USD Dollar vs. MNT Tugrug => Доллар Ханш

[GaNBaYaR]

чи нэг л буруу ойлгоод байхын.

ногооны ханш буух нь жирийн иргэдэд хэрэгтэй. авсан цалингаараа их зүйл худалдаж авна.
харин олигархуудад бол ашиггүй.

харин энэ явагдаад байгаа сценари бол зах зээлийн хуулийн дагуу явагдаж байгаа зүйл биш.
тэд 2012 оны сонгуульд зарцуулах мөнгөө босгож байна шдээ.
хотын дарга гэхэд 20.000.000 ногоон гаргаж байна гээд бодхоор ханшийн зөрүүн дээрээс асар их ₮ унагаж байгаа биздээ?
гэтэл хэн тэр бүхнээс гарах алдагдлийг хүлээж байна вэ?
жирийн иргэд мань мэт шүү дээ.

[Hundaga]

yag odoo law butsaad 10-20 MNT osson haragdaj bna.. suga osoosoi :)

[haluun]

neg ih suga osohgui bhaa gehdee aajim buulgaj ogtsom osgoh ni humuust zah zeeld ymar noloo uzuuleh talaar yriltsay enenees hen yaj ashig olj bolohov, gol ni buuh osoh gadaad bolon dotood shaltgaan odoo bolj bgaa bolon oiriin ireeduid garch boloh, Hytad Korea, Oros gurvaas ih hamaarch bna shuu bas Usa Livi Yponii gazar hodlolt geel, gehdee odoo bolj bgaa osolt buuralt delhiin zah zeeltei holboogui yvj bna, dotoood geheer ymar baihav uul uurhai gazar shoroonii ajil ehleh geed tehnik selbeg heregsel gadnaas tataj bgaa uls mash ih bna shuu 8 sharga bol 50 say von avah gehed l oldohgui avahaar tegeel vonii une oschih shahuu bna gej bna end ekscavator zuuchildag naiz maani zavgui ih ajiltai bgaa suragtai tom tom tosliin surgaar tehnik ih oruulj baih shig 1 ni 50-200 myngan dollar geheer bank ymar iheer zarah bish 8 shargiig bol hoosolno ldoo za ene bol surhii shalgaan bish oor ui bna .... bi hanshind sanaa zovohoo bolison baisnaaraa um avsan hoishid ch shuud ergelduulne Golomtod ogch Lu g sanhuujuulehgui ymar huu ni hanshnii unalt inflytsaas iluu garah bish adaglaad altan bogj avch zuugeed baisan deer buh valut ijil tsaas budag bolson
ahij iishee orj irehgui ee mongotei ulsuud ni end orj nervtene biz kkk

[SA]

Төгрөгийн дилемма

Эдийн засгийн олон талт асуудлуудаас энэ удаад инфляци ба төгрөгийн ханшийг авч бичлээ.

2009 онд долларын эсрэг төгрөгийн ханш өмнө хүрч байгааагүй төвшинд хүрч суларсан. Цаашид төгрөгийн ханш эдийн засгийн суурь хүчин зүйлсийн улмаас долларын эсрэг тасралтгүй чангарах төлөвтэй байгаа. Гэтэл инфляцийн төвшин 2010 он гарсаар огцом өсч байгаа нь санаа зовоосон асуудал болоод байна.
Инфляцийг яаж бууруулах вэ?
Долларын эсрэг төгрөгийн ханш (USDMNT) өссөнөөр импортоор орж ирж байгаа бараа бүтээгдэхүүний үнэ ард иргэдийн хувьд харьцангуй хямд болж ирдэг. Өөрөөр хэлбэл USDMNT=1370 байх үед 100 доллараар Хятадаас оруулж ирдэг гар утасны үнэ 137,000 төгрөг байна. Харин USDMNT=1300 болж буух буюу төгрөгийн ханш чангарч, долларын ханш сулрах үед нөгөө утас маань 130,000 төгрөг болж хямдарч байна.
Тухайлбал 2009 онд импортоор оруулж ирсэн хүнсний бүтээгдэхүүний үнийн дүн 292.7 сая доллар, нефтийн бүтээгдэхүүний үнийн дүн 523.6 сая доллар байна. Мэдээж эдгээр бүтээгдэхүүнүүд нь ард иргэдийн ба бизнесийн байгууллагуудын өдөр тутмын хэрэгцээнд хэрэглэгддэг бүтээгдэхүүнүүд билээ. Хэрэв долларын ханш 2009 онд төгрөгийн эсрэг дунджаар 250 төгрөгөөр өссөн гэж үзвэл Монголын 2.8 сая ард иргэд өмнө хэрэглэж байсантайгаа ижил хэмжээтэй бүтээгдэхүүн хэрэглэхийн тулд жилд нийтдээ 204 тэрбум төгрөг нэмж төлөх ёстой болно. Үүнийг нэг иргэнд ногдуулж үзвэл жилийн 72 мянган төгрөг болох юм.

Инфляци оны эхнээс 13.1 хувь болж өсчээ. Оны эхэнд аливаа барааг дунджаар 100 төгрөгөөр худалдан авдаг байсан гэж үзвэл одоо 113.1 төгрөгөөр авахаар болоод байна. Өөрөөр хэлбэл хэтэвчинд байгаа төгрөгний худалдан авах чадвар суларсаныг харуулж байна. Энэ нь 2008 оны сүүлээр үүссэн нөхцөл байдал (Оны дундуур инфляци 30% гарсан) давтагдаж магадгүй эрсдлийг бий болгож байна. Инфляци ийнхүү өсөхөд төрөөс гэнэт тараасан мөнгө тодорхой хэмжээгээр нөлөөлсөн нь ойлгомжтой.

Төгрөгийн ханш өсөх нь экспортод муугаар нөлөөлөх үү?
Үндэсний валютын ханш өсөх нь экспортод муугаар нөлөөлнө гэж олон улсын эдийн засгийн номнуудад сургадаг. Гэхдээ үүнийг бид зөв өнцгөөр нь ойлгох хэрэгтэй. Экспортод, тэгэхдээ олон улсын зах зээлд орлуулах бараа ихтэй жижиг, дунд, хүнд үйлдвэрлэл хийгээд аялал жуулчлалд дулдуйдсан Европ, Япон мэтийн эдийн засгуудад үндэсний валютын ханш огцом өсөх нь хортой нөлөө үзүүлэх нь дамжиггүй. Олон улсын эдийн засгийн онолууд ч гэсэн иймэрхүү томоохон эдийн засгууд дээр суурилж гардаг. Харин Монгол улсын эдийн засгийн парадигм нь огт өөр тул бид арай өөр өнцгөөс асуудлыг авч үзэх ёстой.
Манай экспортын гол нэрийн бараа болох уул уурхайн бүтээгдэхүүнүүдийн үнэ төгрөгөөр тогтоогддоггүй. Бид дэлхийн нийлүүлэлтийн хэмжээнд мэдэгдэхүйц нөлөөлж чадахуйц том экспортлогч биш. Тэгээд ч төгрөгийн ханш долларын эсрэг чангарах нь манай талаас гадаад худалдан авагч талтай байгуулсан гэрээний дагуу экспортлох бүтээгдэхүүний хэмжээнд нөлөө үзүүлэхгүй.
Харин зөвхөн манай голлох уул уурхайн экспортлогч байгууллагуудын төгрөгөөр илэрхийлсэн ашигт сөрөг нөлөө үзүүлнэ. Тухайлбал манай Эрдэнэт үйлдвэр жилд цэвэршүүлсэн дүнгээр 120 мянган тонн цэвэр зэс экспортлож олон улсын зэсийн зах зээлийн дундаж үнээр нийлүүлдэг гэж үзье. Хэрэв олон улсын зах зээл дээрх зэсийн үнэ огт өөрчлөгдөхгүй тогтмол 6000 доллар/тонн байна гэвэл Эрдэнэтийн жилийн борлуулалтын орлого 720 сая доллар болно. Тэгтэл USDMNT 1370 – аас буурч 1300 болсон тохиолдолд Эрдэнэтийн төгрөгөөр илэрхийлэгдэх орлого 50,4 тэрбум төгрөгөөр буурах болно. Өөрөөр хэлбэл Улсын төсөвт хуваарилагдах байсан орлого мэдэгдэхүйц хэмжээгээр багасах нь байна.
Гэхдээ энэ нь экспортын тоо хэмжээнд муугаар нөлөөлөхгүй байгааг бид харж байна. Зөвхөн төгрөгөөр илэрхийлэгдэх орлогын дүнг бууруулсан харагдаж байна. Гэтэл манай голлох экспортын бүтээгдэхүүнүүд болох зэс, алт болон бусад уул уурхайн бүтээгдэхүүний олон улсын зах зээл дээрх үнэ байнга савлаж байдаг. Ханш өдөрт 5%-иар хөдлөх нь хэвийн л үзэгдэл. Уншигч авгай санаж байгаа бол 2008-2009 онд зэсийн үнэ 2,800 доллар хүртэл унах үед Эрдэнэт үйлдвэрийн орлогын бууралт төсөвт мэдэгдэхүйц цохилт үзүүлж байсан.
Эрдэнэтийн зэсийн үнэнд төгрөгийн ханш гэхээсээ илүүтэйгээр олон улсын зах зээл дээрх зэсийн үнэ ханш илүү их нөлөөлөл үзүүлдэг. Бид олон улсын зах зээл дээрх ханшийн эрсдлээс хамгаалах деривативуудыг өргөнөөр ашиглах хэрэгтэй. Зах зээл дээр зэсийн ханш 2,000 доллар хүртэл унаад байхад 6,000-7,000 доллараар зэсээ зарж болох тийм хувилбар байна. Үүнийг олон улсад түгээмэл ашиглаж байна.
Төгрөгийн ханш чангарахад сөрөг нөлөөлөл үзэж магадгүй өөр хэсэг секторууд бол аялал жуулчлал ба ноолуурын секторууд юм. Төгрөгийн ханш өссөнөөр Монгол ноолуурын доллараар илэрхийлэгдэх үнэ өсөхөөр харагдаж байна. Нөгөө талаас төгрөгийн ханш чангарах тутам гадаадаас ирж байгаа жуулчны хэтэвчинд байгаа долларын худалдан авах чадвар багасч байна. Гол нь эдгээр жуулчдын хэтэвчинд байгаа мөнгөний худалдан авах чадвар нь бидний сэтгэлийг зовоох асуудал биш юм. Харин төгрөгийн ханш ийнхүү чангарсанаар Монголд ирэх жуулчдын тоо цөөрөх үү гэдэг л асуултыг хариулах шаардлагатай. Миний бодлоор жуулчид Монголд худалдан авалт хийхээр биш (Европ, Америк шиг биш) харин үнэхээр Монгол улсыг үзэхээр зорьдог болов уу. Өөрөөр хэлбэл төгрөгийн ханшийн өөрчлөлт жуулчдын Монголд ирэх эсэх тухай шийдвэрт огтхон ч нөлөө үзүүлдэггүй. Тэгэхээр ирэх жуулчдын тоо хийгээд тэдний төлөх долларын хэмжээнд өөрчлөлт орохооргүй мэт байна.
Ноолуурын тухайд бол тэртэй тэргүй энэ бүтээгдэхүүн маань өөрөө олон улсад өрсөлдөгч цөөнтэй, тансаг ангилалын бүтээгдэхүүн тул үнийн мэдрэмж харьцангуй багатай. Үнэ гэхээсээ илүүтэйгээр загвар, имиж, сурталчилгаа зэрэг үзүүлэлтүүдэд үндэслэн зарагддаг тул төгрөгийн ханшийн өсөлт ноцтой сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй л болов уу.
Монголбанкны нөөц ба Төгрөгийн нийлүүлэлт
Улс орны эдийн засгийг дэмжих, бизнес эрхлэгчдэд бизнес эрхлэх аятай таатай нөхцлийг бүрдүүлэхэд мөнгөний нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэх, өөрөөр хэлбэл төгрөгийн хүүг бууруулах нь онцгой ач холбогдолтой. Хүү бага байхад бизнес эрхлэгч дээр ирэх санхүүжилтын зардал багасах маш сайн талтай.
Төгрөгийн нийлүүлэлт ихэссэнээр инфляци өсөх эрсдэл үүсдэг. Инфляцийг өсгөлгүйгээр төгрөгийн нийлүүлэлтийг бага багаар тэлж эдийн засгийн өсөлтийг дэмжих нь Монголбанкны хөх толбо. Монголбанк энэ нарийн төвөгтэй ажлаа хийж ядаж байтал нь гэнэт Төрийн бусад байгуулалтын зүгээс мөнгөний нийлүүлэлтийг урьдчилан мэдэгдэлгүйгээр буюу төлөвлөх боломж олголгүйгээр нэмэх нь ард иргэдэд хортой. Ард иргэдэд 70,000 төгрөг өгөхдөө худалдан авах чадварыг нь 13 хувиар сулруулчихаж болохгүй.

Төвбанкны валютын нөөц 2009 оны эхний улирлын сүүлчээр шавхагдаж 400 сая долларт шүргэсэн боловч эргээд өссөөр 1.4 тэрбум доллар давж рекорд өндөр төвшиндээ хүрээд байна. Монголбанк төгрөгийн ханшийг огцом сулрахаас сэргийлж чадахуйц хэмжээний валютын нөөцтэй байх ёстой. Одоогийн энэ 1.4 тэрбум доллар хангалттай бишээ. Гэхдээ нөөцийг ихэсгэх зорилгоор зах зээл дээр орж ирсэн долларыг бүгдийг нь худалдан авах нь эргээд төгрөгийн инфляцийг хөөрөгдөх маш хортой үр дагавартай. Нөөц бий болгох процессийг аажмаар туйлын болгоомжтой хийх ёстой. Гадаад валютын нөөцийг нэмэгдүүлэхдээ төгрөгийн ханшийг аажмаар чангаруулж байхгүй бол саяны хэдэн сард тохиолдсонтой ижил огцом инфляци өсөх аюул ирээдүйд бий болно.

Нийлүүлэлтийн шок ба ложистик
2007-2008 онуудад инфляци 30 хувь давсан нь нийлүүлэлтийн шокоос ихээхэн хамааралтай. Эдийн засагт гэнэт их хэмжээтэй мөнгө гадаад (хөрөнгө оруулалт) ба дотоодын эх үүсвэрээс (Эрдэнэтийн зэсийн үнэ өссөн г.м) орж ирсэнээр бараа бүтээгдэхүүний эрэлт огцом нэмэгдсэн. Гэтэл урд хөршөөс төмөр замын хүчин чадал хүрэхгүй байснаас болж бараагаа цаг хугацаанд нь уян хатан татаж чадаагүй. Эрээнд 1 тонн цементийн үнэ 70-80 орчим мянган төгрөг байсаар байтал Замын үүдэд буюу ердөө хэдхэн километрийн зайд энэ үнэ 100 мянган төгрөг гарсан. Энэхүү асуудлыг бүхэлд нь ложистикийн асуудлууд гэж нэрлэе. Эдийн засгийн хууль ёсоор бол эрэлт ихэсхэд нийлүүлэлт дагаж өсч чадахгүй бол үнэ өсдөг зүй тогтолтой. Тэгэхээр эрэлт ихэсмэгц маш хурдан бараа бүтээгдэхүүнийг нийлүүлдэг олон улсын тээвэр, харилцаа холбооны системийг Монгол улсын ложистикийн бодлогын хүрээнд бий болгох нь эдийн засагт асар ач холбогдолтой. Тэгэхээр улс орны эдийн засгийн асуудал зөвхөн Сангийн Яам, Монголбанкинд хамааралтай биш болох нь харагдаж байна. Энэхүү ложистикийн асуудал дотор гаалийн уян хатан, шуурхай үйл ажиллагаа, тээвэр зуучийн компанийн мэргэжлийн чадвахын асуудлууд ч бас багтдаг. Хэрэв гаалийн үйл ажиллагаа удаашралтай байгаад бараа зах зээл дээр удаж нийлүүлэгдвэл энэ хооронд бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсчихдөг. Нэгэнт үнэ өсчихсөн тохиолдолд эргэж өмнөх төвшиндээ хүртэл буудаггүй ерөнхий эдийн засгийн зүй тогтол байдаг.

Мөнгө тараах нь зөв үү
Ардчилалын зарчмын хувьд ерөнхийдөө буруу боловч Монголын өнөөгийн нөхцөл байдлын хувьд зөв юм. Хамгийн гол нь нийгмийн сэтгэлзүйд төрөөс өгч байгаа мөнгийг урт хугацаатай баялаг үйлдвэрлэх зүйлд зарцуулах сэдлийг давхар өгөх нь чухал. Ингэхийн тулд мөнгөн хэлбэрээр шууд биш харин мэргэжлийн сургалтын эрх, эрүүл мэндийн даатгал, байрны зээлийн урьдчилгаа, хамтын хөрөнгө оруулалтын сангийн хувьцаа зэрэг хэлбэрээр өгөх нь ашигтай. Мөнгө тараахдаа төрийн байгуулалтууд өөр өөрсдийн стратеги, үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг уялдуулах чухалтай.

Бодлогын хүү ба банк хоорондын захын хөрвөх чадвар
Монголбанк бодлогын хүүгээ өсгөж 11 хувь болгоод буй. Банк хоорондын захын хөрвөх чадвар маш их байгааг ердөө төв банкны үнэт цаасанд байршаад байгаа мөнгөний хэмжээг (500 гаруй тэрбум төгрөг) өмнөх оны мөн үетэй харьцуулж харахад тодорхой болно. Ердөө нэг жилийн дотор үнэт цаасанд байршуулсан мөнгөний хэмжээ хэд дахин өссөн байх юм. Банк бол ашгийн төлөө ажилладаг байгууллага. Түүний ашиг нь татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн (харилцах, хадгаламж г.м) дундаж хүү ба олгосон зээлийн хүүгийн зөрүүгээр тодорхойлогддог. Монголын банкны секторын татан төвлөрүүлсэн хөрөнгийн дундаж хүүг 11 хувьтай тун дөхүү гэж үзвэл банкууд цаашид 11 хувь дээр ийм их хэмжээний мөнгө байршуулаад байж чадахгүй нь ойлгомжтой. Нэг бол төвбанк үнэт цаасны хүүгээ цаашид нэмэгдүүлэх, эсвэл банкууд зээл идвэхийлэн олгож эхлэхээс өөр зам үгүй. Ингэвэл мөнгөний нийлүүлэлт нэмэгдэж инфляцийн асуудал дахиад сөхөгдөнө. Гэхдээ банк өөрөө бодитой секторт, хяналттай хөрөнгө оруулалт хийдэг нийгмийн гайхамшигтай функцийнх нь хувьд хамаагүй хориг саад тавихаас аль болох зайлсхийх нь чухал. Төр хяналт султайгаар, менежмент муутайгаар мөнгийг тараадаг бол банк ирээдүйд бодит эдийн засаг болж хувирах үйлдвэрүүд, бизнесүүдэд хөрөнгө оруулалт хийдэг. Шаардлагаа тавьдаг, хяналтаа хийдэг.

Мал аж ахуйн стратегийн асуудал
Манай хэрэглээний үнийн сагсанд (инфляци) мах чухал байр суурь эзэлдэг. Гэтэл махны үнийн өсөлт нь “сансарын” хурдаар явагдаад байдаг. Энэ нь инфляцийн өсөлтөд зохих нөлөө үзүүлж байна. Монгол улсын нэг хүнд ногдох малын тоо тасралтгүй өссөөр буй боловч гайхалтай нь махны үнэ байнга өсч байгаа нь эдийн засгийн эрэлт нийлүүлэлтийн хуулийн эсрэг зүйл болдог. Зүй нь нийлүүлэлт ихсэхээр үнэ буурах ёстой байгаад байдаг. Энэ нь нэг бол Монголчууд урьд нь огт мах иддэггүй байж байгаа сүүлийн жилүүдээс буюу нэг кг махны үнэ 2,000 давах үеэс эхлэн огцом ихээр мах идэж эхэлсэн байж таарах гээд байна эсвэл өөр суурь учир шалтгаан байна.
Миний бодлоор эдийн засгийн суурь ойлголтуудын нэг болох “бүтээмж” ба “ашигт ажиллагаа” алдагдсаных бололтой. Манай мал аж ахуйн уламжлалт маллагааны арга нь цаг үедээ нийцэхгүй байгаагаас нийслэлчүүд Хятадаас сүү оруулж ирж хүнсэндээ хэрэглэж байна. Гэтэл нэг малд ногдох хүний тоогоор Хятад улс манайхыг хэд нугалж таараад байдаг.

Эцэст нь тэмдэглэхэд Монголбанк гадаад валютын нөөцөө нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ төгрөгийн ханшийг долларын эсрэг, цаашлаад юаны эсрэг аажим аажмаар сул тавих нь зүйтэй. Ингэснээр бид импортын барааны үнийн өсөлтийг хязгаарлах замаар инфляцийн өсөлтийн далайцыг хаах, иргэдийн зохистой хэрэглээг дэмжих, бизнесүүд импортын тоног төхөөрөмжийг хямд үнээр худалдан авах боломжийг бүрдүүлэх, үнэн хэрэгтээ доллараар үнэлэгддэг машин, байр зэрэг үнийн дүн ихтэй зүйлсийн үнийг бууруулах буюу ядахдаа л үнийг өсгөхгүй тогтоон барих, гадаадын хөрөнгө оруулагч нарын өмнө тогтвортой хүчтэй валюттай улс гэдгээ илэрхийлэх зэрэг маш олон давуу тал бий болно.

http://ganzorigulziibayar.blogspot.com/ ... st_06.html

[khangai]

huuy sayhan doo sayhan 2008 ond $ ~1150 baisan shuu dee. Dollar ~1100 baihad bolno gej bi huvidaa uzej bn.
Hyamarlaar Dollar Usuj baihad Puu Paa geed baisan uls odoo butsaaad hevendee oroh gej baihad barag navs unaad baigaa yumshig yum yariad baihiin.
Dollar unan uu gehees usnu gej baihgui tom tom orduud ashiglaltand oroh gej bn, horong oruulalt mash ih orj irj bn,Olon ulsad Dollar ooroo hansh mash ih unaj bn.

[SA]

Өнгөрч буй долоо хоногт долларын индекс унасаар 74-т хүрлээ. Зарим шинчээжид 2018 он гэхэд доллар бүрэн дуусгавар болно гэж бичсэн байх юм.

[SA]

Доллар үлгэрийн орон руу аялсаар л.

[SA]

Энэ сард нэг доллар 1080 вонтой тэнцэж байна. Тэгэхээр төгрөгөөр ч гэсэн тэр орчим байх ёстой болов уу. Вон 1 төгрөг 17 мөнгөтэй тэнцэж байгаа юм байна.

[SA]

Инфляцийн төвшин албан ёсоор 13, ОУВС-н айж байгаагаар 25 хувь, миний бодлоор 30 хувь дөхөж магадгүй боллоо.

Гадаадын багахан хөрөнгө оруулалт жижиг эдийн засагт гэнэт хүчтэй нөлөөлсөн - долларын нийлүүлэлт маш ихээр нэмэгдсэн. Миний ойлгож байгаагаар ердөө 2010 онд долларын орох урсгал ойролцоогоор 1.5 тэрбум доллар байсан нь ДНБ-ны 30 орчим хувьтай тэнцэнэ гэхээр манай эдийн засгийн хувьд ямар их нийлүүлэлт болох нь ойлгомжтой.

Доллар төгрөг 1000-аас доошоо орох магадлал байсан тул "экспортоо хамгаалах" гэсэн УИХ, ЗГ, Төвбанкны бодлогын хүрээнд валютын зах дээр Монголбанк тасралтгүй интервенц хийж байгаа. Интервенц хийнэ гэдэг нь зах зээл дээр байгаа долларыг худалдан авч хариуд нь хэвлэсэн төгрөг өгнө гэсэн үг. Ингэж их төгрөг хэвлэхээр мөнгөний зах дээрх төгрөгийн нийлүүлэлт ердөө нэг жилийн дотор 70 хувиар буюу бараг нэг нугарч нэмэгдсэн байх юм. Энэ нь би буруу ойлгоогүй бол 2 триллион орчим төгрөг юм уу даа.

Дээрээс нь УИХ-аас шат дарааллан хэдэн зуун тэрбум төгрөг ард түмэнд хуваарилах нэрээр гар дээр нь тараагаад өгсөн. Тэр нь архи, хоол болоод маргааш нь үгүй болов доо. Уул нь байрны зээлийг нь хаах, сургалтын тэтгэлэг (хавтгайрах биш), эрүүл мэндийн үйлчилгээ зэрэг байсан бол зарчмын хувьд өөр байх байлаа. Мөнгөний нийлүүлэлтийг харьцангуй нэмэгдүүлэхгүйгээр шийдэж болох байв.

Зах зээл дээр 3 талх 3 төгрөг байхад 1 талхны үнэ 1 л төгрөг байна. Харин зах зээл дээрх талхны үнэ өөрчлөгдөөгүй байхад нэмээд 3 төгрөг оруулчихвал нэг талхны үнэ шууд нугарч 2 төгрөг болно. Тэгэхээр мөнгөний нийлүүлэлтийг ийнхүү огцом нэмэх нь ямар үр дүнтэй байгааг харж байгаа биз.

Монголбанк инфляцитай тэмцэнэ гээд өөрөө төгрөг хэвлээд мөнгөний нийлүүлэлтээ урьд хожид хэзээ ч байгаагүйгээр нэмээд сууж байдаг.

Дэлхий дээр төв банк нь үнэт цаас гаргаад Сангийн яам нь гараа хумхиад сууж байдаг 2-3 улс байдагийн нэг нь Монгол. Энэхүү мөнгөний бодлогын арга хэрэгсэл нь оновчгүй болох нь олон удаагийн эдийн засгийн шалгуураар нотлогдчихоод байхад одоо болтол үүнтэйгээ зууралдаад суугаад байгаа нь ойлгогддоггүй. Дэлхийн бүх төв банкууд суурь хүү, банк хоорондын захын зорилтот хүү, ЗГ-ын үнэт цаасанд түшиглэсэн арга хэрэгслүүд ашиглаж байхад бид яагаад өөрөөр яваад, тэр нь болохгүй байгаа нь харагдаад байхад үргэлжлээд байдаг юм.

Төгрөгийн ханш чангарснаар манай экспортод муугаар нөлөөлөхгүй ээ. Зөвхөн экспортоос орж ирэх орлогын төгрөгөөр илэрхийлсэн тоо хэмжээнд л сөрөг нөлөөлөл үзүүлнэ. УИХ, ЗГ хоёр уул уурхайн компаниудаас авах татварын орлого нь буурчихна гэж бэмбэгэнэж байгаа юм.

Яг үнэндээ уул уурхайн компаниудаас татвар аваад эргүүлж ард түмэнд өгсөн нэр зүүж баатар болсоноос ард түмний гар дээр байгаа төгрөг инфляци багатай, долларын эсрэг хүчтэй байх нь зүйтэй юм болов уу.

Зүгээр ЗГ-ыг хараад хэвтэж байдаг, юу ч хийж чаддаггүй, Луизианнагийн архичид шиг, Австралын нутгийн индианууд шиг сар бүр улсаас тэтгэмж аваад байж байдаг тийм бүдүүлэг ард түмэнтэй болох гээд байна уу. Үндэсний аюулгүй байдлын асуудал юм биш үү. Хэн нэгний явуулга юм уу. Уул нь ариун хөдөлмөрөөрөө олсон хэдэн бор төгрөг нь худалдан авах чадвар сайтай аль ч улсын валютын өмнө бардам тийм л ард түмэнтэй баймаар санагдаад байх юм.

Долларын ханш сулраад 500 болог л дээ. 100 долларын гар утасс 125 мянга биш 50 мянга болоо л биз. Уул уурхайн компаниудын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл нэмэгдэж болно, ер нь тэд нарын төлөх татварын орлого тэртэй тэргүй 300 хүнтэй суманд зам тавихад зарцуулагдах юм чинь ер нь хэнд хамаатай юм.

Би эсвэл хэт монгол бодоод байна уу?

http://ganzorigulziibayar.blogspot.com/ ... dlock.html

[hicheel]

sonirholtoi article.

[С.Баяр]

интевенц=intervention
(хамгийн их интервенци хийдэг улс валют бол БОЖ болон японы ен , интервенцийн идиологоор бол зах зээлийн мөнгөний нийлүүлэлтийг ихэсгэхгүйгээр өөрийн валютыг гадны валюттай харьцах харьцааг төв банк болоод төрийн хүссэн түвшинд барих бдаг!)

мөнгөний ханшыг тогтоодог 2хон зүйл бий , 1 нь гадаад валюттай харьцах ханш , нөгөөх нь дотооддоо бодит үнэлгээгээр бүтээх үнэлэмж юм , тухайн улсын валютыха үнэ ханшийг аль талыг нь барьж сонгохоос шалтгаалж мөнгө нь гадаад зах зээл дээр хөвөх эс хөвөх нь тодорхойлогддог , тэгхэд Монголбанкнаас гаргасан захирамжаар аль нь ч тодорхойгүй бдаг , юу гэхээр дотоод зах зээл дээрх төгрөгийн ханшаа Монголбанкны зүгээс барьна харин гадаадын валюттай харьцах ханш нь хөвнө эсвэл доллартай харьцах ханшийг нь монголбанк бариад дотоод зах зээл дээрх төгрөгийн ханш нь хөвнө гэдэг 2 сонголтын алийг нь гэдгээ тодорхойлоогүй , тийм болхоор доллар төгрөгийн харьлцаа ийм сонин бдалд орчоод бгаа , Төрөөс Монголбанкны бодлогод оролцохоо зогсоож эрх мэдэлийг нь өөрсдийх нь гарт өгөхгүй бол энэ жонхуу үргэлжилсээр бх болно

[kOOk]

...Яг эрчимтэй нэмэгдэж байгаа үед их хэмжээний валют авах үед банк бэлэн бус нтр гээд илүү хямд байхийн байна лээ

harin tm ble urjdar naiman sharga deer euro soliulah gj ochood hyamdhan sanagdad bhar n chini ene bichsnig sanad tsaasha golomt orj uzsen unete avch ble :D

[SA]

Дэлхийн улс орнуудын Төвбанкууд ямар ч баталгаагүй мөнгө хэвлэж байгаа нь батлагдлаа

АНУ-ын доллар маш хурдан үнэгүйдэж байгаа хэрнээ яагаад бусад валюттай харьцах ханш нь үе үе өсч байдаг юм бол? Яагаад гэвэл одоо бүх улс орон ямар ч хариуцлагагүйгээр мөнгө хэвлэдэг болсон. Үүнийг доор үзүүлэх 6 диаграмм баталж байна. Тэгэхээр ганц АНУ-ын Холбооны нөөцийн сан л мөнгийг эцсийн өдрөө амьдарч буй мэт хэвлэдэггүй аж. Хяналтгүйгээр мөнгө хэвлэх үзэгдэл Их Британи, Европын холбоо, Япон, Энэтхэгт байна. Дэлхийн хэмжээний тодорхой валютууд үе үе бусдаас арай хурдан ханш нь буурдаг ч ерөнхийдөө бүгд өөрийн үнэ цэнээ хурдан алдсаар байгаа.
Дэлхийн санхүүгийн зах зээлүүд дээр үймээн сандраан улам ихэсч байгаа нь одоо бараг биетээр мэдрэгдэж эхэллээ. Дэлхий даяар хөрөнгө оруулагчид цаасан мөнгөө хатуу актив болгохын төлөө уралдаж байна. Хазаж, тэмтэрч барилж болох бүх юмыг одоо агшин зуур худалдан авсаар л.

Өнгөрсөн жил алт дээд үзүүлэлт хүртлээ өссөн ч одоо дахиад л өсч байна. Яг энэ мөчид алтны үнэ 5 долоо хоногийн дээд амжилт тогтоолоо. Алтны араас мөнгөний /silver/ эрэлт итгэмээргүй ихэсч байна. Нефть дахиад 100 доллар даваад цааш ахиж байна. Өнгөрсөн жил хөдөө аж ахуйн бараа таваар үнийн өсөлтийн “гайхамшиг”-ийг үзүүлсэн. Олон хөрөнгө оруулагчид одоо бүр урлагийн бүтээлүүд, бусад цуглуулгын зүйлсийг хамж эхэллээ. Цаасан валютыг одоо эд хөрөнгөө хадгалах аюулгүй актив гэж үзэхээ больсон байна. Улам олон хөрөнгө оруулагчид, байгууллагууд эд баялгаа хадгалахын
тулд өөрийн үнэт зүйлсээ хатуу актив болгохыг эрмэлзэж байгаа билээ.

Энэ бүхэнд юунд хүргэхийг тахианы чинээ тархитай хүмүүс ч ойлгож байгаа. Эцсийн эцэст инфляци хяналтаас гарч, бид удахгүй даяаршсан масштабад санхүүгийн дэлбэрэлтийн гэрч болох нь. Эдгээр орон яагаад хатуу мөнгийг хүлээж авдаггүй вэ гэвэл Дэлхийн банкны гишүүдэд алтаар баталгаажсан валютыг онцгойлон хорьдог юм. Итгэхгүй байна уу?АНУ-ын эрх баригчидтай хамгийн хатуу зөрчилдөөнтэй байдаг сөрөг хүчний Конгрессийн гишүүн Рон Пол улсынхаа Сангийн яам, Холбооны нөөцийн системд захиа илгээсэн. Уг захианы агуулгыг танилцуулъя. Гэвч түүнд хэн ч хариулаагүй юм.
Ил захидал
"Хүндэт ноёд оо!
Би та бүхэнд ОУВС-гийн хэлэлцээрийн 4 бүлгийн
2 зүйлийн талаар хандан бичиж байна. Түүнд зааснаар ОУВС-гийн гишүүн орнууд өөрсдийн валютаа алттай уялдуулахыг хориглодгийг та мэднэ. ОУВС ийм байдлаар мөнгө-зээлийн тогтворгүй бодлогод өртсөн орнуудыг өөрсдийн валютаа тогтворжуулах үр дүнтэй арга хэрэглэхийг хориглодог. Ийм бодлогын уршгаар улс орнууд эдийн засгийн хямралын уршгаас сэргэн босох нь саарч, эдийн засгийн өсөлтийг бууруулах хандлагатай. Улмаар цаашид эдийн засаг, улстөрийн тогтворгүй байдлыг даамжруулах уршигтай. Яагаад АНУ ийм алдаатай бодлогыг үргэлжлэн зөвшөөрсөөр байгааг Төрийн сан хөмрөг, ХНС-ийн зүгээс тайлбарлавал би ихэд талархана.
Рон Пол, АНУ-ын Төлөлөөгчдийн танхим"

Харамсалтай нь даяаршлын элитүүд дэлхийн улс орнуудыг алтааар баталгаажсан валютад шилжихийг хүсэхгүй байна. Улс орнууд үргэлжлүүлэн цаасан валютыг ашигласаар байхыг, тэгээд тэднийг өөрсдийн эрх ашиг ашиглахыг тэд хүсч байна.

Одоо дэлхийн улс орон бүр баталгаагүй валют хэрэглэж байгаа. Дэлхийн бүх үндсэн валют одоо тогтмол үнэгүйдэж байгаа. Даяаршлын худалдаанд үе үе давамгайлахын тулд улс орнууд өөрсдийн валютаа улам үнэгүйдүүлсээр байна. Ийм учраас л өнөөдөр маш олон хөрөнгө оруулагчид цаасан валютад дургүй болжээ. Учир нь цаасан мөнгө таны мэдэлд ормогцоо л шууд үнэ цэнээ алддаг.

Дэлхийн зарим бүс нутагт алтны халуурал улам гаарлаа. Жишээлбэл Хятад улс 2010 онд өмнөх жилээсээ 5 дахин их алт худалдаж авсан. Шанхайн хөрөнгийн бирж дээр 2010 оны эхний 10 сард алтны худалдааны үнэ 43 хувиар өсчээ. Алт, мөнгө, бусад үнэт металлууд өнөөдөр дэлхий даяар инфляцийн эсрэг баталгаа, даатгалын /hedge/ хэрэгсэл гэж тооцогдож байна. Өөрөөр хэлбэл дэлхийн хөрөнгө оруулагчид цаасан мөнгөний оронд “жинхэнэ мөнгийг” сонгож байна.

Энэ нь даяаршлын санхүүгийн системд асар том дисбаланс үүсч байна гэсэн үг. Дэлхийн бүх Төвбанкууд тоглоомоо үргэлжлүүлэхийн тулд эдгээр савангийн хөөсийг цаасан мөнгө, өрийн тусламжтайгаар улам үлээж томруулсаар байх юм. Хэрэв хэзээ нэгэн мөнгө хэвлэх ажиллагаа зогсвол санхүүгийн зах зээлүүд там болж хувирна. Гэхдээ хэрэв мөнгө хэвлэхээ зогсоохгүй бол гараг даяар аймшигтай инфляци болно. Дэлхийн олон бүсэд маш өндөр инфляци болж байгааг бид харж байна. Хятадын мэдээний гарчгууд өдөр бүр зөвхөн инфляци гэж байна. Ойрхи Дорнод даяар гарсан бослого, хувьсгал бүгд хүнсний үнэ нэмэгдсэнтэй холбоотой.
Өнөөдөр дэлхийн Төвбанкууд даяаршсан санхүүгийн системд урьд хожид байгаагүй их мөнгө юүлж байна. Эдгээр мөнгөний ихэнх хувь нь хатуу актив болж байгаа. Хэрэв юу ч өөрчлөгдөхгүй бол хоол хүнс, бензин зэрэг хамгийн чухал бүтээгдэхүүнүүдийн үнэ улам нэмэгдсээр байх болно.

http://www.vip76.mn/medee/sonirxoltoi-u ... gdlaa.html

[Blood Code]

интевенц=intervention
(хамгийн их интервенци хийдэг улс валют бол БОЖ болон японы ен , интервенцийн идиологоор бол зах зээлийн мөнгөний нийлүүлэлтийг ихэсгэхгүйгээр өөрийн валютыг гадны валюттай харьцах харьцааг төв банк болоод төрийн хүссэн түвшинд барих бдаг!)

мөнгөний ханшыг тогтоодог 2хон зүйл бий , 1 нь гадаад валюттай харьцах ханш , нөгөөх нь дотооддоо бодит үнэлгээгээр бүтээх үнэлэмж юм , тухайн улсын валютыха үнэ ханшийг аль талыг нь барьж сонгохоос шалтгаалж мөнгө нь гадаад зах зээл дээр хөвөх эс хөвөх нь тодорхойлогддог , тэгхэд Монголбанкнаас гаргасан захирамжаар аль нь ч тодорхойгүй бдаг , юу гэхээр дотоод зах зээл дээрх төгрөгийн ханшаа Монголбанкны зүгээс барьна харин гадаадын валюттай харьцах ханш нь хөвнө эсвэл доллартай харьцах ханшийг нь монголбанк бариад дотоод зах зээл дээрх төгрөгийн ханш нь хөвнө гэдэг 2 сонголтын алийг нь гэдгээ тодорхойлоогүй , тийм болхоор доллар төгрөгийн харьлцаа ийм сонин бдалд орчоод бгаа , Төрөөс Монголбанкны бодлогод оролцохоо зогсоож эрх мэдэлийг нь өөрсдийх нь гарт өгөхгүй бол энэ жонхуу үргэлжилсээр бх болно

1. Yapon uls valyutiin zax zeel deer tiim ixeer intervenzi xiideg oron bish. 90eed onoos xoish gevel 1995 on bolon 2008 ond l xiisen. suuliin uyed bol ixevchlen aman intervenzi xiisen. ediin zasagt oroltsogchid ni Yaponii tov banknii uildel buriig dagan duuraidag, xet tuilshirdag tul bainga intervenzi xiix ni ediin zasegt ni ergeed xoxiroltoi yum. iimees ch Yaponii tov bank valyutiin zax deer shuud intervenzi xiixees iluuteigeer Sangiin yam ni Bondiin ariljaagaar zoxitsuulaxiig iluud uzdeg. odoog xurtel Yaponii tov banknii intervenzi ni olon zorilgo, suuri noxzluudtei baisan. omno ni ediin zasgiin osoltiig demjix zorilgoor xiideg baisan bol odoo xanshiin changaraltiig zogsoox gesen chigleltei bolson. butziin xuvid, omno ni macro ediin zasgiin suuri noxzol ni yenii intervenzi xiixed buren niitsej baisan bol odoo niizgui bolchixood baigaa zereg...zereg xuchin zuilsees bolood Yapon barag l intervenzi xiij chadaxgui bolloo. yen tsaashid changarax bogood yaponii ediin zasag osox, esvel inflyazi ajiglagdax uyed l sulrax yum. xediigeer ediin zasgiin onoliin xuvid esreg met bolovch onoogiin noxzol baidal uuniig bii bolgoj baina.

2. mongonii bodit unelemj gej bodit xansh (real exchange rate)-iig yarij baina gej oilgov. bodit xansh gedegt tuxain valyutaar negj ortgiig xudaldan avax chadvariig oilgodog. xamgiin gol ni xudaldan avax chadvar gedgees iluuteigeer xudaldan avax chadvariin togtvortoi baidal ni alivaa uls ornii valyutiin bodlogiin gol tsom yum. xudaldan avax chadvariig togtvortoi bailgaxiin tuld alivaa uls ornii tov bankuud tuxain valutiin xudaldan avax chadvariin dotood bolon gadaad togtvortoi baidliig zereg xangaxiig ermelzdeg. ene talaar yarixiig tsuxalzuulsan gej oilgoloo. dotood tenzvertei baidliig xangaxiin tuld inflyatsiig togtvortoi bailgax, gadaad tenzveriig xangaxiin tuld gadaad valyuttai xarizax nerlesen xanshiig macro ediin zasgiin suuri noxzoltei ni uyaj xaritsangui togtvortoi bailgax shaardlagatai gesen ug. ooroor xelbel Mongolbanknii xuvid togrogiin xanshiin bodlogo gedeg ni nerlesen xanshid shuud chiglex bish togrogiin xudaldan avax chadvart chiglesen bodlogo yum. uunii tuld dotood taldaa inflyazi togtvortoi, gadaad taldaa togrogiin xansh ni urt xugazaand tolboriin tenzel, bogino xugazaand gadaad valyutiin ursgal, gadaad xudaldaan deer suurilj xaritsangui eruul togtoj baixiig xangana gesen ug yum.

busdaar ooriin chine yariad baigaa dotoodiin zax zeel deer xanshiig cholootei xovuuleed, gadaad zax zeel deer xanshiig uyana gedeg bol onoliin xuvid ch, praktikiin xevid ch mash tom enduurel bogood, iim uzegdel Mongol ulsiin gadaad valyutiin nooz olon ulsiin sanxuugiin zax zeel deer ergeldej bui mongon ursgaltai yadaad tenzuu bolox ter l uyed baij bolox yum.

3. minii ajilglaj baigaagaar Mongolbanknii valyutiin bodlogo ni yag ooriin tani xelj baigaagaar ali bolox orolzoxgui gedegt iluu ix chiglegdej baigaa gej sanagddag.

4. end xanshiin taamaglaliin talaar olon xumuus xereggui golduu zuils ix yarisan baina. er ni bol xanshiig taamaglaj bolox uu gedeg ni exleed ediin zasgiin onoliin ix tom sudlagdaxuun boldog. ireeduig xen ch taamaglax bolomjgui, yalanguya xansh ni sanamsargui xodoldog gej uzdeg Random Walk taliig barimtalsan xeseg baixad, xansh ni sanamsargui gexdee todorxoi tenzveriin orchind mexanik sanamsargui xelbelzel xiij xodolno gedeg Random Walk-iin arai uyan xatan onol baina. uunii yag esregeer xanshiin xandlagiig (ted bolno, ed bolno gesen tsegen taamaglal bish shuu) makro ediin zasgiin suuri uzuulelt deer ni suurilj todorxoilj bolno gej uzdeg xeseg mon baidag. tuxailbal Sorosiin Quantum Hedge Fund, zarim neg speculative xorongo oruulaltiin bankuud zereg bol ene xandlagaar yavdag. ene thread deer xansh taamaglaj bui nuxud ene xandlagiig iluu barimtalj baixshig baina. gexdee dan ganz texnik shinjilgee buyu ongorson uyeiin graphic xaraad xanshiin xandlagiig taamaglax ni mash ersdeltei. xiij bui taamaglalaa yadaj 51% bolgoxiin tuld (i) makro ediin zasgiin suuri shinjilgee, (ii) zax zeel xoorondiin shinjilgee, tuxailbal avstraal dollariin xuvid nuursnii une, altnii uniin shinjilgeeg xavsarch xiine gex met (iii) ta bugdiin xiij bui texnik shinjilgee, (iv) simulyazi shinjilgee xiij baij saya dugnelt xiix bolomjtoi bolj baigaam. texnik shinjilgeenii xuvid minii zaalgasnaar bol (1) trendiin shinjilgee-MA, SMA gex met, (2) momentum shinjilgee-MACD gex met, (3) volatility shinjilgee, RSI gex met, (4) oscillator shinjilgee, (5) volume shinjilgee, (6) seasonality shinjilgeeg shat daraalan xiix xeregtei gex met...gex met...gex met

[ЭГЭЛ_]

mark

[SA]

US Dollar index

1913 онд Федерал резерв байгуулагдсанаас хойш долларын ханш хэрхэн унасныг доорх график дээр харуулсан байна. 1973 онд долларын индексыг арилжаанд оруулж 100 нэгжээс эхэлж байжээ. 1985 онд хамгийн дээд тал нь 148, 2008 онд хамгийн доод тал 70 хүрч байв. Долларын индекс нь доорх нь валютуудын эсрэг арилжаанд ордог.

Euro (EUR), 58.6% weight
Japanese Yen (JPY) 12.6% weight
Pound sterling (GBP), 11.9% weight
Canadian dollar (CAD), 9.1% weight
Swedish krona (SEK), 4.2% weight and
Swiss franc (CHF) 3.6% weight

Тэгэхээр алттай шууд хамааралтай биш юм. Доллар өсөхөөр алт автоматоор унана гэж зарим хүмүүс боддог. Тийм тохиолдол бий ч зэрэг унах эсвэл зэрэг өсөх тохиолдол ч бий. Харин еврогийн өсөл бууралт долларт шууд нөлөөлдөг. Тэгэхлээр доллар алтны эсрэг өсөөд байгаа биш харин бусад валютын эсрэг өсч байгаа юм. Алтны долларын ханш өсөөд байгаа нь доллар алтны эсрэг ханшаа алдаад байнаа гэсэн үг.

[tugs2mn]

mark

[С.Баяр]

1430 tai bna , nohduud 3,4n sard uul uurhain uliral ehleheer orj ireh dollariin ursgalaas bolj hansh unahaar mungu bosgoh gd bnu , tehde yahw delhii dayaar dollar changarj bhad mongold hewndee bgad bna gj yu bhaw

[GaNBaYaR]

5 сард хэд болох бол?

[С.Баяр]

bi QE3-g FR 3 sard batlana gj bodood bga , magadgui ternees umnu ch bj bolno , amerkt changa dollar herggui ,4,5 sard togtmol hansh 1100 enter deere irtsn bna bh

[SA]

Нэг зүйлийг ойлгох хэрэгтэй. Энэ долларын өсөлт бол зөвхөн бусад валютын эсрэг өсөлт юм. Америкт юмны үнэ улам л өссөөр байгаа. Дэлхийн бүх цаасан мөнгөнүүд хамтдаа нурж байна.

[GaNBaYaR]

тэгээд одоо яах вэ?
банкнаас мөнгөө гаргаж үл хөдлөх хөрөнгө авах уу?

[Suzume]

Нэг зүйлийг ойлгох хэрэгтэй. Энэ долларын өсөлт бол зөвхөн бусад валютын эсрэг өсөлт юм. Америкт юмны үнэ улам л өссөөр байгаа. Дэлхийн бүх цаасан мөнгөнүүд хамтдаа нурж байна.

Яагаад?

[SA]

Шалдан цаасан мөнгө хэзээ ч амьд үлдэж байгаагүй. Хамгийн том жишээ нь Хубилай хааны цаасан мөнгө.

The Mongol administration had issued paper currencies from 1227 on.[63][64] In August 1260, Kublai created the first unified paper currency with bills that circulated throughout the Yuan domain with no expiration date. To guard against devaluation, the currency was convertible with silver and gold, and the government accepted tax payments in paper currency. In 1273, He issued a new series of state sponsored bills to finance his conquest of the Song, although eventually a lack of fiscal discipline and inflation turned this move into an economic disaster in the later course of the dynasty. It was required to pay only in the form of paper money called Chao. To ensure its use in circles, Kublai's government confiscated gold and silver from private citizens as well as foreign merchants. But traders received government-issued notes in exchange. That is why Kublai Khan is considered to be the first of fiat money makers. The paper bills made collecting taxes and administering the huge empire much easier while reducing cost of transporting coins.[65] In 1287 Kublai's minister Sangha created a new currency, Zhiyuan Chao, to deal with the budget shortfall.[66] It was non-convertible and denominated in copper cash. Later Gaykhatu of the Ilkhanate attempted to adopt the system in Persia and Middle east, which was however a complete failure, and he was assassinated shortly after that.

http://en.wikipedia.org/wiki/Kublai_Khan

[С.Баяр]

man you watched too many documentary , fu'ck money as debt 1,2 +paul grignon

[SA]

тэгээд одоо яах вэ?
банкнаас мөнгөө гаргаж үл хөдлөх хөрөнгө авах уу?

Гадаадын экспертүүд алт, мөнгө, газар, зэвсэг, уул уурхайн хувьцаа, хүнсний үйлдвэрийн хувьцаа гэсэн байна лээ. Яагаад ч юм орон сууцыг оруулаагүй байсан.