євчин, хvйтний хєлдєлтєєр vрэгдэж, техникvvд нь гол нуурын усанд живсэн байна. Гэвч Транссибирийн эзлэн авсан хэсэгтээ тэд нєєц хvчнээ оруулахад хэн ч саад хийхгvй, Хятадаас цэрэг, техникийн хангалт тасрахгvй.

Оросын удирдлагын хувьд хятадуудын барууншаахи давшилтыг Европын хэсэгтээ хязгаарлагдмал хvчээр тогтоон барих боломж байхгvй нь ойлгомжтой болно. Москвад шинэ шийдвэр гарч, 1 дvгээр сарын 14-нд Урумчид цємийн цохилт єгнє. Хятадууд хариуд нь Ижевск, Доод Новгород руу цємийн хариу цохилт хийнэ. Оросын хотуудад vй олныг хамарсан сандрал бужигнаан vvсч, сая сая дvрвэгсэд барууны орнуудын хил рvv зvглэнэ. Тэднийг тогтоох ямар ч оролдлого vр дунд хvрэхгvй. Эцэст нь АНУ-д хандаж тусламж хvсэх шийдвэрийг Кремлиэс гаргана. Хариуд нь Вашингтон ОХУ-ын цємийн хvчний нєєцєд шууд хяналт тогтоох болзлоо тулгана. Кремлиэс vvнийг зєвшєєрнє. Ингэмэгц Америкийн агаарын болон тэнгисийн десант Тюмень муж, Якут, Камчатка, Сахалинд бууна. Вашингтон, Бээжин хоёр хэлэлцээгээ эхэлж, Оросын газар нутгийг хэсэглэн хуваах, байгалийн нєєц баялгийг хувааж эзэмшихээр наймаалцаж эхэлнэ гэж Храмчихин таамаглажээ.

XXI зуун, таамаглал тєсєєлєл номын хэсгээс

[saylor_girl]

Бээжинд ДОХ-той хүмүүсийн тоо өсч байна

ДОХ-ын халдвар авсан бээжинчуудийн тоо энэ жил 54 хувиар өсчээ. ДОХ-той тэмцэх асуудлаар өнгөрсөн долоо хоногт хийсэн зөвлөгөөн дээр энэ тухай Бээжин хотын Эрүүл мэндийн албаны дарга Зинь Дапэн мэдэгдлээ. Энэ жилийн нэгээс аравдугаар сарын хооронд 1,22 сая хүн ДОХ-ын шинжилгээ өгсөнөөс 973 нь уг өвчний халдвар авсан байв. Энэ нь дархлал хомсдлын вирус тээгчдийн тоо мэдэгдэхүйц өссөнийг харуулж байна. Хятадын олон улсын радио үүсссэн нөхцөл байдлыг "тархалт" хэмээн нэрлэв. 2007 оны аравдугаар сарын мэдээгээр Бээжин хотын бүх дүүрэгт ДОХ-ын халдвар авсан 4663 хүн бүртгэгдсэн гэж Зинь Дапэн хэллээ. Мансууруулах бодисын тарилга, бэлгийн замын халдвар нь ДОХ тархах гол шалтгаан болж байгаа ч "эрсдлийн бүлгээс" гадуур уг өвчин тархах хандлага үүссэн нь түгшүүр төрүүлж байгааг тэрээр онцолжээ.[/b]

[Menxee]

Хятадууд хонины гулуузыг бөөн бөөнөөр нь нөөцөлж эхэллээ
2007.12.7 Монголын мэдээ

Малчид зуншлага муу байсан, зуд болж магадгүй хэмээн хэдэн хонио төхөөрөн бөөн бөөнөөр нь хот оруулж байна. Гэвч хотын захууд махаар хахаад үнэ нь навс унасангүй. Учрыг сонирхлоо. Мах хаачив аа? Учрыг мэдэх. хүмүүсийн ярианаас үзвэл орж ирж байсаа мехыг х^жаа.нар. бөөн бөөнөөр нь, гулууз гулуузаар нь аваад эхэлчихэж. Тэд “Хүчит шонхор”, “Хархорин” захын махны ченжүүдээс мах бөөндөж авдаг байсан бол одоо болиод Эмээлт, Налайх руу очиж хөдөөнөөс орж ирж байгаа махыг замаас нь шүүрдэг болжээ. Яахав, манай ядарсан ченжүүдэд тийм их авчих мөнгө байдаггүй юм байна л даа. Харин хятадууд мөнгөөр зодож байгаа байх нь. Нэг өдрийн дотор хоёр гурван портер машинаар хонины гулуузыг 200, ЗОО-гаар нь ачаад хаашаа ч юм явчихдаг тухай “Хүчит шонхор” захын махны ченжүүд ярьж байна. Тэдэнд нөгөө хятадууд “Бид мах нөөцөлж байгаа. Хавар гаргаж зарна” гэх ч юм уу, эсвэл “Урагш нь гаргаж байгаа” гэдэг бололтой. Гаалийнхан болон мэргэжлийн хяналтынхан болохоор урагшаа мах хил давуулах ёсгүй, гаргахгүй, гараагүй гэнэ. Тэгэхээр хотын захын хэдэн зоориудыг хятадууд түрээсэлчихээд махаа тэнд нөөцөлж байгаа юм байна. Хавар болж монголчууд мацаг барихынх нь үед гаргаж ирээд өөрсдийнх нь юмыг өөрсдөд нь үнэ хүргэж зарах хятад ухаан сийлсэн болох нь үнэнд нийцэж байх шиг. Ноос ноолуурын үед хуримтлуулсан, олсон хэд гурван төгрөгөө үнэп/йдүүлж хадгалснаас өсгөх гэсэн тэдний ухаан л даа. Монгол-чууд хэзээнээсээ л махсаг улс. Махгүйгээр амьдарна гэж ч байхгүй дээ. Үүнийг тэд овжноор ашиглаж байна. Нөөцийн мах бэлтгэдэг хэдэн компанитай зэрэщээд малчдаас, махны ченжүүдээс хонь, ямааны махыг ихээр худалдан авч зоорио дүүргэж аваад хавар юм ховордоод, өдөр уртасч ходоод хонхолзоод ирэхийн цагт кг махыг 3000 төгрөг, түүнээс ч илүү үнээр худалдаж авахгүй гээд яах юм бэ. Хятадын наймаачид ингэж л сэтгэж. 8000 тонн нөөцийн мах бэлтгэх.ёстой тендерт ялсан компаниуд үүнийг мэдсэн болов уу. Кг махыг «2000 төгрөгөөс хэтрүүлэхгүй гэсэн төр, засгийн тогтоол шийдвэр ч тэр үед цаасан дээр л үлдэхвий. Хятадууд ченжүүдээс хонины кг махыг 1350-1550 төгрөгөөр бөөндөж авдаг, түүнийгээ машинд бөөн бөөнөөр нь чихээд л хаа нэгтээ одцог болсоор багагүй хугацаа өнгөрсөн аж. Үүнийг холбогдох газрууд, хяналт шалгалтынхан мэдсэн ч мэдээгүй юм шигл байх юм. Зүй нь хэн, яах гээд, юу хийгээд, хаагуур яваад байгааг андахгүй дагаж мөрддөг баймаар. Ялангуяа өмнөдийн наймаачдыг. Тэд манай өнгөтэй өөдтэй гэсэн болгоныг цөлмөж дуусчихаад одоо мах, сүү рүү маань хуруугаа дүрж байна. Зооринд нөөцөлсөн махыг юугаар хордуулж, яаж хадгалахыг нь хэн ч мэдэхгүй. Газар шороог нь ил цагаан ухаж, төнхөж, хорт бодисоор хордуулж байгаа хүмүүс далд нууц нөөцөлсөн махыг хордуулахгүй гэх баталгаа байна уу. Хаврын тарчиг цагт хэрэвзээ мах ховордоод, үнэ нь тэнгэрт хадаад ирвэл хордуулсан, хордсон ч хамаагүй тэр махыг хэн таньж ялгаж худалдаж авах вэ. Ирэх зун нийслэлийнхний биен дээгүүр юм туураад, гэдэс нь өвдөөд, гүйлгэж суулгаад эхэлбэл би лав гайхахгүй ээ.

Нийтлэгдсэн хэвлэл: Монголын мэдээ

[Menxee]

78,000 ХУУРАМЧ ЮАНЬ БИЕДЭЭ АВЧ ЯВСАН БНХАУ-ЫН ДӨРВӨН ИРГЭНИЙГ БАРИВЧИЛЖЭЭ
2007.12.7 Өглөө орой

Сүүлийн үед манай улсад хууль бусаар амьдарч байгаа иргэд хуурамч юанийг их хэмжээгээр худалдаалж байгаа тухай мэдээлэл ЦЕГ-т ирж байгаа гэнэ. Анх 2007 оны аравдугаар сарын 21-ны өдөр иргэн Г нь “Нарантуул” олон улсын худалдааны төвөөс 270 ширхэг 100 дэвсгэртийн юань буюу нийт 27.000 юанийг үл таних Хятад иргэнээс худалдан авсан байна. Гэтэл дээрх юань нь бүгд ижил серийн дугаартай байсан аж. Тиймээс иргэн Г нь цагдаагийн байгууллагад хандсанаар тус хэргийг мөрдөн шалгах ажил эхэлж байжээ. Тус мэдээллийн дагуу ЭЦГ-ын Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийнхэн шалгаснаар өнгөрөгч аравдугаар сарын 29-ны өдөр 78.000 хуурамч юань биедээ авч явж байсан БНХАУ-ын дөрвөн иргэнийг илрүүлсэн бөгөөд тус газар болон БЗД-ийн цагдаагийн ажилтнууд шалгаж байна. Дээрх дөрвөн иргэн нь хэзээ манай улсад орж ирсэн болон урьд өмнө нь хуурамч юань худалдаж байсан гэх мэт тэдэнтэй холбоотой мэдээллийг шалгаж байгаа бөгөөд эхний ээлжинд аялал жуулчлалын визтэйгээр орж ирснийг нь тогтоогоод байгаа аж. Тус 78.000 юань нь долоон өөр төрлийн хэрнээ ижил серийн дугаартай байсан байна. Юаньтай төдийлөн харьцдаггүй, мэдэхгүй хүний нүдээр харахад тийм ч ялгаатай биш бөгөөд яг дуурайлган хийсэн байж. Жинхэнэ юаньтай харьцуулан харахад усан хээ, Мау Зе Дуны зураг нь яг тохирч байгаа нь иргэд хуурагдах магадлал өндөр байгаа юм. Тэдгээр этгээдүүдийн авч явсан хуурамч юаний шинж тэмдэг нь нэгдүгээрт, “ориг”-оосоо арай зузаан багцаагаар бичгийн цаас шиг гэнэ. Мөн шажигнаж дуугарах дуу нь арай өөр байгаа аж. Харин мөнгөний цаас нь удаан хугацаанд олон хүний гар дамждаг тул гарын ая даахуйц цаасаар хийдэг аж. Хоёрдахь шинж тэмдэг нь серийн дугаарыг нь сайн ажиглавал өндөр нам, том жижиг хэлбэртэй бөгөөд жинхэнээсээ арай бүдэг өнгөтэй байна.Гуравдугаар шинж тэмдэг нь мөнгөний усан хээг нь бүдгэрүүлсэн, мөнгөний дэвсгэртүүдийг нийлүүлэн харахад усан хээ нь зөрж байдаг аж. Жинхэнэ мөнгөний усан хээг хажуугаас харахад харагддаггүй байхад хуурамч юаний усан хээг зориуд бүдгэрүүлэн хуулбарласан байжээ.Түүнчлэн мөнгөн дэвсгэртийн ялтас утас нь стандартын бус материалаар хийсэн байна. Энэ нь дэлхийн ямарч мөнгөн тэмдэгтийн ялтас утас нэг хамжээнд байдаг атал тус хуурамч юанийн дэвсгэртийнх зөрсөн болхидуу технологиор хийсэн гэмээр аж. Ерөнхийдөө хуурамч 100 юанийг ганц нэгээр нь харахад төдийлөн танигдахгүй. Харин хооронд нь харьцуулан харахад дээрх ялгааг төвөггүй олох боломжтой гэнэ. Одоогийн байдлаар 78.000 хуурамч юанийн хэрэг шалгагдах шатандаа явж байгаа учир урьд өмнө нь олон хүнд худалдаалсан байж болзошгүй. Тиймээс иргэд юань худалдан авахдаа явуулын хүний гар дээрээс бус зөвшөөрөлтэй цэгүүдээр үйлчлүүлэхийг цагдаагийн ажилтнууд сануулж байна. Мөн хэрэв танд дээрх шинж тэмдэг бүхий хуурамч юань байгаа бол ЦЕГ болон ЭЦГ-ын ЭЗГХТГ-т мэдээлэх шаардлагатай. Манай улсад Хятад иргэд өөрийнхөө нутгийн нэг хотоос нөгөө хотруу зорчиж байгаа мэт хүссэн цагтаа орж гарч байгаагийн улмаас янз бүрийн хэрэг их гарах болсон. Ялангуяа хуурамч юанийг их хэмжээгээр оруулж ирж байна. Тиймээс иргэд юань худалдан авахдаа зөвшөөрөлтэй цэгээс авахыг ЦЕГ-ын Хэвлэл мэдээллийн төвийн дарга, цагдаагийн дэд хурандаа Т.Сайнжаргал сануулав.

Нийтлэгдсэн хэвлэл: Өглөө орой

[toast]

unuudurtuu 蒙古经济情况 хужаа хэлээр оллд өгөх хүн байна уу?

Hong Kong -iin Daliy News geed hai urd n ushij bsan um bn , bas MGL-in batlan hamgaalinhiin tuhai bichsen bsan ???

Монголын эдийн засгийн өнөөгийн байдал гэж байгаан бишүү

http://www.cird.org.cn/cgi-bin/kxwk/Cir ... ext_id=525

[saturn glory]

ingej bicheed bval umhii hujaa nar medne dee bi tedniig ysnaasaa tsusnaasaa uzen yddag

[mr_uuganaa]

Төмөртийн овооны цайрын ордыг Хятадын компанид бэлэглэжээ
Aшигт малтмал тойрсон хэрүүл тасрахаа байснаас гадны компаниуд хөрөнгө оруулахаасаа эмээх боллоо. Ашигт малтмалын салбарт гадны компанитай хийсэн Тогтвортой байдлын гэрээг эсэргүүцэж өлсгөлөн зарлаж байсан “Эрс шинэчлэл” хөдөлгөөнийхөн гудамжинд суугаад ямар ч үр дүнгүй гэдтйг ухаарч авлигачидтай хариуцлага тооцох баримтаа цуглуулж судалсан байна. Үр дүнд нь лиценз, газар, авлигатай холбоотой баримт бүрдүүлсэн төдийгүй дэлгэж эхэллээ. Тэд Төмөртийн овооны цайрын ордыг сонгон авч УИХ, ТЕГ-аас томилогдсон ажлын хэсэгтэй хамтарч шалгалт явуулжээ. Шалгалтаараа багагүй зөрчил илрүүлсэн ба УИХ-ын ажлын хэсэг дүгнэлт гаргаж өгөхөөр шийджээ. Тиймээс “Эрс шинэчлэл” хөдөлгөөн бүрдүүлсэн баримтаа шүүхэд өгөх гэнэ. Сүхбаатар сумын нутагт оршдог. 1974-1979 онд Монгол Германы хайгуулын анги судалгаа хийж 9.0 тонн хүдэр, 1.2 сая тонн цэвэр цайрын баттай нөөц тогтоосон. Хайгуулын ажилд тухайн үеийн ханшаар улсын төсвөөс 10.9 сая шилжих рублийн зардал гаргасан нь ойролцоогоор 10.9 сая ам.доллартай тэнцэх аж. “Цайрт минерал” компани дээрх хайгуулын зардлыг эргэн төлөх талаар 2000 оны арваннэгдүгээр сард Ашигт малтмалын хэрэг эрхлэх газартай гэрээ байгуулахдаа 571 мянган ам.доллар төлөхөөр тохиролцсон нь бодит зардлаас 19 дахин бага үнэ юм. Дээрх 19 дахин бага мөнгө эргэж төлөх нөхцөлийг АМХЭГ-ын даргын 2000 оны 135 дугаар тушаалаар томилогдсон ажлын хэсэг бүрдүүлж өгсөн. Ямар ч хууль зүйн үндэслэлгүй энэ шийдвэр гаргаж улсыг хохироосон тухайн үеийн албан тушаалтнууд авлига авсан байх магадлалтай. Мөн Төмөртийн овооны Цайрын ордын ашиглалтын лицензийг 1997 онд “Металл импекс” компани авсан. Тэгсэн хэрнээ тухайн ондоо Хятадын “NFC” компанитай хамтарсан хөрөнгө оруулалттай (100.0 мянган амдоллар) “Цайрт минерал” ХХК-ийг байгуулан тус ордыг ашиглахаар ажиллаж эхэлсэн аж. “Цайрт минерал” ХХК 1998 оны тавдугаар сард цайрын ордын төсөлд бие даан хөрөнгө оруулахаар тооцоолжээ. Гэхдээ эхний таван жилд багтаан 20 сая ам.доллараас багагүй хөрөнгө оруулах үүрэг хүлээн Монгол Улсын Засгийн газартай тогтвортой байдлын гэрээ байгуулсан хэрнээ үүргээ биелүүлээгүй. 1998 оны арванхоёрдугаар сард Монгол Улс, БНХАУ-ын Засгийн газар гэрээ байгуулж БНХАУ-ын Засгийн газраас Монголын талд 100 сая юанийн хөнгөлттэй зээл олгоно. Харин энэхүү зээлийг манай Засгийн газрын зөвшөөрсөн жинхэнэ хэрэглэгчид олгохоор тохиролцсон байна. Үүний дараа буюу 1999 оны арваннэгдүгээр сарын Засгийн газрын хуралдаанаар “Цайрт минерал” ХХК-д олгохыг зөвшөөрсөн. Гэхдээ энэ зээл 2000 он хүртэл олгогдоогүй байжээ. Гэтэл сонгууль болж, Засгийн газар солигдов. Ингэснээр 2000 оны арванхоёрдугаар сард хэлэлцээрээр дахин нэмж 100 сая юанийн хөнгөлөлттэй зээлийг 1998 оны нөхцөлөөр нэмж авахаар тохиролцжээ. Уг хоёр хэлэлцээрт тухайн үед Сангийн сайд асан Ч.Улаан Засгийн газрыг төлөөлж гэрээ байгуулсан. Тэрбээр гэрээ байгуулахдаа “Энэ зээл Монгол Улсын Засгийн газарт огт хамаагүй. Засгийн газар зээлийн талаар үүрэг хүлээхгүй” гэсэн өгүүлбэр нэмж оруулан Хятадын хувийн компанид бэлэглэх нөхцөлийг бүрдүүлсэн. 2000 оны Засгийн газрын хуралдаанаар асуудлыг авч хэлэлцэхэд танхимын гишүүдэд худал хэлж, Монгол Улсад ашигтай гаж иттүүлсэн. Харин энэ үед тухайн үеийн Засгийн газрын гишүүд асуудалд хариуцлагатай хандаагүй нь хурлын протоколоос харагддаг юм. Ийнхүү зальт этгээдүүд Засгийн газрын зээлийн мөнгийг Хятадын компанид зувчуулан бэлэглэх, өөрсдөө ашиглах нөхцөлийг бүрдүүлсэн байна. 2001 оны нэгдүгээр сарын 9-ний Сангийн яамны албан тоотоор, энэхүү хөнгөлттэй зээлийн жинхэнэ зээлдэгч нь Хятадын “NFC” нь цайрын ордын хувьд огт хамаагүй компани юм. Тиймээс “Цайрт минерал” ХХК-тай байгуулсан Тогтвортой байдлын гэрээ 2003 онд цуцлагдах үндэслэл хангалттай бүрдлээ. Хөрөнгө оруулалтаа хийгээгүй учир одоо шууд цуцлах хэрэгтэй. Монгол Улс өөрөө хөрөнгө оруулсан учир 100 хувь улсын үйлдвэр байх ёстой гэж мэдэгдсэн юм. Ямартай ч иргэний хөдөлгөөнүүд ийнхүү эхнээс нь төр засгийн түшээдийг авлигын хэргээр шүүхэд татах нь.

А.Ирмүүн

hen belegtsen yum be mongoliin ard tumen uu?

[Gamezmn]

chi beijingiin ali surguuli ve?