MC Battle гэж юу вэ ?
Vvнийг тайлбарлахын тулд эхлээд vгсийг нэг бvрчлэн орчуулъя.
MC (Master of Ceremony / Microphone Controller) – Монголоор орчуулга нь буруу ч бидний мэдхээр Rapper буюу vглэгчийн хэлж байгаа хэрэг.
BATTLE – Тулалдаан
Орчуулгыг нь уншаад ойлгомжтой болж байгаа нь мэдээж. Тэгхээр MC BATTLE гэдэг маань Репрvvдийн тулаан гэсэн vг юм. Хип Хопын 30-аад жилийн тvvхэнд MC BATT:E энэ урлагын нилээд чухал хэсэг болон хQгжсQн билээ. Дэлхий даяар иймэрхvv тэмцээн байнга явагддаг бQгQQд бидний танил болсон зQндQQ олон одууд иймэрхvv тэмцээнээр анх нэрд гарж байжээ. Жишээ нь та бидий сайн таних Eminem, Jay-Z, DMX, Jin гээд олон одууд анх MC BATTLE орж нэр хvндтэй болон улмаар алдарт хvрсэн билээ.
Ихэнх хvмvvс MC BATTLE-Г хэрvvлийн нэг хэлбэр хэмээн боддог. Энэ маш буруу ойлголт юм. MC BATTLE бол зvгээр л хоёр хvний авъяас чадлаа уран цэцэн vгээр сориж байгаа хэрэг. Мэдээж vvнээс vvдэн томоохон хэрvvл гардаг л даа. Гэхдээ энэ бол чмар спорт уралдаан тэмцээнд гардаг л зvйл. Хожигдсондоо уурлаж маргалдан янз янзын гэмт хэргээр дуусах тохиодол байдаг.
MC BATTLE нь дотроо Freestyle battle , audio battle, text battle (заримдаа keystyle battle гэж нэрлэгддэг) гэсэн гурван тQрлQQс бvрддэг.
- Freestyle battle : Энэ хэлбэр нь MC BATTLE-н хамгийн алдартай ба хамгийн хэцvv нь юм. Учир нь 2 MC ямар ч бэлтгэлгvй QгQгдсQн аян дээр Vгээ шууд зохиож Vгэлэх авъяасаа сорьдог. Ийм тэмцээн маш ихээр зохион байгуулагддаг бQгQQд дэлхийн шилдгvvдийн нэг нь Jin гэдэг ази залуу байдаг билээ.
- Audio battle : 2 MC QQрийн хvссэн аян дээрээ нэгэн богино дуу хийж хоорондоо QрсQлдQхийг хэлж байгаа юм. Нэлээд их хvмvvс vvнийг freestyle battle-тьай андууран QQрийн хийсэн audio-гоо freestyle хэмээн нэрлэдэг. Audio battle алдартай одуудын хооронд ч байнга явагддаг. Жишээ нь 2PAC(rip) vs. B.I.G(rip) , .50 CENT vs. JA RULE, JAY-Z vs. NAS, LL Cool J vs. Canibus, Eminem vs. Benzino, Ja Rule…
- Text battle : MC нар хоорондоо зQвхQн шvлгээр QрсQлдQн ялагчаа тодруулах. Энэ хэлбэр нь internet хQгжиснQQс хойш ихээр явагддаг болсон. Ихэнхдээ янз бvрийн forum-д иймэрхvv тэмцээн явагддаг.
Яаж сайн battle MC болох вэ?
Хамгийн тvрvvнд Hip Hop-н тодорхой хэмжээний мэдлэгтэй байх шаардлагатай. Дээрээс нь маш их туршлага хэрэгтэй. Та гэв гэнэт “dope” Battle MC болчихгvй. Янз бvрийн дасгал хийх ба vгийн баялагаа дээшлvvлж байж яваандаа сайн болно.
1. Сайн MC-нvvдийг сонс, ажигла, сур!!! Энэ бол мини бодлоор хамгийн чухал зvйл. Гэхдээ хэзээ ч QQр хvний rhyme-г хэрэглэж болохгvй. Хэрвээ зvгээр хуулах юм бол та ямар ч хэрэг байхгvй та QQрQQ QQрийгQQ хуурч байна гэсэн vг. Ихэнх хvмvvс дууг сонсохдоо зvгээл ая ба vглэлтийг нь сонсдог. Хэрвээ сайн MC болохийг хvсвэл vгийг нь сонс тэрэндээ л гол учир нь бий.
2. QQрQQ QQрийнхQQ стилийг мэдэх хэрэгтэй. Хvн дуурайж л болохгvй. Яахав таны тил QQр хvнийхтай санамсаргvй тQстэй байж болно. Гэхдээ хэзээ ч битгий ямар нэг хvнтэй адилхан болох гэж оролдосны хэрэггvй.
Battle lyric бичихэд анхаарах зvйлс :
1. Аль болох дэнdvv их хэрэглэгдсэн rhyme-с хол яв. Жишээ нь “Ashes to ashes, dust to dust”, “Nigga – Trigger”…
2. PUNCHES (цохилт) – Энэ бол battle-н хамгийн чухал зvйл. Яг Box-той адил хэн сайн чанга цохисон нь хожино. Энийг аль болох их хэрэглэхийг хичээх хэрэгтэй. Ихэнхдээ нэг «PUNCH», хоёр mQрQQс бvрддэг. Эхний мQр нь дараагийн мQрдQQ хvч нэмнэ. Жишээ нь :
Чи бол хужаагийн cр сад, харин би бол цэвэр халх
Чамайг хоолтой харьцуулбал, хувийн vйлдвэрийн талх
- Personal Punches (Хувийн цохилт)
Энэхvv орчуулга маань яг vндсэн утгийг нь гаргаж чадсангvй. Personal Punch гэдэг нь QрсQлдQгчийнхQQ хувийн зvйлийн тухай “Punch” хийхийг хэлж байгаа юм. QрсQлдQгчийнхQQ нэр, зvс царай, урьд нь олны QмнQ хэлж байсан юмнийх нь тухай Punch хийвэл маш сайн vр нөлөөтэй. Жишээлбэл нэг хvний QмссQн хувцасны тухай.
QQ, чи наад QмсQж зvvсэн хувцас хунараа хараа
Зvгээр л солонгосын бараклагдсан тусламжийн бараа
Multi syllable-rhymes (олон vет-rhyme)
Олон vет rhyme нь шvлгийг чимж маш гоё сонсогдуулдаг. Жишээ нь :
Чи дут аа, zvгээр цаашаа ЗАЙЛАН ХОЛД
Орох орон олдохгvй бол нэг хуучин МАЙХАН ОЛ
(Сайн жишээ биш ч гэсэн юу гэдгийг нь ойлгож байгаа бол болоо)
Wordplay (vгээр тоглох)
Wordplay гэдэг нь нэг vгийг хоёр хуваан давхар утгатай болгон нэг ёсондоо vгээр тоглохийг хэлж байгаа юм. Энийг ихэнхдээ text battle дээр хэрэглэдэг. Жишээ нь миний QQрийн нэр гэхэд л нэг wordplay :
Realize - RealEyezz
I see the world through my real eyes(meaning that I see stuff as it is) and then I realize stuff…get it? Hehe
Alliteration (толгой холболт)
Rhyme-г сvvл холболт гэдэг юм чинь Alliteration-г толгой холболт гэе. Нэг mQрQн дээр олон толгой холболт хэрэглэвэл гоё болдог.
хэлсэн бvхэн хэрvvл, хамаг ухаан 100% эрvvл
хэзээ нэгэн цагт чи буцаад хийсээд ирвэл
миний хэлснийг тогтоож хурдан хэвлэлийн газар хэвлvvл
(Nostradamus)
Imagery (зохиомол)
Ямар нэгэн болоогvй юмыг болсон юм шиг, хараагvй юмаа харсан юм шиг ярихыг rhyme хэлбэрээр хэрэглэхийг Imagery гэнэ. Энд жишээ QгQQд хэрэггvй байх гэж бодож байна.
Metaphors (харьцуулалт)
Англи battle дээр бол ихэнхдээ “like” гэдэг vгийг metaphor хийхийн тулд ашигладаг. Монголоор “адил”, “шиг” гэсэн холбоос vгийг хэрэглэж болох юм. Бас монголд зQндQQ олон зvйр цэцэн vг байдаг болохоор тэрийг ч бас ашиглаж болно.
QQр зQндQQ л нэр томъёонууд байна. Гэхдээ би QQрQQ бас сурах юмнууд зQндQQ байгаа болохоор ингэсгээд орхилоо. Дараа нь яаж компъютер дээрээ дуу бичих вэ гэсэн tutorial гарганаа. Энэ tutorial танд бага ч гэсэн тусалсан ба MC BATTLE гэж юу болохыг жаахнаар ч гэсэн ойлгуулсан байх гэж найдаж байна.
Хэрвээ надтай холбоо барихыг хvсвэл
msn : RealEyezz@gmail.com
yahoo : amraad3@yahoo.com
special thanks to X-XYH
