Уугуул америкчууд буюу бидний хэлж заншсанаар "индианчууд" мөстлөгийн үед Ази тивээс Хойд Америкийн нутаг нүүн ирсэн гээг билээ. Тухайн үед далайн усны түвшин ч нилээн доогуур байж. Хойд Америкаар тархан суурьшсан индиан омгийнхон бүтэн 1000 жилийн дараанаас л Өмнөд Америкд амьдарч эхэлсэн гэдэг.
Уугуул америкчуудын ихэнхи хэсэг нь ан гөрөө хийн, загасчилж амьдардаг байжээ. Тухайн үеийн хүмүүс ерөнхийдөө хоёр хэсэгт илүү төвлөрөн мөн бие биесээс тусгаарлагдан амьдардаг байж - Дундад Америк буюу Мексик болон Эквадор + Перу хэмээн хуваагдаж байв.
Мексик дахь амьдрал
9000-аад жилийн тэртээ Дундад Америк дахь уугуул америкчууд эрдэнэ шиш, шош болон хулуу тарьж амьдардаг байв. Үүнээс улбаалан жижиг хотууд Мексик нутгаар үүсэж эхэлсэн бөгөөд тэндхийн оршин суугчид яваандаа шавар эдлэл үйлдвэрлэн, зотон даавуу нэхдэг болсон байлаа. Энэ л омгуудаас эхлэлтэй Америкийн анхны соёл иргэншил МЭӨ 1500-аад оны үед үүсэх нь тэр. Жижиг хотуудад хуваагдан амьдрагч олмекчүүд Дорнод Мексикт, тодорхойлбол Лэ Вэнтэд нийслэл хотоо байгуулжээ. Тэд том том бурхадын тахилгад зориулсан пирамидууд барих агаад Мексик нутаг бүхэлдээ томоохон хөшөө, баримлаар дүүрэх нь тэр. Эртний олмекчүүдийн барьсан хөшөө, дурсгалт барималд ихэнхидээ хүн шилүүс хоёрын зохилдолгоог харуулсан байх нь олонтаа. Түүгээр ч үл барам өөрсдийн гэсэн бичиг үсэгтэй байснаас гадна тусгай календар хөтлөдөг байжээ. Гэхдээ зэргэлдээх омгийнхон болох Маячууд болон Сапотекчүүдийг хөгжлөөрөө хараахан гүйцэж чадаагүй аж.
Андын нуруун дахь соёл иргэншил
Өмнөд Америкийн анхны соёл иргэншилт омгийнхон Андын нуруунд загасчилж мөн газар тариалангийн ажил эрхлэн суудаг байв. Тэдний оргил үе нь 2800 жилийн тэртээд байсан гэхэд хилсдэхгүй. Чавийн хүмүүс олмекчүүдийн нэгэн адил шавар эдлэл хийдэг байсан ба нэхсэн зотон даавуугаа барилгад ашигладаг байв. Чулуу ашиглаж босгосон барилгаа сийлбэр дүрс, ямарваа нэгэн бичээсээр чимдэг байлаа. Хамгийн өндөр барилга нь нийслэл хотод нь байрлах ба гурван тэрхүү барилга дотроо нарийн коридор болон шаттай байв.
Чухал он:
2600 Перуд маш олон тооны өргөлийн төвүүд баригдав
2200 Анхны тариалангийн талбай Мексикт үүсэв
1200 Олмек хотууд баригдаж эхлэсэн ба шашны барилгууд баригдав
850 Чавийн соёл иргэншил цэцэглэв
600 Маяын хамгийн эртний сүм - пирамид баригдав
350 Олмекийн иргэншил мөхөл ирэв









